De testresultaten van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) zijn bepaald niet positief. Bijkomend probleem is dat de rijksoverheden die de software momenteel testen, dit niet of nauwelijks doen in verband met het project Indringend Ketentesten (IKT) dat inzicht moet geven in de werkbaarheid en de beheersbaarheid van de hele softwareketen.
De rijksdiensten oefenen soms wel in samenwerking met andere overheden, maar testen vooralsnog niet op de manier zoals het Adviescollege ICT-toetsing (AC-ICT) heeft aanbevolen.
Dat blijkt uit de meest recente resultaten van tests die overheden uitvoerden met de landelijke DSO-voorziening of decentrale software. Met IKT wordt getest wat goed werkt in de gehele keten van het DSO en wat nog niet. Inmiddels zijn de bevindingen van testweek zeven, die plaatsvond van maandag 1 tot en met vrijdag 5 augustus 2022, bekendgemaakt.
Eerder stuurde minister Hugo de Jonge (VROM) de resultaten van de eerste fase IKT (april tot juli 2022) naar de Tweede Kamer. AC-ICT had begin dit jaar aangedrongen op versterking van de bestaande testaanpak. Uit de rapportage fase één bleek dat gedurende amper vier testweken ongeveer tweehonderd problemen waren gesignaleerd waarvan eind juli een kwart was opgelost. Analyse van de bevindingen tot en met testweek drie leidde tot twaalf onderwerpen in de problemen-en-oplossingen-lijst die in het uitgevoerde ketentest-scenario als belemmerend werden ervaren. Daarvan is het merendeel opgelost of ter hertest aangeboden.
Regels op de kaart
Veel aandacht is nodig voor het probleem van regels op de kaart. Werkingsgebieden verschijnen pas één tot meerdere dagen later dan de juridische regels. Dit heeft invloed op de werkbaarheid van regels op de kaart. Gebruikers kunnen namelijk niet weten of zij naar informatie kijken die al is veranderd maar nog niet zichtbaar is.
Ook de download-service is verre van ideaal. Deze is nu beschikbaar in de vorm van een e-mail. Maar wanneer de volumes toenemen, levert dit geen werkbare situatie op. Verder ontbreekt het bij de validatieservice aan een relatie tussen het artikel en de artikelsgewijze toelichting. Daardoor is het onduidelijk welke toelichting bij welk artikel hoort. Volgens de rapporteurs gaat dit veel vragen en frustraties opleveren na inwerkingtreding.
De resultaten van de tests zullen in hoge mate bepalen of de Omgevingswet met ingang van het nieuwe jaar is in te voeren. Het eerdergenoemde Adviescollege wacht met zijn advies tot eind oktober, nadat er meer is getest met het DSO.
De Eerste Kamer tilt zwaar aan dat advies. PvdA-senator Mary Fiers heeft laten weten tegen invoering te stemmen zolang het DSO niet goed functioneert. In een interview met Omgevingsweb zei ze onlangs dat de eerste signalen over het testen van het DSO niet positief zijn. Ze verwacht daarom een meerderheid van de Eerste Kamer in november een stokje steekt voor de invoering van de Omgevingswet op 1 januari 2023.
