Duizend Aibots heeft de Nederlandse kunstenaar Jeroen Hartenberg, alias ‘MechAndCheese’ gemaakt. Nu tentoongesteld op de nft-marktplaats van OpenSea. 'Het is fascinerend hoe kunstmatige intelligentie werkt. En het werkt ook verslavend, zo nieuwsgierig ben je naar het resultaat', vertelt hij.
De collectie nft’s van Hartenberg is hier te bekijken. Een nft – een non-fungible token – is een niet-inwisselbaar, onvervangbaar eigendomscertificaat. Vergelijkbaar met de handtekening van een kunstenaar op een schilderij, maar dan digitaal. Een nft is opgenomen in een blockchain, zodat iedereen kan zien wie de eigenaar is, welke prijs hij of zij daarvoor heeft betaald, wanneer, enzovoorts. Er zijn verschillende nft-marktplaatsen, zoals Opensea, Rarible en Nifty Gateway.
Via ‘crypto’, zoals Hartenberg het noemt, kwam hij in aanraking met blockchain en zo dus ook met de nft-wereld. Interessant voor iemand die het grafisch lyceum in Utrecht heeft gedaan, jarenlang etiketten heeft ontworpen en eigenlijk zijn hele leven al tekent als hobby. Toen hij in februari dit jaar op YouTube een video zag over ai-kunst was hij verkocht. Hij besloot duizend bots te ontwerpen met behulp van kunstmatige intelligentie en zo een kunstcollectie te bouwen. Waarom duizend? ‘Het gaat in deze kringen, zo leerde ik, altijd om ronde getallen. Tienduizend vond ik nog wat te veel, maar duizend leek me te doen.’
Erg leuk proces
Op 5 februari maakte hij zijn eerste door ai gegenereerde kunstwerk met behulp van het Stable Diffusion-model op de NightCafé Studio website. Tien dagen later begon hij met het ontwerpen van een ‘schattige robot die deed denken aan een personage uit een retro videospel’.
Hij bleef verbeteren en eindigde uiteindelijk met een 3d-achtige robot. Meerdere zelfs, want dit was het begin van een serie. Twaalf soorten. Variërend van Aibot Vriend (ontworpen om metgezel te zijn), via Aibot Heal (met uitzonderlijke, genezende eigenschappen) tot Aibot Gigant (een futuristisch voertuig). In totaal duizend dus. En van dat aantal heeft hij ook een totaalplaatje gemaakt als nft. In een paar weken tijd een volledige collectie unieke Aibots.
‘Het is een erg leuk proces’, zegt hij. ‘De mogelijkheden zijn in beginsel eindeloos. Er zijn net zoveel uitkomsten denkbaar als er pixels in een plaatje passen. En dan nog eens maal de miljoenen kleuren die er zijn. Het is daarom super intrigerend wat de uitkomst is, waar de ai-art-generator Stable Diffusion uiteindelijk mee komt. Steeds verrassend.’
Het is overigens niet zo, benadrukt hij, dat het allemaal vanzelf gaat. ‘Je moet wel weten wat je doet. Je moet de randvoorwaarden schetsen waarmee het programma aan de slag mag gaan. Er zijn heel veel instellingen; je moet weten aan welke knoppen je wil draaien. En dus ook aan welke niet.’
Hartenberg vergelijkt het met het zoeken naar iets moois in een doolhof. Mocht je dat moois hebben gevonden, dan verander je een paar parameters en vervolgens ontluikt een nieuw, digitaal schepsel.
Gratis credits
In het begin ging het hard, vertelt de kunstenaar. ‘Ik had voor driehonderd euro credits gekocht bij NightCafé Studio. Die heb je nodig om de ai-generator aan het werk te zetten. Zo zijn de eerste achthonderd Aibots tot digitaal leven gekomen. Om niet al te veel geld eraan kwijt te zijn, ben ik toen gratis credits gaan sparen. Dat gaat overigens best snel, want je krijgt sowieso credits per dag. En dan ook nog eens als je iets maakt en op Instagram zet. Zo heb ik de laatste tweehonderd Aibots ook kunnen maken.’
Hij moest de creaties overigens nog wel fijnslijpen voordat hij ze als nft-kunstwerk te koop kon aanbieden. ‘Sommige waren vervormd. Die heb ik kunnen redden met Photoshop. En van origine hebben ze een lage resolutie; dus heb ik ze moeten vergroten, zodat eventuele kopers een hoge resolutie bestand hebben dat ze ook kunnen afdrukken.’
Zoveel ideeën
Komen er nog meer Aibots? ‘Nee, dan doe je afbreuk aan de uniciteit van de collectie die ik heb gemaakt. Je creëert inflatie. Maar ik heb nog zoveel ideeën; elke dag bij het ontbijt schrijf ik wel een plannetje op. Ik heb nu besloten om twee ai’s met elkaar te laten samenwerken om, onder mijn sturing, tot creaties te komen. Ik heb nu een abonnement op ChatGPT 4 die ik de informatie kan geven om met mijn inbreng iets te ontwerpen via Stable Diffusion, de andere ai. Zo kom je elke dag tot een kunstwerk.’
Over ChatGPT 4 is Hartenberg lyrisch. ‘Het vertelt me zelfs welke tekst ik moet plaatsen als ik een creatie naar Twitter breng. En het begrijpt mij altijd. Als ik iets meld, snapt het precies wat ik bedoel. En het onthoudt alles. Ik heb intussen al honderden gesprekken met hem gehad en als ik dan verwijs naar een gesprek dat wij eerder hebben gehad, dan weet ChatGPT 4 dat nog precies.’ Hartenberg spreekt van een ‘fascinerende wereld’.
Ooit realiteit
Zijn Aibots zijn nu nog kunstzinnige bedenksels. Maar Hartenberg is ervan overtuigd dat zij ooit realiteit zullen zijn. Natuurlijk niet één op één, maar met een treffende gelijkenis. ‘Boston Dynamics maakt nu al indrukwekkende robots. En ik weet zeker dat Google, Microsoft – nu al actief met ai – en misschien zelfs Elon Musk zich op dit terrein gaan begeven. Kunstmatige intelligentie wordt steeds slimmer. In de toekomst zie ik wel iets dat lijkt op mijn Aibots in de winkel staan.’
De nft’s van Hartenberg zijn dus te koop. Op dit vlak had hij zich even vergist in blockchain. ‘In het begin heb ik een paar Aibots voor een vriendenprijs verkocht aan familie en vrienden. Terwijl ik een hogere prijs op Opensea vroeg. Maar dat werkt niet natuurlijk, want het is blockchain: iedereen kan zien wie wat koopt voor welke prijs. Dus heb ik de prijzen moeten aanpassen.’ Hij kan er nog wel om lachen.
