Zorgt iedere Nederlander in 2040 voor een naaste? Dat zou zomaar kunnen. Een recente Kamerbrief stelt dat 4,4 miljoen burgers een mantelzorgtaak of -verantwoordelijkheid hebben en dat aantal stijgt. De toenemende zorgvraag is de oorzaak. Vanwege de cocktail met personeelstekort en toenemende vergrijzing, bereiken we het kookpunt.
Zorginnovatie is broodnodig. Onderzoek van Gupta zegt dat technologie het probleem aanzienlijk kan terugdringen. Het stelt dat bestaande medische technologie, indien goed ingezet, ‘de potentie heeft om 110.000 zorgmedewerkers vrij te spelen.’
Zorgorganisaties reageren en proberen continu nieuwe technologie uit. Maar de wildgroei aan nieuwe snufjes resulteert in onzekerheid en soms zelfs weerstand bij zorgpersoneel. Elke nieuwe technologie komt vaak met een nieuwe (alarm-)app of platform en heeft meestal een aanpassing in het proces nodig. Zorgpersoneel ziet door de bomen het bos niet meer.
Eigen eiland
Veel innovaties concentreren zich op de techniek. Zie je ergens anders een slimme camera of sensor werken, dan is dat vaak hetgeen je zelf ook in huis haalt. De vraag is of die technologie ook in jouw situatie of omgeving de geschikte oplossing is, die past bij de cliënt en zijn of haar veranderende zorgvraag.
Het resultaat? De techniek functioneert alleen op z’n eigen eiland, wordt slechts deels benut of in het ergste geval belandt het in de kast. Wie weet nog waar een alarm kan ontstaan en hoe beheer je de instellingen? Want voor veel zorgverleners komt omgaan met nieuwe technologie boven op de rest van hun taken. En laat de werkdruk bij hen nu al zo hoog zijn.
Zo’n oplossing is vaak nog niet bewezen, waardoor bestaande processen niet veranderen. Nieuwe technologie is een aanvulling op de werkdag, niet een aanvulling op de zorg. Maar andersom kan ook: leuke innovatie, maar kan ik ook blijven werken zoals ik nu werk? Het is dan ook een veelvoorkomende vraag als een zorgorganisatie iets nieuws presenteert. Met name bij meer ervaren zorgpersoneel heerst de angst voor de digitale wereld en het onbekende.
Truc
De truc is om evenwicht te vinden tussen experimenteren met nieuwe technologie, en het bepalen van de behoefte bij cliënten en personeel. Zorgorganisaties doen er goed aan om een stap terug te doen en stil te staan bij vragen als: welke organisatie wil ik zijn, wat is onze populatie en welke technologie past daar het beste bij, en hoe zou technologie mijn zorgprocessen en zorgpersoneel moeten ondersteunen? Dan wordt de technologie direct relevanter voor het zorgpersoneel. En draagt het bij aan het verhogen van de zorgkwaliteit, het voorkomen van onnodige zorg en voorkomen van kritische situaties.
Adoptie maak je makkelijker als alle technologie te integreren is in één open platform. Hierbij houdt het zorgpersoneel overzicht van de situatie rondom een cliënt en de alarmprofielen. Juist door het samenbrengen van verschillende innovaties op één platform, wordt technologie ondersteunend aan het verbeteren van de zorg in plaats van belastend. Zonder dat het direct resulteert in een veelvoud aan nieuwe apps en alarmen.
Human factors
Als je de juiste technologie hebt geselecteerd, is het tijd voor een succesvolle implementatie. En dat kan alleen door vanuit organisatorisch perspectief te kijken naar organisatie, beleid en protocol en de human factors. Betrek het zorgpersoneel in een vroeg stadium en voorkom het terugvallen in oud gedrag. Het organiseren van één kennismakingsessie is niet genoeg. Het is een continue proces waarin evaluatie, begeleiding en finetuning onmisbaar is.
