Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) start een nieuw project dat het wegverkeer veiliger moet maken. Onder de naam Safety Priority Services (SPS) wordt met ANWB, Be-Mobile, Hyundai, Inrix, Kia en TomTom samengewerkt om data te delen en daarmee het aantal veiligheidsmeldingen in navigatiesystemen op te voeren.
‘Als eerste Europese land is het straks in Nederland mogelijk dat je auto of navigatiesysteem je waarschuwt bij een naderend voertuig met zwaailicht en sirene’, schrijft I&W. De melding geeft aan welk voertuig eraan komt en van welke kant. Eerst geldt dit alleen voor ambulances, later dit jaar ook voor andere voertuigen.
Bestuurders worden verder gewaarschuwd volgens een door de overheid afgesproken criteria, ‘zodat deze niet onnodig afleidt’. Dit gebeurt als ze in de buurt komen van onverwachte en potentieel gevaarlijke situaties (zie kader) .
Ook krijgen ze informatie over zaken zoals de geldende maximale snelheid. Op termijn wordt gekeken of het routeadvies van navigatiediensten rekening kan houden met mogelijk verkeersonveilige situaties en bijvoorbeeld schoolzones kan vermijden.
Meldingen volgens EU-regels
• Spookrijders
• Filestaart
• Obstakels op de weg
• Wegwerkzaamheden
• Een ongeval
• (Tijdelijk) glad wegdek
• Ongewoon weer, zoals een harde hagelbui
• Afgesloten rijstroken (‘rode kruizen’)
• Weginspecteurs langs de weg of andere nood- en hulpdiensten
Datakwaliteit
Met Safety Priority Services sorteert Nederland voor op Europese wet- en regelgeving die in 2025 van kracht wordt. Het is de bedoeling dat de betrokken bedrijven kennis en ervaring opdoen met het ‘prioriteren, vormgeven en doorgeven’ van verkeersveiligheidswaarschuwingen.
In de samenwerking combineren de zes bedrijven hun eigen data met die van het Nationaal Dataportaal Wegverkeer (NDW). De data van de bedrijven zelf zorgt dat systemen weten waar bijvoorbeeld langzaam rijdend verkeer is (filestaart) of waar weginspecteurs rijden of staan.
De data van het NDW is voor iedereen toegankelijk. De zes partijen zullen feedback geven op de kwaliteit van de NDW-data, zodat deze waar nodig kan worden verbeterd. Ook zijn er afspraken gemaakt over de vorm van de waarschuwingen, zodat de bestuurder tijdens een melding geen handelingen hoeft te verrichten en de handen aan het stuur kan houde
Privacy
I&W: ‘De privacy van de bestuurder wordt uiteraard gewaarborgd’. De zes aangesloten leveranciers vragen aan hun gebruikers of de informatie mag worden gedeeld ‘ten behoeve van de verkeersveiligheid’. Als de gebruiker akkoord is, worden de data volledig geanonimiseerd en via een beveiligde verbinding met de andere partijen gedeeld.
Op de een of andere manier knaagt in mijn achterhoofd de (onterecht?) wantrouwige gedachte van “waarom moeten de dataleveranciers mijn gegevens hebben?”. Met de aangekondigde kilometer-gebaseerde kosten verdeling (wat overigens veel eerlijker is wat betreft kosten en baten voor de bestuurders) lijkt me de sprong naar “ach, we hebben die mogelijkheid nu eenmaal” niet ondenkbaar om vervolgens de kleine sprong naar “we weten nu precies waar iedereen op welk moment waar rijdt” naar grote broer-staat te gaan.
Ik zou toch meer zekerheden eisen, nog even afgezien van wat praktische zaken als hoe gaan de voertuigen hun gegevens aanbieden aan de centrale post(en) om de gegevens op te kunnen halen.
Een navigatiesysteem dat waarschuwt voor gevaarlijke situaties ter plaatse klinkt als fijnmazigere SMS Alert, ik deel de zorg van CPT aangaande privacy maar wordt het grootste deel al niet gedaan door navigatiediensten?
Ik ben vooral benieuwd hoe zes partijen straks garanderen dat er geen sprake is van een monopolie aangaande het delen van data, een push hiervan kan zonder grote impact op de privacy omdat je het systeem zelf op basis van de locatie een besluit kan laten nemen over het melden aan bestuurder.