Dit jaar is de Hermes Startup Award naar Nederland gegaan: het in 2020 opgerichte MantiSpectra uit Eindhoven kreeg de prijs voor zijn product ChipSense. Dit is een near-infrarood sensor met een fotonische chip die snelle, nauwkeurige analyses van productieprocessen en producten mogelijk maakt. De Hermes-Awards zijn innovatieprijzen die worden uitgereikt op de industriebeurs Hannover Messe. De editie 2023 vindt deze week in de Duitse stad plaats.
De Hermes Startup Award eert jonge bedrijven voor de ontwikkeling van een uitstekend product. Het bekroonde product van dit jaar, de near-infrarood sensor ChipSense van MantiSpectra, is de kleinste in zijn soort, met een voetafdruk van 1 mm2. De sensor kent een geïntegreerde fotonicachip (die met lichtdeeltjes, fotonen, werkt in plaats van met elektriciteit) en hoogwaardige detectoren met selectieve golflengten in het NIR (near-infrared)gebied (850 -1700 nm). MantiSpectra biedt op basis van ChipSense hardware-oplossingen aan waarmee productielijnen kunnen worden gemeten en geanalyseerd om onder andere gebreken op te sporen.
‘Deze kleine en kosteneffectieve sensor in het near-infraroodspectrum is gemakkelijk te integreren en opent een reeks nieuwe toepassingsperspectieven. Bijvoorbeeld in de industrie, landbouw of voedselverwerking’, aldus prof. Reimund Neugebauer, voorzitter van de Fraunhofer Society en hoofd van de Hermes Startup Award-jury. ChipSense wordt overigens al toegepast, bijvoorbeeld bij kwekers die met de sensor het suiker- en rijpingsniveau van tomaten tijdens hun groei controleren zonder de vruchten te beschadigen. Ook het meten van het vet- en proteïnegehalte van melkproducten, het controleren van de kwaliteit van koffiebonen of het onderscheiden van verschillende soorten plastic kan met het product van het Eindhovens bedrijf zonder dat er een laboratorium hoeft te worden ingeschakeld.
Politie
Maar ook opsporingsdiensten kunnen er hun voordeel mee doen, vertelt Petar Ševo, senior optical scientist bij MantiSpectra, op de stand op het Nederlands innovatieplein in Hal 17 van de Hannover Messe. Zo gebruikte de Nederlandse politie samenstelde in een pilot ChipSense om de chemische samenstelling van drugs te analyseren.
Ševo licht voorts toe dat ChipSense een toepassing is van spectroscopie, een verzamelnaam voor wetenschappelijke technieken waarmee men stoffen kan onderzoeken aan de hand van hun elektromagnetische spectrum. MantiSpectra gebruikt dan de NIR-spectroscopie (lichtabsorptie) waarbij moleculen worden bestraald met licht waarbij als het ware een vingerafdruk van het te onderzoeken materiaal wordt gemaakt. Volgens het nog jonge bedrijf uit de Lichtstad wordt NIR-spectroscopie, sinds de eerste toepassing in de landbouwsector in de jaren 60, al op vele terreinen gebruikt, van procesanalyse tot farmaceutica en kwaliteitscontrole, maar zijn de huidige spectrometers omvangrijk en duur. Daardoor worden ze voornamelijk ingezet door laboratoria en grote industriële controleruimtes. MantiSpectra zegt hiervoor met zijn oplossingen een betaalbaar en handzaam alternatief te willen bieden.
Hermes Award en ACS
De ‘grote’ Hermes Award is dit jaar gegaan naar Bosch Rexroth voor zijn Smart Flex Effector. Dit is een op sensoren gebaseerde precisiehulpstuk dar bewegingsafwijkingen bij industriële robots herkent en corrigeert. Er waren nog twee andere genomineerden voor deze prestigieuze innovatieprijs voor de industrie. Naast het eveneens Duitse Beckhoff (voor Atro – het Automation Technology for Robotics: een modulaire industriële robotbouwkit) betrof het het Groningse ACS Climatics voor Climatics. Dit is oplossing voor gebouwbeheer waarbij digital twin-technologie met machine-learning algoritmen worden gebruikt om de energie-efficiëntie van gebouwen te verhogen. Daartoe worden de meetgegevens van verwarming, ventilatie en airconditioning verzameld in één apparaat en vervolgens gecontroleerd en geanalyseerd.
