De eerste zes namen van een lijst van grote techbedrijven die onder verscherpte controle staan van de EU zijn bekend. Het gaat om Alphabet (het moederbedrijf van Google), Apple, Amazon, Meta (eigenaar van Facebook), Microsoft en ByteDance (de moedermaatschappij van TikTok). De EU heeft deze ondernemingen aangemerkt als ‘poortwachters’ vanwege hun omvang en invloed op de digitale markt.
De nieuwe regels vallen onder de Wet op de Digitale Markten (DMA) en zijn van toepassing op 22 verschillende diensten, waaronder zoekmachines, sociale media, besturingssystemen, internetmarktplaatsen en andere essentiële diensten die worden aangeboden door deze zes grote technologiebedrijven. De EU stelt vast dat deze bedrijven een sleutelrol spelen bij de toegang tot veel digitale diensten, wat hen bijna ‘almachtig’ maakt. Het wil voorkomen dat gebruikers en concurrenten geen andere keuze hebben dan de software of diensten van de genoemde bedrijven.
Poortwachters moeten concurrenten toegang geven tot hun platforms en voorkomen dat hun eigen diensten en producten gunstiger worden behandeld dan die van anderen. Ook moeten ze interoperabiliteit mogelijk maken, zodat verschillende diensten van verschillende leveranciers beter met elkaar kunnen communiceren. Ook mogen deze bedrijven niet langer ongevraagd extra software installeren op de apparaten van gebruikers.
Actieve gebruikers
De Europese Commissie definieert een bedrijf als een poortwachter als het minstens 45 miljoen maandelijkse actieve gebruikers heeft, een omzet van minstens 7,5 miljard euro en een marktwaarde van meer dan 75 miljard euro. Bedrijven die niet aan al deze criteria voldoen, maar wel een sterke en duurzame positie op de markt hebben, kunnen ook als poortwachter worden aangemerkt.
De zes grote technologiebedrijven hebben zes maanden om aan de nieuwe regels te voldoen. Als ze dat niet doen, kunnen ze boetes krijgen die kunnen oplopen tot tien procent van de jaaromzet.
Ook is er de mogelijkheid dat andere bedrijven op de lijst van poortwachters komen. Samsung heeft al contact opgenomen met de EU en Booking.com bekijkt ook of het moet voldoen aan de nieuwe regels. Andere techreuzen proberen producten juist van de lijst af te krijgen. Zo stelde Apple vraagtekens bij het aantal gebruikers van zijn iMessage-dienst en stelde Microsoft het aantal gebruikers van zoekmachine Bing mogelijk naar beneden bij.