Ziekenhuizen stoten hun klinische laboratoria af. De geconsolideerde lab-organisaties moeten digitaal data uitwisseling met hun zorgpartners. De op Zorg & ICT gepresenteerde IHE Handreiking Digitale uitwisseling Laboratoriumgegevens helpt hen daarbij.
IHE staat voor Integrating the Healthcare Enterprise en betreft een wereldwijd samenwerkingsverband tussen gebruikers en leveranciers van ict in de zorgsector. De organisatie opereert niet als een bedrijf, maar als een gemeenschap van gelijkgestemden met als doel het bevorderen van het gebruik van standaarden voor het vastleggen en uitwisselen van klinische gegevens binnen zorgprocessen.
De IHE-richtlijnen zijn bedoeld om de informatie-uitwisseling tussen de verschillende zorgprocessen zo soepel mogelijk te laten verlopen ten behoeve van een optimale zorg aan de patiënt. De klinische laboratoria zijn van elementair belang voor de diagnosestelling in de zorg. Hoe sneller de labgegevens voorhanden zijn, des te sneller kunnen medici een behandelplan opstellen.
Lange tijd beschikte elke ziekenhuis over een eigen laboratorium. Dikwijls konden ook huisartsen en gemeenten (ggd’s) terugvallen op laboratoria waar patiënten terecht konden om bijvoorbeeld bloed, ontlasting, slijm of weefsel te laten controleren. Inmiddels heeft er op de laboratorium-markt een consolidatieslag plaatsgevonden. Veel zorginstellingen en overheidsdiensten hebben hun laboratoria afgestoten naar geconsolideerde organisaties op regionaal niveau of naar commerciële marktpartijen. Daardoor veranderen de werkprocessen en de uitwisselingsprocessen van data.
Daarnaast zijn ook de technologische ontwikkelingen van invloed op de geldende standaarden. Laboratoriumwerk is voor een belangrijk deel ondergebracht in ict-systemen die de laboranten ondersteunen bij onder meer de registratieve processen. Die systemen moeten rekeninghouden met verschillende standaarden voor de codering van de medische terminologie in samenhang met de processen (NHG, LOINC, SNOMED-ICT, NL-Labcodeset).
Van HL7 naar HL7-FHIR
Voor berichtenuitwisseling kon lange tijd worden uitgegaan van de HL7-standaard. De internet-ontwikkelingen hebben geleid naar een nieuwe koppelingsstandaard, aangeduid als HL7-FHIR. Tien vrijwilligers van IHE-Nederland wierpen zich op het schrijfwerk van de handreiking, gebaseerd op het Nictiz-Interoperabiliteitsmodel. Zij werden geassisteerd door zeven vrijwilligers voor de review.
De handreiking beschrijft voor de samenwerking rond het laboratoriumonderzoek de afspraken op de volgende niveaus: organisatie (beleid); zorgprocessen; informatie; applicatie en ict-infrastructuur. Na twee jaar heeft het vrijwilligerswerk geleid tot een omvangrijke, maar praktische en toegankelijk gids van 95 bladzijden. Hulde aan de in totaal vijftien vrijwilligers en hun voorzitter Frans van Tilburg, een medisch-administratieve veteraan die binnenkort met pensioen gaat.
Het kan geen toeval zijn dat een dag voor aanvang van de beurs Zorg & ICT (14-16 juni) vorige week zorgexpertisecentrum Nictiz op zijn site liet weten dat er zesduizend bepalingen beschikbaar zijn voor uniforme uitwisseling van labgegevens. De nieuwe versie van de Nederlandse Labcodeset is aangevuld met 250 nieuwe bepalingen. Inhoudelijk wordt de set beheerd door koepelorganisaties NVMM (microbiologen) en NVKC (klinische chemici).
