De concurrentieregels voor zorg-ict-markten worden aangescherpt. Op dit gebied komt meer duidelijkheid. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) wil geen blokkades meer voor gegevensuitwisseling. Misbruik van leveranciersklem wordt eveneens aangepakt.
Dit blijkt uit de concept-leidraad ‘Goedwerkende markten voor zorg-ICT’. Na een uitgebreide consultatie maakt de ACM komend najaar de leidraad definitief.
Martijn Snoep, bestuursvoorzitter van de ACM, constateert dat de gegevensuitwisseling in de zorg achterblijft. Volgens hem is er vaak maar een beperkt aantal ict-leveranciers actief. ‘We zien ook dat overstappen voor zorginstellingen moeilijk en duur is. Maar ict-leveranciers mogen markten niet afsluiten. Dat beperkt efficiënte gegevensuitwisseling en leidt tot hogere prijzen, minder kwaliteit van zorg en minder innovatie.’
Zorgaanbieders zijn vaak sterk afhankelijk van hun ict-leverancier, wat overstappen lastig maakt, bijvoorbeeld omdat er veel is geïnvesteerd in het systeem en het gekoppeld is met andere systemen. Of omdat het overzetten van de gegevens een probleem is. Deze afhankelijkheid kan leiden tot een vendor lock-in. Als de leverancier daarvan misbruik maakt, is dat in strijd met de Mededingingswet.
In de leidraad komen beschrijvingen te staan welke gedragingen verboden zijn. Machtsmisbruik kan bestaan uit het moeilijk maken van het koppelen van systemen van verschillende leveranciers, het opleggen van onredelijke (contract)voorwaarden, of het vragen van niet-transparante of excessieve prijzen.
Meer tegengewicht
Ook kunnen zorgaanbieders volgens de ACM meer tegenwicht bieden aan de sterke positie van ict-leveranciers. Ze kunnen hun kennis, ervaring en inkooppositie bundelen door betere samenwerking. De leidraad beschrijft de mogelijkheden voor samenwerking binnen de mededingingsregels. Afspraken tussen marktpartijen over technische oplossingen, eenheid van taal en standaarden bevorderen de interoperabiliteit van zorg-ict-systemen en digitale gegevensuitwisseling. Dat is toegestaan en wordt aangemoedigd om de markten beter te laten werken.
De ACM start bovendien een onderzoek naar de vraag of er in Nederland sprake is van een overtreding van de mededingingsregels. Signalen uit de sector geven daar aanleiding toe. De ACM roept partijen op om meer gedragingen te melden die de goede werking van zorg-ict-markten verhinderen. Hierbij wordt prioriteit gegeven aan gedragingen die interoperabiliteit onredelijk kunnen verhinderen.
Uit een eerder rapport van KPMG bleek dat ziekenhuizen zich klem gezet voelen door Chipsoft, de marktleider bij ziekenhuis-informatiesystemen (zis) en elektronische patiëntendossiers (epd). Het CDA eiste onlangs dat wordt ingegrepen op de markt van ziekenhuissoftware.
