Organisaties verkennen de mogelijkheden om aan de hand van steeds grotere hoeveelheden data hun business te optimaliseren. Niet verwonderlijk, want de opbrengsten van datagestuurd werken zijn in potentie groot: van beter klantinzicht en efficiëntere processen tot nieuwe verdienmodellen en financieel voordeel.
Tegelijkertijd worstelen veel bedrijven met de vraag hoe ze al die verzamelde data kunnen inzetten om snellere en betere beslissingen te nemen en hun businessimpact écht te verhogen. Zo vraagt datagestuurd werken om een moderne, onder architectuur ontwikkelde infrastructuur. Ook vergt het specifieke kennis om business en it samen te brengen en stukje bij beetje toe te werken naar concrete kansen en projecten.
Stijgende budgetten
Om meer licht te werpen op de potentie van datagestuurd werken, hebben we onderzocht hoe ver Nederlandse bedrijven nu eigenlijk zijn op dit vlak. Van het belang van een goed onderliggend it-landschap hoeft in elk geval vrijwel niemand overtuigd te worden. Ongeveer zes op de tien organisaties denkt de komende jaren (aangejaagd door de coronacrisis) meer geld uit te geven aan it; bij drie op de tien organisaties blijft het budget gelijk.
Vervolgens is de vraag: wat gaan bedrijven doen met dat (opgehoogde) it-budget? Een op de drie bedrijven verlegt zijn it-focus voor de komende jaren naar data-innovatie. Met stip bovenaan de wensenlijst (met 42 procent) staat verder het aanpassen van de organisatie, zodat klanten sneller en beter bediend kunnen worden. Het beter benutten van data speelt daarbij een grote rol. Data kan bijvoorbeeld helpen om de klantbehoefte nauwkeuriger in kaart te brengen, als basis voor het continu ontwikkelen en verbeteren van producten en diensten. Ook zetten organisaties data steeds vaker in voor voortdurende procesoptimalisatie; ze analyseren in realtime wat er op de werkvloer gebeurt en worden zo steeds wendbaarder en efficiënter.
Nieuwkomers
Jonge bedrijven zijn bij dit alles duidelijk in het voordeel ten opzichte van de gevestigde orde; waar nieuwkomers hun it-landschap from scratch kunnen inrichten met de nieuwste (cloud)technologie die past bij hun datagestuurde werkprocessen, moeten gevestigde bedrijven doorgaans roeien met de riemen die ze al hadden. Organisaties met legacy-it-infrastructuur zullen dus eerst hun it en werkprocessen moeten vernieuwen. Die vernieuwing begint vaak met het formuleren van een helder toekomstbeeld (waar wil je naartoe?) en het in kaart brengen van de legacy binnen je organisatie: welke obstakels werpt je huidige it-landschap op in de transitie naar een datagestuurde organisatie?
Vervolgens is het zaak daadwerkelijk te innoveren, maar zijn organisaties daar klaar voor? Het lijkt er op het eerste gezicht wel op. Zo beoordelen de ondervraagde it-managers en -professionals de innovatiekracht van hun organisatie met gemiddeld een 7,1. Ruim een kwart van de respondenten beoordeelt het innovatief vermogen van de eigen organisatie zelfs met een acht of hoger. Tegelijkertijd is er ook een behoorlijke groep die de eigen organisatie maar matig innovatief vindt; een op de drie organisaties komt tot een rapportcijfer van maximaal zes. Sterker nog: maar liefst 29 procent van de it-managers en -professionals vindt dat hun directie het belang van innovatie onderschat.
Samenspel
Kansen liggen er kortom volop, maar de noodzaak van innovatie is nog niet overal doorgedrongen. Om te komen tot succesvolle datagestuurde innovaties is een goed samenspel tussen business en it noodzakelijk. Maar wie is daarbij in the lead? We zien dat bij een derde van de organisaties de it leidend is voor de bedrijfsvoering, bij nog eens de helft is dat enigszins het geval. Bij slechts vijftien procent van de ondervraagde organisaties is de business leidend.
