Smartwatches blijken lang niet zo slim als fabrikanten willen doen geloven. Ze kunnen geen onderscheid maken tussen stress en opwinding. Iemand die veel games speelt en daarbij regelmatig opgewonden raakt, kan zo onterecht de indruk krijgen dat zijn of haar stressniveau hoog is.
Dit blijkt uit onderzoek van neurowetenschapper Denise van der Mee, die op 12 september op dit onderwerp promoveert aan de Vrije Universiteit (VU) te Amsterdam. De berekende stress-scores zijn weinig betrouwbaar, zo luidt haar conclusie. Dit geldt zeker als je dit soort consumentenelektronica vergelijkt met wetenschappelijke apparatuur.
Samen met andere wetenschappers onderzocht Van der Mee de technologie van veelgebruikte smartwatches onder uiteenlopende omstandigheden. Alle smartwatches, zowel van Fitbit, Garmin als Apple, gebruiken min of meer hetzelfde algoritme, stelt Van der Mee op de site van de VU. Die gadgets meten stressniveaus aan de hand van lichaamssignalen, in combinatie met persoonsgegevens zoals leeftijd, geslacht en beweegpatroon.
Van der Mee noemt als voorbeeld de situatie tijdens het gamen. ‘Door opwinding gaat de hartslag omhoog. Maar dat betekent allerminst dat de gamer stress ervaart. Deze voelt opwinding. Maar dat verschil constateert het horloge niet. Bovendien zijn de verschillen tussen mensen enorm en niet te meten met alleen die indicatoren. Zo heeft de ene persoon een hogere hartslag in rust dan de ander. En schiet de hartslag inderdaad omhoog, dan moet er onderscheid worden gemaakt tussen positieve stress, zoals opwinding, en negatieve stress. Dat doen die horloges niet.’ Terwijl de effecten op het lichaam heel anders zijn, aldus Van der Mee. ‘Kortdurende opwinding heeft over het algemeen geen negatief effect op het lichaam. Langdurige negatieve stress heeft dit wel.’
Claims
Een slim horloge kan dus ten onrechte concluderen dat iemand langdurig stress ervaart, terwijl opwinding en stress elkaar eigenlijk afwisselen. En dat is niet altijd zonder gevolgen. ‘Als een smartwatch zegt: je bent gestrest, nemen veel mensen dat voor waarheid aan. Hierdoor kunnen ze zich zorgen gaan maken of kan hun al bestaande stress verergeren.’
De promovenda vindt dat fabrikanten te vrij zijn in de claims die ze mogen maken. Volgens haar ligt daar een taak voor de wetgever. ‘De term stress moet worden vervangen door een neutrale term. Maar die is er in het Nederlands nog niet.’
Thesis
Van der Mee heeft voor haar thesis geen specifieke algoritmes onderzocht., maar ze weet dat al die algoritmes op dezelfde manier de hartslag meten. Volgens haar kan het apparaat daaruit niet concluderen dat iemand gestrest is. ‘Zelfs als je de sensoren gebruikt zoals in het laboratorium, kan je daarmee lastig stress voorspellen,’ stelt ze.
Het VU-onderzoek richt zich op het valideren van de ruwe data vanuit de horloges. Het signaal dat Van der Mee heeft gevalideerd, is nu beschikbaar in de NoWatch. Dit horloge gebruikt ElectroDermal Activity, een biosensing-technologie van Philips. De Nowatch schat iemands stressniveaus in en claimt diens cognitieve toestand of concentratievermogen, tot zestig minuten van tevoren, te kunnen voorspellen.
Volgens de fabrikant van de Nowatch is huidgeleiding een veel betere voorspeller van cognitieve vaardigheden dan alleen de hartslag, die andere wearables gebruiken om overstimulatie te registreren. Maar Van der Mee vindt dat ook data uit deze bron te gemakkelijk op het scherm van de gadget worden gepresenteerd als een ‘stress-score’ aan consumenten. De meesten zien dat als iets negatiefs en gaan zich zorgen maken.
De positieve stress van opwinding krijg ik niet van dit artikel want er zitten nogal wat discrepanties in, langdurige positieve stress lijkt me namelijk net zo ongezond als de negatieve variant. Aangaande het meten van lichaamssignalen is dan ook niet de smartwatch dom maar de neurowetenschapper want dit alles wordt keurig uitgelegd in de handleiding. Stress levels worden daarom niet gemeten tijdens fysieke (sport)activiteiten want het gaat meer om de herstelmomenten, het stressniveau in ruste gaat om het ervaren van een constante druk. En het schijnt dat ze bij Philips enorm veel stress ervaren door bepaalde claims die nogal op de winst drukken.
Wie denkt dat een horloge een normale medische kontrole kan vervangen heeft een probleem dat twee etages hoger ligt.
SMART betekent heel wat anders: specific, measurable, assignable, realistic and time-related.
Je data wordt geoogst.
Meten is weten, gissen is missen. De wearables die 7 maal 24 uur rapporteren over fysieke eigenschappen zoals hartslag, bloeddruk, zuurstof saturatie, lichaamstemperatuur, huidvochtigheid beweging enzovoort oogsten allemaal data. De verwerking hiervan om tot informatie te komen of nog beter, om tot een diagnose te komen gaat om de achterliggende algoritmen:
“Van der Mee heeft voor haar thesis geen specifieke algoritmes onderzocht” – Eerst zin, grijze vlak.
Onderzoek van een neurowetenschapper lijkt me te rammelen door een wetenschappelijke vooringenomenheid. Aangaande bio-sensing technologie van Philips lijken de conclusies me meer ingegeven te worden door een sponsor van het onderzoek dan een wetenschappelijke onafhankelijkheid. Het is maar een mening maar de lichaamssignalen die niet passen bij een verwachting zijn afhankelijk van ervaring die is opgedaan door onderzoek.
Aangaande afwijkingen kunnen relatief goedkope wearables de ouderwetse medische controle (kontrole is een verouderde spelling Jan) door een zorgprofessional vervangen. De zelfhulp en kameradenhulp gaat namelijk niet om een diagnose maar de constatering van afwijkingen op de norm.
Stress als cognitieve vaardigheid gaat tenslotte om het presteren onder druk, een adrenaline-reactie is een evolutionair mechanisme dat het lichaam helpt om snel te reageren op bedreigingen. Want het omgaan met stressvolle situaties door ‘grensoverschrijdende’ activiteiten kent net als gewenning aan een achtbaan de rationele emotie van veerkracht.
Situatie analyseren, doelen stellen en stappen ondernemen om stressfactor aan te pakken klinkt bijna als de OODA-loop van Maverick in Top Gun. Trainen onder druk van G-krachten gaat om een Sudoko puzzel oplossen in een achtbaan, een niet gebruikelijk onderzoek maar wel interessant om eens te kijken naar fysieke veerkracht van een generatie.