Kijk niet alleen naar eerdere ervaringen en de toegevoegde waarde, maar naar de mensen zelf. Richt je aandacht op degenen die opstaan voor impactvolle innovatie. Zij zijn de ambassadeur van de nieuwe aanpak en helpen collega’s op weg. De technologie is slechts figurant in dit verhaal.
(Auteur Ingo Tideman is head of solutions & marketing bij Ascom Nederland.)
2040 is nog ver weg terwijl de vergrijzing heel wat dichterbij is als we kijken naar de demografische cijfers. En het probleem van zorg los je niet op met technologie zoals een recentelijke pandemie leerde. Elk nadeel heb z’n voordeel want ouderwetse handen aan het bed invullen met mantelzorgers leverde een probleem op waar onze minister nog altijd zijn hoofd voor in het zand steekt.
Een nieuw (alarm-)app of platform heeft tenslotte weinig nut als er geen gehoor gegeven kan worden aan de oproep. Maar ook pijnlijk is het gebruiksgemak van oplossing want iemand met een gezichtvermogen van 10% en reuma kan onmogelijk een stekker niveau USB-C insteken om een apparaat op te laden. Ouderdom komt met gebreken en deze overwinnen met technologie wordt erg lastig als deze gebruiksonvriendelijk is en te complex.
“Gupta Strategists onderzocht in opdracht van FME, de ondernemersorganisatie voor de technologische industrie, hoe groot de bijdrage van medische technologie aan het personeelstekort in de zorg kan zijn”.
Meer apps, meer innovatie, meer verander managers.
Weet je gelijk waar die ziektekostenpremie aan op gaat.
en dan die schaamteloze slotzin : “De technologie is slechts figurant in dit verhaal”
Ik heb reves gedicht een beetje aangepast
ROEPING
Zuster Immaculata die al vier en dertig jaar
verlamde oude mensen wast, in bed verschoont,
en eten voert,
zal nooit haar naam vermeld zien.
Maar elke eigen zakvullende hypocriete marketeer
met een door de technische sector zelf gesubsidieerd zogenaamd onafhankelijk onderzoek
ziet ’s avonds reeds zijn zelfpromotie in computable.
Toch goed dat er een God is.
Wat betreft een zwijgende massa die als mantelzorger doet wat er gedaan moet worden in de zorg is techologie inderdaad slechts een figurant in het verhaal zoals een falend ministerie van VWS heel goed weet. Zuster Immaculata is namelijk de laag ingeschaalde verzorgende die voor de primaire behoeften in het leven zorgt. Daarmee wordt de rol van technologie nog niet uitgesloten maar we moeten vooral het optimisme erin temperen, het is geen wondermiddel waarmee je een tekort aan handen in de zorg oplost.
“En dat kan alleen door vanuit organisatorisch perspectief te kijken naar organisatie, beleid en protocol en de human factors. Betrek het zorgpersoneel in een vroeg stadium en voorkom het terugvallen in oud gedrag.”
Dat klinkt als ouderwets luisteren naar de werkvloer in plaats van een directieve top-down benadering waarin boekhouders de regie over de medicijnpomp hebben op basis van budgetaire meerjaren plannen zoals een regeerakkoord. Onbewezen oplossingen die onder druk van de politiek doorgedrukt worden zorgt voor wantrouwen want de maatschappelijke feedback is meer dan een echokamer als we kijken naar het terugvallen in oud gedrag binnen een cultuur van macht & angst.
Wat betreft de zorgkwaliteit, het voorkomen van onnodige zorg en kritische situatie kan technologie ondersteunend aan het verbeteren van de zorg zijn in plaats van belastend. Meten is weten schijnen er jaarlijks nog duizenden onnodige doden te vallen door verkeer medicijngebruik, van zuster Immaculata wordt meer verwacht dan waarvoor ze opgeleid is.
