De Russisch-Oekraïense Oorlog begon nog voor de invasie van Russische troepen op 24 februari van dit jaar. Aanvankelijk was het een informatieoorlog, waarin de Russen bezig waren om Oekraïne online onder vuur te nemen. Bijvoorbeeld via propaganda.
Sinds de fysieke inval van de Russen is Oekraïne niet alleen slachtoffer van een informatie-oorlog, ook internet moet het ontgelden. De aanvallen worden gepleegd door hackers en artillerie. Met name de vitale infrastructuur, zoals aanbieders van telecommunicatiediensten zijn een belangrijk doelwit.
Door de toenemende digitale transformatie van de Oekraïense staat en samenleving zijn internet en telecommunicatie één van de belangrijkste doelen in de Russisch-Oekraïense oorlog. De controle over internet is dus één van de belangrijkste doelen van Rusland geworden.
In de eerste dagen van de actieve invasie vochten Oekraïense troepen en de territoriale verdediging van burgers keihard om de opmars van de Russen te stoppen. In mijn woonplaats Irpin, in het Bucha-district van de regio Kiev, maakte ik een krachtige explosie mee die de mobiele verbinding van de grootste Oekraïense operator Kyivstar lamlegde.
Kyivstar
Gelukkig was er nog steeds internet van de lokale internetaanbieder, dus ik nam onmiddellijk contact op met Kyivstar-vertegenwoordigers en meldde het probleem. Ik kreeg te horen dat als gevolg van de vernietiging van de brug bij Irpin de hoofdkabel beschadigd was en dat daardoor de communicatie verloren was gegaan. Door de aanhoudende aanvallen van de Russen konden medewerkers niet ter plaatse komen om reparaties uit te voeren.
Ongeveer een week lang zaten Kyivstar-abonnees die in Irpin woonden zonder mobiele communicatie. De stad werd omsingeld en supermarkten raakten snel leeg. Inwoners die voedsel probeerden te halen, kwamen soms in een aanval terecht. Ik ken verhalen van stadgenoten die nooit terugkeerden en waarvan de familie nog steeds niet weet of ze nog in leven zijn.
Door het wegvallen van het Kyivstar-netwerk werkten ook de betaalterminals in winkels niet meer. Ook accepteerden sommige winkels geen bankpassen meer en stopten geldautomaten en pinautomaten met het accepteren en uitgeven van geld. Tegelijkertijd toonden sommige ondernemers zich van hun meest menselijke kant: de eigenaar van een dierenwinkel verkocht me een grote hoeveelheid dierenvoer voor de belofte dat ik thuis via internet het geld naar zijn rekening zou overmaken.
Roaming
Tegen het einde van de eerste week dat er geen communicatie was, stemden Oekraïense mobiele operators ermee in om binnenlandse roamingdiensten aan te bieden, zodat abonnees van een van de betrokken netwerken in contact konden blijven.
Internet werd al snel de slagader die leven geeft aan een samenleving die wordt verdeeld door avondklokken, donkere ramen en constante luchtaanvallen. De dag van elke Oekraïner begon en eindigde met het lezen van verontrustend nieuws in berichten op hun mobiele telefoon.
De strijd om het internet is een van de belangrijkste onderdelen van het Oekraïense verzet geworden. Reparateurs van ict-dienstverleners zijn echte helden die elke dag, met gevaar voor eigen leven, de schade aan de netwerken repareren om systemen in de lucht te houden. Alleen zo kunnen mensen in contact blijven en informatie krijgen.
Dit artikel is vertaald uit het Engels.
Andrii Maidanyk
Andrii Maidanyk vluchtte in april van Oekraïne naar Nederland. Hij kreeg toestemming om het land te verlaten om de zorg binnen zijn gezin op zich te nemen. Voor hij vluchtte uit Oekraïne werkte Maidanyk onder meer als webjournalist en ict-nieuwsredacteur bij InternetUA.com, onderdeel van één van de grootste online uitgevers Ukr.net. Daar schreef hij onder andere over e-commerce, e-betalingen, bescherming van klantrechten, overheidsregulering, marktstatistieken en online fraude.
