Waar we vroeger terreinen en gebieden in kaart brachten met een ‘simpele’ plattegrond, daar doen we dat tegenwoordig met visualisaties. Met foto’s en 3d-schetsen is het mogelijk om alles tot in detail in kaart te brengen, zoals een stad of een evenementenlocatie. Het is niet alleen achteraf handig om een gedetailleerde visualisatie van een gebied te maken – voor bijvoorbeeld evaluaties – het kan ook een uitkomst bieden bij beslissingen over de toekomst.
Gemeenten brengen hun stad om verschillende redenen in kaart: om te laten zien hoe de stad eruitziet of om plannen te maken voor toekomstige bouwprojecten. Zo zie je precies welke wijken en parken er zijn en waar eventueel ruimte is om te bouwen. Dit doen ze door middel van visualisaties: afspiegelingen van de werkelijkheid.
Met 3d-technologie is er tegenwoordig steeds meer mogelijk. Naast een visualisatie van een stad, kun je ook gebeurtenissen simuleren. Oftewel: nabootsen. Hiermee creëer je een digitale 3d-omgeving van bijvoorbeeld een stad waar situaties, gebouwen of objecten aan toe zij te voegen om aan te tonen hoe dit eruit komt te zien. Zo kun je bijvoorbeeld bij de plaatsing van zonnepanelen rekening houden met de stand van de zon. Als een gebouw nauwelijks zon krijgt, is het natuurlijk zonde om hier een zonnepaneel op te plaatsen.
Maar denk ook aan de bouw van een groot kantoorpand in de stad. Door dit gebouw eerst in de digitale 3d-omgeving te plaatsen, zie je welke impact de bouw op de omgeving heeft: is er genoeg ruimte om het kantoor te plaatsen? Of hebben andere woontorens of gebouwen last van de hoogte van het gebouw?
Stakeholders
Zoals je je kunt voorstellen zijn er veel partijen betrokken bij grote bouwprojecten in de stad of bij grote evenementen. Hierbij is het belangrijk dat alle stakeholders overeenkomen met de gemaakte plannen en uitvoering daarvan. Het kan een uitkomst bieden om niet alleen plannen te schetsen op papier, maar ook daadwerkelijk te laten zien hoe dit in het ‘echt’ tot stand komt. Je geeft stakeholders daarmee een kijkje in een glazen bol. Beleidsmakers kunnen hun plannen hierdoor beter aanpassen op de omgeving en eventuele risico’s beperken door hier een analyse op los te laten. Ben je bijvoorbeeld van plan om een stationsplein compleet te verbouwen, maar weet je niet of er genoeg ruimte is voor het aantal dagelijkse reizigers? Maak een simulatie van een drukke reisdag en test het uit.
Toekomstige situaties analyseren
Niet alleen bij grote bouwprojecten komen simulaties van pas, ook bij evenementen laat een simulatie zien hoe het evenemententerrein eruit komt te zien of waar je het beste nooduitgangen kunt plaatsen om de mensenstroom te coördineren in geval van nood. Niets is te gek met een simulatie, omdat het een vervormde versie van de werkelijkheid is.
Bovendien kun je simulaties ook gebruiken voor gevaarlijke situaties zoals natuurrampen of overstromingen. Als een overstroming zich voordoet, kun je niet achteraf vaststellen dat we de aanpak anders hadden moeten invullen. Er is daarbij te veel risico op schade en ongelukken die je niet terug kunt draaien. Een ‘simpele’ visualisatie is daarom niet meer genoeg in zulke situaties. Beleidsmakers moeten risico’s meenemen in stads- en beleidsplannen. Op die manier kunnen ze voorspellen waar het water blijft liggen of tot hoe hoog het water kan komen. Je kunt natuurrampen misschien niet voorkomen, maar je bent hierdoor wel in staat om schade en ongevallen te beperken.
Nog meer mogelijk
Naast evenementen, bouwprojecten en natuurrampen zijn er nog tal andere toepassingsmogelijkheden voor simulaties zoals voorbereiding van werkzaamheden in publieke ruimtes en GIS-analyses (zoals hitte-en waterstresstests). Een simulatie geeft een kijkje in de toekomst om in te spelen op allerlei soorten gebeurtenissen die impact hebben op de omgeving. Maar laten we niet vergeten dat om te simuleren, altijd eerst visualisaties nodig zijn. Want zonder een nauwkeurige afspiegeling van de werkelijkheid, kun je geen gebeurtenissen simuleren.
(Auteur Thomas Pelzer is productmanager 3DNL bij Cyclomedia.)
Eén plaatje zegt meer dan duizend woorden geldt zeker voor visualisaties die inspelen op zoiets menselijks als de fantasie. De vraag hierin is wel of deze fantasie gevoed wordt door de werkelijkheid of de wens. M.C. Escher was een kunstenaar met visualisaties die in gingen tegen natuurwetten zoals dat veel modellen een nogal vergaande simpeling van de werkelijkheid zijn. Simulaties houden vaak geen rekening met het onverwachte maar er zijn mensen die hier meer geloof in stellen dan zoiets als een god.
Daarmee zeg ik niet dat ik niet geloof in simulaties, visualisaties en het gebruik van data maar stel ik me alleen maar kritisch op aangaande de beleidsmakers die hun modellen heilig verklaren. En dit geldt zeker voor de mensen die beleid opstellen zonder enige benul van de achterliggende algoritmen, zeg maar zoiets als de MBA-managers die momenteel in vak K zitten. Maar natuurlijk nog erger zijn de tassendragers die wel de emotie hebben maar niet de intelligentie om te doen waarvoor ze gekozen zijn als we kijken naar planologische uitdagingen op een postzegel.