Bijkomend probleem is meer overgewicht en obesitas door een veranderende leefwijze, zoals het straatbeeld pijnlijk laat zien. Het leidt tot hogere zorgkosten voor medicatie, knie- en heupprotheses (op steeds jongere leeftijd), extra cardiologische zorg, maagverkleiningen, enz. De jaarlijkse kosten zijn €11.500 per volwassene met overgewicht of obesitas. Vroeger hadden we geen obesitas klinieken. Die extra zorg kost nu ca €5 miljard per jaar. Maar zo’n 12% van de ouderen maakt nu gebruik van ouderenzorg, vaak als ze de 80 zijn gepasseerd. Door overgewicht en obesitas zal dat percentage stijgen.
De grootste kostenpost is de verminderde productiviteit; meer ziekteverzuim, meer arbeidsongeschiktheid en vroegtijdig pensioen. Die verminderde productiviteit geldt ook voor het zorgpersoneel zelf, waardoor je een multiplier effect hebt. Het gaat nu om een geschatte totale kostenpost (voor alleen de volwassenen) van ruim €79 miljard per jaar voor Nederland.
De kosten van obesitas bij kinderen begint ook significant te worden en die zijn de voorbode voor kosten van nog eens 6 decennia. De kinderen krijgen steeds vaker gratis gezond ontbijt en soms middagmaaltijd, maar ze gaan in de middagpauze nog steeds massaal naar de supermarkt. De totale kosten van obesitas bij kinderen gedurende de levensloop worden geschat op €150.000 per kind.
Accijnzen voor suiker, tabak, alcohol, zou je natuurlijk (voor een groot deel) automatisch naar de zorg kunnen laten gaan, om deze betaalbaar te houden en een beetje ICT-innovatie te betalen. Je zou ook accijns op recreatieve drugs kunnen gaan heffen. De vervuiler betaalt.
Een driedubbel dik kind zoals Dik Trom is niet iets van de laatste jaren. Wel van de laatste jaren is een modebeeld als Barbie met als gevolg dat mensen zich uit gaan hongeren. Consequenties zijn minder immuniteit en meer tijd voor herstel zoals obesitasparadox laat zien, kans op overlijden na operatie bij een lage BMI is 15% groter dan bij matige obesitas. En vetreserves leiden verder gemiddeld tot 1,5 keer zo snel herstel waardoor hogere curatieve kosten weggestreept kunnen worden tegen lagere zorgkosten. In de zorg moet je dus de boekhouders en statitici wantrouwen want de mens is geen rekensommetje.
Discussie op basis van sociaal darwinisme waarin het ‘zijn’ teruggebracht wordt tot een maatschappelijke resultatenrekening opent de deur voor vragen over de kosten van curatieve zorg van ouderdomsgebreken zoals een afnemend gehoor en zicht. De maatschappelijke productiviteit van een waarneming achter de geraniums kent een bedenkelijke business case. Of het moet zuster Immaculata betreffen want de boekhouders hebben berekend dat vrijwilligers de maatschappij jaarlijks zo’n 33 tot 50 miljard besparen. Rekensommetje van aantal uren vermenigvuldigd met een uurtarief maakt duidelijk waarom 1 op de 3 ouderen in de ouderenzorg ondervoed is. Het erin lepelen kost nu eenmaal tijd, tijd die grotendeels wegbezuinigd is.
Het fenomeen zorg wordt door sommigen nog vaak onderschat want we hebben de laatste statistieken over de oversterfte nog niet binnen maar CBS stelt dat elke graad stijging van de temperatuur boven langjarig gemiddelde leidt tot extra sterfte van zo’n 31 mensen per week. Een halve eeuw geleden vielen de mussen ook dood van het dak maar had niemand het over ‘klimaatdoden’ want geluk was nog heel gewoon. Want in de vorige eeuw gingen kinderen ook naar de supermarkt omdat beiden ouders werkten en daarom geen tijd hadden voor het vullen van broodtrommel, uiteindelijk niet veel anders als het bedrijfsrestaurant.
