Verscheuren

AIVD en MIVD moeten datasets burgers vernietigen [UPDATE]

15 juni 2022 - 09:433 minuten leestijdActueelInnovatie & TransformatieAIVDBits of FreedomMIVD
Alfred Monterie
Alfred Monterie

De inlichtingen- en veiligheidsdiensten AIVD en MIVD moeten vijf omvangrijke datasets van burgers die geen onderwerp van onderzoek zijn, vernietigen. De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) kwam tot dit bindende oordeel na een klacht van de actiegroep Bits of Freedom (BoF). De AIVD en de MIVD hebben allerlei privégegevens langer dan de wettelijke termijn van anderhalf jaar bewaard. Het kabinet kwam naderhand met een reactie (zie kader onderaan).

De afdeling toezicht van de CTIVD had de ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en van Defensie al eerder geadviseerd betrokken data te wissen. Maar de bewindslieden waren niet  verplicht om dat advies uit te voeren. Beide ministers besloten de gegevens van vijf bulkdatasets toch te bewaren.
 
De actiegroep BoF eiste vervolgens dat de gegevens alsnog worden gewist. Vandaag publiceerde de afdeling klachtbehandeling van de CTIVD een uitspraak (pdf) die niet vrijblijvend is. De AIVD en MIVD hebben geen andere keuze dan pver te gaan tot vernietiging.

Geen beroep

De diensten kunnen geen beroep meer doen op de tijdelijke regeling waarmee beide ministeries de gegevens die wel degelijk belangrijk kunnen zijn voor het werk van de inlichtingendiensten, probeerden te ‘redden’. Eerder was bepaald dat de bulkdatasets periodiek zouden worden (her)beoordeeld. Dit om de balans tussen het operationeel belang van de diensten en de privacy van  burgers te waarborgen. De vijf sets vallen onder die regeling, maar dat maakt het bewaren ervan nog niet rechtmatig, stelt de CTIVD. De AIVD en de MIVD hadden zich wel aan de wettelijke termijn van anderhalf jaar moeten houden.
Gegevens uit de bulkdatasets die relevant zijn voor de dienst mogen lang worden bewaard. Maar beide ministers verklaarden gelijk de hele bulkdataset als relevant. Het kwam niet tot een inhoudelijke beoordeling. Er kan volgens de ministers namelijk informatie in deze set zitten van burgers waar de AIVD of de MIVD onderzoek naar (gaan) doen en daarom zijn de gegevens uit deze sets allemaal relevant. De afdeling klachtbehandeling van de CTIVD oordeelt dat het niet mogelijk is om te zeggen dat een hele bulkdataset ‘relevant’ is. Omdat ook de termijn is verstreken, moet de ‘del-toets’ worden gebruikt. Onduidelijk is welke privégegevens allemaal worden bewaard. 

Reactie kabinet

[UPDATE] 22.20

Het kabinet legt zich neer bij het besluit van de CTIVD om vijf bulk-datasets te verwijderen en te vernietigen. Dit zal dan ook per direct worden gedaan. Wel benadrukt het kabinet dat de te vernietigen datasets gegevens bevatten die van nut kunnen zijn bij onderzoeken tegen buitenlandse dreigingen.

Volgens minister Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) en minister Ollongren (Defensie) schiet de huidige wet tekort bij de omgang met bulk-datasets. De huidige wettelijke termijnen zijn dermate kort dat geen goede beoordeling van de relevantie van data kan plaatsvinden.

Daarom bereidt het kabinet een nieuwe wettelijke regeling voor bulk-datasets voor. Een voorstel daartoe ligt nu bij de Raad van State. De AIVD en MIVD kunnen die regeling straks gebruiken bij onderzoeken naar landen met een offensief cyber-programma tegen Nederland. Daarnaast is het de bedoeling dat de inlichtingendiensten straks meer tijd krijgen voor het beoordelen van bulk-datasets dan nu het geval is.

Meer lezen

Eén reactie op “AIVD en MIVD moeten datasets burgers vernietigen [UPDATE]”

  1. Ik sta weer versteld van dit soort onderwerpen. Google, Facebook en noem maar op bewaren al onze data, maken daar profielen van die ze aan iedereen verkopen die maar wat geld geeft en onze inlichtingendiensten mogen dat vooral niet. Waarom zouden we ons ook zorgen maken over onze veiligheid. Laten we het die diensten vooral zo moeilijk mogelijk maken

Geef een reactie

Footer