Idealiter liggen de doelstellingen van business en it in elkaars verlengde. Toch stemmen slechts vier van de tien organisaties de doelstellingen van business en it netjes op elkaar af. Ook geeft ruim een derde van de directies aan geen inzicht te hebben in het it-beleid; andersom geeft een derde van de it’ers aan geen inzicht te hebben in het algemene beleid van de organisatie.
Van doel naar middel
Datagestuurd werken? Het Nederlandse bedrijfsleven lijkt goed op weg; de meeste organisaties zien concrete datagestuurde toepassingen en investeren in hun it-landschap om die potentie zo goed mogelijk te benutten. Tegelijkertijd is de business nog lang niet altijd leidend, waardoor it-voorzieningen een doel op zich worden in plaats van een middel. Verder is het belang van datagestuurde innovatie nog lang niet in élke boardroom doorgedrongen. Genoeg ruimte voor verbetering dus.
(Auteur Cees van Kemenade is cloud-architect bij CTS.)
“We zien dat bij een derde van de organisaties de it leidend is voor de bedrijfsvoering, bij nog eens de helft is dat enigszins het geval. Bij slechts vijftien procent van de ondervraagde organisaties is de business leidend.”
Het doet me denken aan de beroemde koan “vlag noch wind” :
Een tempelvlag wapperde in de wind en twee monniken hadden hierbij een twistgesprek. De één zei: ‘De vlag beweegt.’ De ander zei: ‘De wind beweegt.’ Ze bleven discussiëren, maar konden de waarheid niet vinden. De zesde patriarch zei: ‘Niet de wind beweegt. Niet de vlag beweegt. Jullie geest is het die beweegt.’ De beide monniken waren van eerbied vervuld.
Guru van Looijen ?
Ja, een datagedreven aanpak vraagt als eerste een infrastructuur die de data ontsluit maar natuurlijk ook beschermt want criminelen hebben ook een verdienmodel. Het is daarom handig als je in de data architectuur ook rekening houdt met de risico’s want ontoegankelijk maken van de data middels ransomware is maar één van de vele nu er ook steeds meer boetes uitgedeeld worden. Cloud architecten vergeten nog weleens dat zoiets als ‘shared responsibility’ uiteindelijk gewoon om het op z’n beloop laten van de bescherming van data gaat.
Ik ben het dan ook eens dat het specifieke kennis vraagt om business en IT samen te brengen want ik schreef ooit eens over de heilige graal van het configuratiemanagement binnen het business-IT alignment. Ruim 8 jaar en vele assessments verder moet ik misschien wat details aanpassen maar in grote lijnen blijft het verhaal overeind doordat een legacy-it-infrastructuur veelal het gevolg is van verplichtingen die ooit zijn aangegaan en waarin de techniek ondersteunend is aan het proces.
Tenslotte gaat het niet om een datagedreven aanpak maar een geïnformeerde aanpak op basis van meten is weten, energie steken in wat niet werkt is namelijk nogal zinloos. De specifieke kennis gaat ook niet om het meetbaar maken want data zelf is nietszeggend omdat jezelf een 7,1 geven niks meer is dan een punt op een schaal die pas betekenis krijgt als je een vergelijk hebt. Ik vroeg daarom de pageviews op die ik vergeleek met een tellertje in een script want in deze bedot.com wereld is tenslotte niks wat het lijkt te zijn.
Bij Computable zijn ze nogal passief maar de gemiddelde webbeheerder van een vereniging kan vertellen wat het bereik van de communicatie naar de leden is. Kortom, hoe vertalen we eigenlijk de data vanuit de techniek naar informatie voor de business want logging van de toegang tot de data kan bijvoorbeeld iets vertellen over de waarde hiervan. En als je de waarde inzichtelijk hebt dan kun je ook de risico’s beter inschatten en de noodzakelijke maatregelen nemen om de impact hiervan te mitigeren.