Intreding van de Omgevingswet op 1 januari aanstaande blijft vooralsnog het uitgangspunt. Een krappe meerderheid in de Eerste Kamer gaf minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) vanmiddag het voordeel van de twijfel. Maar een definitief ‘ja’ ontbreekt. De onzekerheid over het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) is er niet minder op geworden.
De bewindsman hecht er zwaar aan deze wet begin volgend jaar in werking te laten treden. Verder uitstel kan tot afstel leiden, zo vreest hij. Maar de Senaat vraagt zich ernstig af of inwerkingtreding van deze ‘drama-wet’ begin volgend jaar wel verantwoord is.
Vooral de ict-problemen bij het digitale loket voor omgevingsvergunningen brengen de Eerste Kamer aan het twijfelen. De Senaat vindt dat de wet pas kan ingaan als deze problemen zijn opgelost. Veel zal afhangen van het nieuwe advies dat het Adviescollege ICT-toetsing (AcICT) op verzoek van de Eerste Kamer gaat uitbrengen. Verwacht wordt dat de AcICT hier in oktober mee komt. Dan kan de Senaat hier rond 1 november over debatteren.
Uiteindelijk heeft een motie van De Jonge’s CDA-partijgenoot Rietkerk de minister voorlopig ‘gered’. Met steun van VVD, CDA, FVD en een aantal kleinere fracties kreeg De Jonge het oranje licht. GroenLinks, D66, PVV, SP, PvdD en Otten stemden tegen. Gevolg van de motie is dat provincies, gemeenten en waterschappen kunnen doorgaan met hun voorbereidingen op de wet. Betrokken instanties kunnen ervoor zorgen dat de uitvoering geen vertraging oploopt.
Lichtpuntje
De motie vraagt de regering om in oktober in te lichten over de uitslagen van nieuwe testen en de verbeteringen in de keten. Lang tijd vielen de prestaties tegen, terwijl de stabiliteit van de systemen ver te zoeken was. Maar een maand geleden kwam er een lichtpuntje. Deloitte constateerde in een tussenrapportage dat verbeteracties geadviseerd door het eerdergenoemde Adviescollege voor het overgrote deel in gang zijn gezet. Zowel de vergunning-keten als de toepasbare regels-keten zouden stabiel functioneren.
Volgens de linkse oppositie draagt de vandaag aangenomen motie alleen maar bij tot de chaos rond de Omgevingswet. Overheden als gemeenten moeten alles in het werk stellen om de wet in het nieuwe jaar te kunnen invoeren, terwijl er nog een dikke kans bestaat dat de hele operatie op het laatste moment wordt afgeblazen.
Invoering van deze wet die tientallen wetten en honderden regels op het gebied van de ruimtelijke ordening bundelt, is al vijf keer uitgesteld. De oorspronkelijk beoogde datum was 1 juli 2019. Vooral ontwerpfouten verlammen het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO).
Overigens is er nog aanzienlijke voorbereidingstijd nodig. Liefst de helft van de gemeenten was nog niet in staat met de DSO-software te oefenen. Uit de Aansluitmonitor blijkt dat 173 gemeenten een omgevingsplan kunnen publiceren op een totaal aantal van 344 gemeenten