Accijnzen verhogen op genotsmiddelen of de BTW op gezonde voeding verlagen is uiteindelijk kiezen voor de gemakkelijkste weg want volgens Den Haag moeten we maar taart gaan eten nu het brood onbetaalbaar wordt. Ik herinner me daarom iets wat Wim Kan ooit zei over de broodprijs in roebels want ‘Build Back Better’ van een grotere afhankelijkheid worden meer ouderen afhankelijk van de voedselbank doordat hun pensioen niet geïndexeerd is.
Ik denk dat leefstijl meer invloed op de langdurige zorg heeft, dan de innovatie vanuit de ICT. Mensen worden gemiddeld dikker door meer suikers te eten, met bijbehorende gevolgen. Het vele beeldschermwerk en onregelmatige diensten, stimuleert ook gewichtstoename. De toename van obesitas en daarmee allerlei ongemakken en ziekten, is gekoppeld aan leefwijze. Dat geldt ook voor de toename van diabetes, hartfalen, huidkanker, longkanker, tinnitus, enz. Topsport wordt sterk bevorderd door de staat en Nederland wint steeds meer medailles. Maar voor gezond bewegen en sporten door de massa, is er minder belangstelling vanuit de politiek, zoals je weet. Zwemsport, zeer geschikt voor dikke mensen en bij gewrichtsproblemen, krijgt minder steun. Het stimuleren van gezond gedrag is bovendien nog moeilijker dan dat van veilig computeren. Het modebeeld van Barbie wordt niet door de massa gevolgd. Integendeel; Barbie met de Twiggy figuur uit de jaren zestig, volgt het straatbeeld.
In verzorgings- en ziekenhuizen wordt niet altijd op vochtbalans en gewicht gelet en kunnen patiënten te veel afvallen, zoals je opmerkt. Maar als ze thuis op de wachtlijst staan of vanuit een ziekenhuis weer te snel naar huis zijn gestuurd, dan is dit probleem vaak groter. Een dementerende laten zien hoe de magnetron werkt en dan naar de volgende cliënt, zorgt vaak voor vermagering. Slechts een klein deel van tijd van de wijkzorg wordt besteed aan echte zorg. Het leveren van intensieve zorg via wijkzorg is niet efficiënt te maken met ICT. Z=P=R,T plannings- en registratiesystemen voor wijkzorg leveren maar weinig efficiency op en verminderde effectiviteit. Het beetje efficiency wordt teniet gedaan door de controledrift vanuit de overheid en de verzekeraars. Managers sturen hun personeel niet aan, want ze controleren de cijfertjes voor verantwoording. De registratie is automatisch gekoppeld aan de reistijden en salarisuitbetaling om het “werk” zo efficiënt mogelijk uit te voeren. De reistijd, werkoverleg, opleidingstijd en bij- en nascholing, etc. zit in het uurbedrag. Zo wordt personeel gegijzeld en gedemotiveerd. Door de verantwoordingsdrift daalt de productiviteit van de extramurale teams. De beleidsmakers willen niet van de fouten van de laatste decennia leren.
ICT heeft tot nu toe vooral toegevoegde waarde op diagnostisch gebied, heel veel zelfs. Maar dat is curatief.
Barbertje moet natuurlijk hangen maar suiker is een snelle energiebron die op zichzelf niet dik maakt doordat het om de energiebalans gaat welke echter door allerlei oorzaken uit balans kan raken. En dan heb ik het niet over het moment dat mensen door een suikertekort chagrijnig worden. Zo kan gewichtstoename een bijwerking van medicijnen zijn, lijst met verdachte medicijnen is lang maar farmaceutische industrie is machtig. Want beschuldigde vinger zonder een vinger aan de pols geeft een idee van een kijk op de zorg. Het gebruik van ICT op diagnostisch gebied maakt het makkelijker om bepaalde waarden te controleren, voor een paar tientjes heb je al een bloeddrukmeter. Maar dit ligt steeds vaker bij zuster Immaculata doordat zelfredzaamheid van ouderen afneemt, zie opmerking over USB-C als stekker want preventief versus curatief wordt relatief eenvoudige zorg wegbezuinigd als ik kijk naar toenemende rol van de mantelzorgers.
