Uitzaaiingen van kanker zijn vaak te wijten aan enkele cellen die zich agressiever gedragen dan andere cellen in een tumor. Miao-Ping Chien van Erasmus MC en Daan Brinks van TU Delft werken vanuit twee universiteiten samen aan een methode om agressieve cellen op te sporen. Ze hebben met hun team software en een slimme microscoop ontwikkeld om de RNA-volgorde van betreffende cellen te bepalen. Hierdoor komen in de toekomst mogelijk ook nieuwe medicijnen voor kanker in beeld. Voor de hoofdjury van de Computable Awards 2022 reden om Erasmus MC en TU Delft te nomineren in de categorie Digitale Transformatie.
De twee onderzoekers hadden een microscoop nodig die een zeer groot aantal cellen tegelijk in beeld kon brengen. Tevens was er behoefte aan speciale software om de beelden te analyseren. Ze ontwikkelden met hun team een microscoop die voortdurend beelden bestudeert en vaststelt welke cellen afwijkend gedrag vertonen. Dat gedrag van agressieve kankercellen speelt zich af op een tijdschaal van minuten tot uren, maar het analyseren moet veel sneller gebeuren. De microscoop stuurt een lichtstraaltje naar de gevonden agressieve kankercellen. Die lichten op, omdat het weefsel van tevoren is behandeld met een speciale stof. Vervolgens worden de oplichtende cellen geselecteerd, die dan klaar zijn voor RNA-volgordebepaling en analyse. Onderzoekers hebben genoeg aan een paar cellen tot een paar honderd cellen.
Door met twee labs te schaven aan een ingewikkeld proces is het nu mogelijk om agressieve kankercellen achtereenvolgens te vinden, op te laten lichten, te scheiden van de andere cellen en de RNA-volgorde te bepalen. De cellen worden opgespeurd via een biopt, een stukje kankerweefsel. Zodra je weet wat er in die cellen gebeurt, dan kun je daar medicijnen op ontwikkelen. De onderzoekers hebben al een mechanisme ontdekt in een paar maanden tijd, waar anderen een paar jaar voor nodig hadden met de bestaande technieken. Daar kwamen ze toevallig rond hetzelfde moment mee naar buiten. De onderzoekers hopen dat met hun methode dit uiteindelijk in een paar weken lukt.
