Carrière in ai? Blijf in de periferie!

Ja, de artificiële intelligentie (ai)-revolutie gaat de ict-wereld op zijn kop zetten. Nee, we weten nog niet wat de impact op welke ict-beroepsgroep gaat zijn. Maar we kunnen ons best wagen aan authentiek intelligent guesswork. Laten we dat eens doen voor de data-georiënteerde ict’ers.

Sinds 24 mei ‘s avonds is het officieel: de absolute doorbraak van generatieve kunstmatige intelligentie (ofwel ai). Op die dag kwam de leidende ontwerper van voor ai geoptimaliseerde processoren, het Amerikaanse bedrijf Nvidia, met zijn kwartaalcijfers. Sinds de introductie van ChatGPT een klein half jaar terug waren de aandelen Nvidia al in waarde verdubbeld en de kleinste teleurstelling zou al tot een flinke dip kunnen leiden. Het omgekeerde gebeurde. De verkoop van AI chips versloeg alle verwachtingen en volgens Nvidia zelf gaat de versnelling door.

Peperduur

Wat Nvdia aantoont is dat de laatste maanden elke ict-speler zich vol op de ai heeft gestort. Ai-modellen maken is peperduur, zowel in termen van arbeid in de vorm van modellentrainers als kapitaal in de vorm van serverhardware. De hype die generatieve AI natuurlijk ook is, is meer dan marketing- en consultancy-blabla, meer dan congresjes, whitepapers en gratis workshops, meer dan best practice opschepperij en, ja, meer dan columnistengebrabbel.

Al weten we niet wat de impact van generatieve ai gaat zijn, we weten wél welke richting de ict de komende tien jaar is ingeslagen – of gelooft er iemand in een overrompelende kwantumcomputer-revolutie? Maar je zult maar een studerende of net begonnen ict’er zijn. Welke richting moet je dan inslaan? In de vorige uitgave van dit magazine betoogde ik dat ChatGPT zich uitstekend laat inzetten om legacy-applicaties een impuls te geven. Maar dat is iets voor oudere ict’ers die straks kunnen terugkijken op een loopbaan van Cobol (of zelfs Assembler) via SQL-databases en Java tot een generatieve ai als ChatGPT of Bard.

Data-dompteur

Ik herinner mij zelf de eerdere ai-golf, lang geleden in de jaren 80. Voor sommige professionals lag hier de toekomst. Een paar jaar later was de ai-versie-1.0 hype voorbij en de cursus Expertsystemen nog niet afbetaald. Het ai-carrièreprobleem is nu welk ai-gerelateerd specialisme je moet kiezen als ai straks overal is. Toen ik kort voor de ChatGPT-intro een ochtend les mocht geven aan eerstejaars studenten ict in Rotterdam was het duidelijk wat veel kids wilden: data science, werken met (big) data om patronen boven water te krijgen, de basis van alle moderne kunstmatige intelligentie.

Ik heb geprobeerd om er koud water over heen te gooien. In zijn kern wordt de ai van vandaag gemaakt door een combinatie van een handjevol briljante ict’ers omringd door een legioen rand-ict’ers die de modellen trainen. ‘Begin er niet aan tenzij je een van die briljante mensen bent, ‘luidde mijn boodschap. Ai-modellen trainen is op z’n best para-ict. ‘Voor je het weet eindig je als data-dompteur.’

De Nvidia-surprise laat zien dat mijn advies overbodig was. Wij maken hier de machines voor de ai-processoren (ASML) en bedenken regels (EU) die niet gaan werken* voor ai-modellen die in de VS  worden geproduceerd door het bekende handjevol Big Tech-bedrijven. Ai-genieën hebben in ons zakenleven weinig te zoeken en de drempel om dat te veranderen ligt hoog. Tegelijk komen in diezelfde VS de data-dompteurs tot het inzicht dat ze postindustriële slaven zijn. Big Tech lost dat probleem op door het te verplaatsen naar Afrika. Ook dat werk gebeurt dus ver weg.

Geürineerd

Natuurlijk is het erger dan jammer wanneer alleen de Amerikaanse Big Tech rijk genoeg is om de ai-innovatie tot zich te trekken. Maar de impact op het landschap van apps en applicaties zal ook enorm zijn en ook daar valt genoeg te innoveren, te investeren en te verdienen. En daar blijft het niet bij. De scheiding tussen de wereld van ict-professionals en ict-gebruikers zal veel vager worden dan deze vanouds is. Er komen stapels werk aan voor ict-oïde kenniswerkers.

In dat opzicht komt iets van de oude, regelgedreven ai uit de vorige eeuw terug. Aan de basis van die ai stond ‘De Expert’, een superdeskundige op een bepaald gebied wiens vaak onbewuste deskundigheid moest worden gevangen door een ai-expert en uitgedrukt in regels. Tussen ‘De Expert’ van destijds en de data-dompteur van nu moet ergens een uitdagend en lucratief speelveld liggen voor ondernemende mensen met een bovengemiddeld IQ. Daar kunnen de studenten en young professionals van nu nog jaren mee verder.

^* Voor de duidelijkheid: Ik voorzie extreme bedreigingen voor onze privacy en persoonlijke veiligheid, maar die houden we niet tegen. Zoals een ai-expert tweette: ‘Ai regelen is als een deel van een zwembad verbieden voor zwemmers om te voorkomen dat erin wordt geürineerd.’

Dit artikel verscheen eerder in Computable-magazine #04/23, de Career Guide