Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) heeft er drie jaar over gedaan om te concluderen dat de nevenactiviteiten van de stichting SIDN, die het .NL-domein op internet beheert, geen grote risico's oplevert voor de continuïteit van haar hoofdtaak. De Vereniging van Registrars (VvR), die in 2019 in een brief haar zorgen had geuit, is deels tevreden met de uitkomst; zij had op meer gehoopt.
Het rapport met de titel ‘Onderzoek nevenactiviteiten SIDN in relatie tot risico’s en continuïteit van het .nl-domein‘ geeft een inkijkje in de nevenactiviteiten van de in 1996 opgerichte Stichting Internet Domeinregistratie Nederland (SIDN). Onder die activiteiten vallen het SIDN Fonds, SIDN Labs en het beheer en verder ontwikkeling van de identiteits-app Irma in samenwerking met de Stichting Privacy by Design.
Het rapport is in opdracht van het ministerie van EZK opgesteld door Dialogic. De VvR, die zo’n achthonderd registrars vertegenwoordigt, vroeg al in 2019 om aandacht naar de nevenactiviteiten van de SIDN. De VvR, die zich de grootste ‘stakeholder’ van de SIDN noemt, vindt eigenlijk dat de stichting zich met één ding moet bezighouden, en dat is het beheer van het nationale topdomein .nl.
Een van de conclusies uit het rapport is dat de risico’s van de nevenactiviteiten beperkt zijn en ‘in voldoende mate gemitigeerd’ door het onderbrengen van dit soort activiteiten in aparte juridische entiteiten zoals een stichting en bv’s én het aanhouden van voldoende financiële reserves. Ook de bindende afspraken in een convenant tussen de SIDN en het ministerie van EZK, en een deskundig bestuur plus raad van toezicht, borgen de continuïteit van het nl-topdomein (in internetjargon een ccTLD) door de SIDN in voldoende mate, aldus Dialogic.
Prijsstelling
Hier is de VvR het slechts ten dele mee eens. ‘Dat de nevenactiviteiten geen gevaar vormen voor de continuïteit en stabiliteit van SIDN is fijn. Maar daarbij speelt mee dat de stichting de afgelopen jaren al een aantal activiteiten heeft afgestoten, zoals de cyberbeveiliging en de connectiviteitsdiensten’, zegt directeur Margreth Verhulst. Zij vindt het jammer dat er in het onderzoek niet is gekeken naar de prijsstelling en de rol die de VvR speelt in de raad van toezicht. ‘De SIDN mag zelf haar eigen prijsstelling bepalen. Wij vinden dat het uitgangspunt kostendekkend of ‘kostendekkend plus’ moet zijn, maar dat daar wel een cap op moet zitten. Omdat de prijzen hoger liggen, krijgt de SIDN extra geld binnen; dat werkt het opzetten van nevenactiviteiten in de hand.’
Daarnaast vindt de VvR het vreemd dat er nog steeds geen volwaardige afgezant namens de vereniging in de raad van toezicht mag zitten. De vereniging mag een voorstel doen voor één lid maar alleen als die zes jaar of langer geen actieve functie bij een registrarbedrijf heeft vervuld. ‘Het blijft apart dat we niet iemand kunnen aandragen die bij een registrar werkt. We blijven daarover in gesprek met het ministerie en de SIDN.’
Borging?
De directe aanleiding om de nevenactiviteiten van de SIDN en de mogelijke risico’s daarvan te onderzoeken was een brief van de VvR met titel ‘Monopoliepositie SIDN bij uitgifte .nl-domeinnamen’ uit 2019. Hierin stelde de vereniging dat het onjuist is dat SIDN relatief te gemakkelijk eenzijdig haar tarieven kan verhogen, SIDN zich helemaal niet zou mogen bezighouden met andere activiteiten naast beheer van domeinnamen en tenslotte dat het ontplooien van nevenactiviteiten door SIDN kan leiden tot hogere risico’s ten aanzien van de continuïteit van het .nl-domein. Alleen de laatste vraag is door het rapport van Dialogic nu beantwoord.
Waarom het drie jaar heeft geduurd voordat er een rapport lag, weet Verhulst niet. Geen prioriteit bij EZK? Corona?. Op zich is het een positief punt dat er in ieder geval één ding is opgepakt, het onderzoek naar de nevenactiviteiten, vindt de directeur. Maar, benadrukt zij, de borging naar de toekomst is er nog steeds niet. SIDN legt ook geen verantwoording af aan EZK maar sluit iedere zeven jaar een nieuw convenant waarin afspraken tussen partijen worden gemaakt. ‘We kijken nu of we in de verdere gesprekken een aantal zaken in het convenant kunnen aanscherpen.’ Overigens benadrukt Verhulst dat in de praktijk de samenwerking tussen de SIDN en VvR momenteel prima verloopt.
