Nederland heeft een buitengewoon complex zorgsysteem. De afrekenmethodiek en de financiering van het stelsel zijn nodeloos ingewikkeld met als gevolg dat weinig softwareleveranciers zich op deze markt wagen. Bovendien heeft elk ziekenhuis zijn eigen wensen en is de autonomie van artsen/specialisten (te) ver doorgeslagen.
In deze lastige markt gedijt één leverancier heel goed. Chipsoft uit Amsterdam domineert zwaar. Het moet gezegd: over het algemeen zijn de ziekenhuizen tevreden over de ziekenhuis-informatiesystemen (zis) en elektronische patiëntendossiers (epd) die deze softwarefabrikant levert. Maar al jaren bestaat wrevel over een gebrek aan interoperabiliteit en torenhoge winsten. Een onderzoek van KPMG wijst dat uit. Ziekenhuizen krijgen het gevoel dat ze in een houdgreep zitten.
Mede doordat Chipsoft de KPMG-publicatie van dit rapport via de rechter probeerde tegen te houden, trekt de situatie nu ook politieke aandacht. Het CDA gooide de knuppel in het hoenderhok door de winstmarge aan een wettelijk plafond te binden. Bovendien moeten de hordes verdwijnen om van leverancier te wisselen. Ook wil het CDA een eind maken aan de situatie dat Chipsoft (steeds meer) geld vraagt voor de extractie van gegevens en zelfs het inzien van (eigen) gegevens.
Zijn er andere oplossingen dan botweg een winst-plafond en wettelijke bepalingen voor dataportabiliteit? Handelt Chipsoft verstandig om het op een politiek ingrijpen te laten aankomen? En heeft Den Haag niet zelf ook boter op het hoofd? Waarom verzuimde het ministerie een generiek datamodel voor basiszaken in de zorg te maken? En waarom bleven kaders voor de uitwisseling van data achterwege?
Veel vragen waar uiteindelijk nog meer antwoorden (meningen) op zijn maar dat zal wel de bedoeling van de discussie zijn. Dus laten we deze eens aftrappen met de eerste vraag aangaande een budget-gestuurde vraag waarin een winst-plafond de marktwerking verziekt. Handelen van Chipsoft is tenslotte niet ongebruikelijk als we kijken naar andere monopolisten die de duimschroeven aandraaien. En ja, Den Haag heeft m.i. hierin kilo’s boter op het hoofd doordat ze via een dubieus kostenmodel boekhouders de macht over de medicijnpomp hebben gegeven. Er zijn reeds wat kleine stappen genomen voor autonomiteit in het zorgaanbod als we naar de houdgreep kijken waarin artsen/specialisten gehouden worden met doorgeslagen regelgeving maar het mes moet er m.i. nog veel dieper in.
Wat betreft de kaders voor de uitwisseling van data is er nogal wat tegenstrijdige regelgeving. Het is natuurlijk maar een detail maar WGBO versus GDPR staan in verschillende artikelen op gespannen voet met elkaar als het om de privacy gaat. De boete voor Hagaziekenhuis voor een onrechtmatige inzage van het medisch dossier van een bekende Nederlander uit nieuwsgierigheid is volgens mij dan ook geen incident. Dit terwijl het inzien van de eigen gegevens vaak een probleem is omdat artsen/specialisten de patiënt als een object van onderzoek zien. De waarde van kwalitatief goede medische gegevens is aanzienlijk dus wat betreft een winst-plafond voor UMC’s ben ik benieuwd naar de kaders van data portabiliteit.
Oja, Chipsoft handelt volgens mij niet slim door geen transparantie te betrachten waardoor ze het risico lopen de publieke (en dus een politieke) opinie tegen zich te krijgen. Want wat betreft het beeldvormingsfetisjme is het tenslotte wel grappig dat als de kwaliteit goed is er altijd weer het gezeik over de prijs is in Nederland. En dat doet me denken aan de humor van M.A.S.H aangaande het dichtnaaien met grove of fijne steken, het cosmetische verschil van littekens in een discussie die uiteindelijk enkel en alleen om de administratieve lasten gaat.