Het verlenen van it-adviesdiensten maakt deel uit van het tiende sanctiepakket dat de EU tegen Rusland heeft aangenomen. Ook het helpen van Russische (it-)bedrijven met hun marketing en reclame valt onder de nieuwe sanctiemaatregelen.
De EU voldoet daarmee aan het verzoek van Oekraïne om nieuwe sancties in te stellen voor de it-sector. Ook software voor digitale tweelingen van producten voor additieve fabricage (3d-printing) valt onder het exportverbod.
De EU stelt meer verboden in op de export van bepaalde goederen. Bijvoorbeeld elektronica, industriële goederen, gespecialiseerde voertuigen en onderdelen voor vrachtwagens en straalmotoren. Ook zijn er nieuwe exportverboden op goederen die militair zijn in te zetten. Denk aan onderdelen die Rusland kan gebruiken voor wapensystemen zoals drones, raketten en helikopters.
Ook bepaalde software-updates vallen hieronder. Niet meer geleverd mag worden aan ontwikkelaars van drones die tegen burgers en civiele infrastructuur worden gebruikt. Het nieuwe pakket raakt meer dan elf miljard euro aan handelsvolume van Rusland.
Crypto-activa
Nieuw is een verbod op het verlenen van diensten op het gebied van crypto-portemonnees, -rekeningen en bewaring van crypto-activa. En dat is hard nodig omdat een aantal grote platforms voor de uitwisseling van crypto-munten geen stappen hebben ondernomen om te voorkomen dat gesanctioneerde Russische banken hun platforms gebruiken. Zo bleek onlangs ook uit een rapport van blockchain-analist Inca Digital. Deze studie versterkt het beeld dat cryptomarkten het sanctiebeleid van de VS en de EU ondergraven. Russische bedrijven en oligarchen weten via crypto-beurzen en de peer-to-peer-markt roebels om te zetten in crypto.
Wapenhandel
Onlangs maakt de Tweede Kamer in een debat over het sanctiebeleid zich zorgen over de rol die Nederland speelt in de wapenhandel. Goederen willen nog weleens in verkeerde handen terechtkomen. Jasper van Dijk (SP) noemde het voorbeeld van Nederlandse chips in Iraanse drones. ‘We moeten er alles aan doen om dat te voorkomen. Dit zou bijvoorbeeld kunnen met een volgsysteem, zodat we een beter beeld krijgen van waar die producten terechtkomen.’
Minister Schreinemacher (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) twijfelt over de uitvoerbaarheid van dit voorstel omdat het om miljarden chips gaat. ‘We zouden dan op elke chip weer een volgchip moeten zetten.’
Tom van der Lee (GroenLinks) vroeg of het mogelijk is bedrijven die actief zijn in de tussenhandel aan te pakken. Hij noemde in dit verband Sinno Electronics. Volgens hem bevinden Nederlandse chips zich in drones die bombarderen in Oekraïne. Ondanks de EU-sancties zijn het afgelopen jaar miljoenen chips van Nederlandse fabrikanten in Russische wapens terecht gekomen, aldus Van der Lee. Tussenhandelaren spelen een belangrijke rol spelen in het omzeilen van sancties tegen Rusland. Daarom vragen GroenLinks, PvdA en Volt het kabinet om zich ervoor in te spannen dat de bedrijven die als tussenhandelaar fungeren worden toegevoegd aan de Europese sanctielijst.