Hetzelfde geldt trouwens voor de (top)sport waar een medaillespiegel het budget bepaalt, de breedtesport vormt de basis van het succes waar veel onbezoldigde vrijwilligers uiteindelijk aan steeds meer kwaliteitseisen moeten voldoen. Zo werd ik begin deze week geïnformeerd over een nationaal sportakkoord doordat er steeds meer nadruk komt te liggen op pedagogische aspecten, Oost-Duits coachen mag niet meer. Nieuw bijkomende eisen komen bovenop alle regels die er al zijn zoals BHV/EHBO waardoor een onbezoldigde inzet nog niet gelijk is aan amateurisme, een jaarlijkse besparing van €50 miljard zit in alle onbetaalde FTE’s die bewegen voor de maatschappij. Vroeger was het allemaal eenvoudiger, de ’thuiswerkende’ moeder kon vaak helpen.
Minister Conny Helder (net demissionair) is van vergezichten. Ze geeft aan: ‘AI kan grote rol spelen in ouderenzorg’. Ze ziet daarbij volop toepassingen voor AI in de ouderenzorg. (Zie https://www.dutchhealthhub.nl/artikel/minister-helder-ai-kan-grote-rol-spelen-in-ouderenzorg/). Maar wat moet je met een slimme valrisico metende vloer in je slaapkamer, als je met je rolstoel niet eens van je bed naar woonkamer of WC / doucheruimte kan omdat bijvoorbeeld de deuropening te smal is? Er is niet voldoende geld om huizen van mindervaliden aan te passen of mindervaliden snel genoeg te laten doorstromen naar meer geschikte woonruimte. Over alternatieven voor zorg in bejaardenhuizen wordt al decennia nagedacht en het kan nog zeker een decennium duren voordat er een oplossing komt. ‘Er zullen nog langere wachtlijsten komen voor ouderenzorg, en mensen gaan kwaliteit van leven verliezen. Ouderen zouden in de toekomst meer moeten gaan betalen voor minder zorg, met aanzienlijk minder verzorgend personeel.’ Balkenendes oude plan dat kinderen de zorg van de ouders op zich moet nemen, wordt van stal gehaald. Ouderen moeten daarom van Helder een zorgplan maken. (Zie https://seniorenjournaal.nl/zorg/minister-oudere-moet-zelf-zorgplan-maken/) Opvallend, de minister heeft aangegeven dat ze het plan zelf ook nog niet heeft gemaakt. Jammer, dat zou een mooie oefening voor haar kunnen zijn.
Samengevat, slecht georganiseerde langdurige zorg, die grotendeels is gebaseerd op ideologie en wensdenken, die kan je niet via ICT alsnog dusdanig efficiënt en effectief maken dat je tegemoet kan komen aan de behoeften.
Over obesitas.Van een beetje suiker of vet op zich wordt je niet te dik. De suikerstofwisseling zit mooi in elkaar en werkt prima bij vrijwel mensen als ze nog heel jong zijn. Maar suiker is goedkoop en zit in ontzettend veel etenswaren en de meesten houden van nature van suiker. Daarvan kunnen we te gemakkelijk onnatuurlijk grote hoeveelheden innemen, die de suikerstofwisseling uit balans brengt. Het gaat om de balans tussen calorie-inname ten opzichte van verbruik en dus een kwestie van gedrag. Maar gedrag is moeilijk te veranderen door fysiologische gewenning en verslaving. Het dure Integrale Behandeling Obesitas programma voor een patiënt duurt 5 jaar waarvan anderhalf intensief. De helft van de patiënten maakt het programma niet af.
Zou ChatGPT een oplossing weten? ( 0 _ 0 )