Chipsoft, marktleider bij ziekenhuis-informatiesystemen (zis) en elektronische patiëntendossiers (epd), krijgt het in een rapport van KPMG zwaar te verduren. De ziekenhuizen die hiervoor werden geïnterviewd, zijn op tal van punten zeer kritisch. Vooral een gebrek aan interoperabiliteit wordt deze Nederlandse leverancier aangewreven.
Dit blijkt uit een marktverkenning die KPMG in opdracht van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft uitgevoerd. Één leverancier was zo in de wiek geschoten door de uitkomsten van dit onderzoek dat via de rechter een publicatieverbod werd geëist. De rechtbank wees afgelopen dinsdag dit verzoek gedeeltelijk toe om reputatieschade bij deze leverancier te voorkomen.
De ACM mag voorlopig alleen een samenvatting publiceren die overigens weinig te raden overlaat. Slechts een handjevol leveranciers maakt op de zis/epd-markt de dienst uit. Chipsoft en Epic domineren. Samen hebben ze 70 procent van de markt. Cerner/SAP en Nexus verdelen de rest. Hoewel de ondervraagde ziekenhuizen over alle leveranciers klachten hebben, ontmoet Chipsoft de meeste kritiek.
Het bedrijf stelt zich volgens deze ziekenhuizen hard op in de onderhandelingen. Ze zijn niet altijd transparant over prijzen. Bovendien ervaren ziekenhuizen onverwachte of hogere kosten, aldus het rapport. Een heikel punt is de interoperabiliteit. Deze laat nogal te wensen over, vinden betrokken ziekenhuizen. Tot hun spijt weigert Chipsoft haar zis/epd soms te koppelen met een informatiesysteem van een leverancier die een substituut levert.
Openheid noodzaak
Deze ziekenhuizen vinden het opmerkelijk dat het Zorgplatform van Chipsoft noodzakelijk is om uit te kunnen wisselen tussen Chipsoft en ziekenhuizen die Epic als leverancier hebben. En dat klanten van de nummer twee op de Nederlandse markt een licentie voor Zorgplatform moeten kopen alvorens uitwisseling met HiX (het epd van Chipsoft) plaats kan vinden. Ook zijn betrokken ziekenhuizen er niet over te spreken dat het Zorgplatform nodig is om tussen Chipsoft-ziekenhuizen gegevens uit te wisselen. Verder vinden ze het vreemd dat in dat geval voor dit platform moeten worden betaald.
De ziekenhuizen zijn bezorgd over de verdere ontwikkeling van de gegevensuitwisseling. En niet onterecht want Nederland draagt volgens KPMG de rode lantaarn in West-Europa als het gaat om de uitwisseling van (patiënt)gegevens. Voor innovatie en doorontwikkeling is de openheid van het zis/epd essentieel. Voor de ontsluiting, ontvangst en verwerking van informatie zijn een ingang en uitgang nodig. Het beste kan dit via api’s, softwarematige koppelstukken.
Openheid is ook belangrijk uit oogpunt van innovatie. Als ontwikkelaars van specialistische oplossingen moeten voortborduren op een weinig open systeem dan belemmert dat de vernieuwing. Hierin worden door de ziekenhuizen grote verschillen per zis/epd-leverancier gezien. De Amerikaanse leveranciers Epic en Cerner alsmede het Duitse Nexus bieden veel (open) application programming interfaces (api’s). Tevens kennen zij een omgeving waarin ontwikkelaars handleidingen, testomgevingen en advies kunnen vinden.
Geslotenheid de praktijk
Daarentegen wordt het zis/epd van Chipsoft door klanten als gesloten ervaren. Volgens de ziekenhuizen wordt niet met open api’s gewerkt. De ‘ingang’ en ‘uitgang’ tot het zis/epd wordt geleverd via Zorgplatform en via maatwerk-koppelingen op de communicatieserver van Chipsoft genaamd Comez. Chipsoft meent zelf dat het veel api’s levert om gegevens uit te wisselen met deelsystemen en acht het gebruik van open api’s risicovol; het raadt deze af.
De ziekenhuizen vinden dat met name Chipsoft en Epic hoge kosten in rekening brengen voor koppelingen naar deelsystemen en puntoplossingen.
Ondanks de forse kritiek op Chipsoft en in mindere mate ook op Epic blijven de meeste ziekenhuizen kiezen voor een van beide leveranciers. Dit komt door een aversie tegen risico en de wens systemen te gebruiken die in Nederland bewezen zijn. Chipsoft kent een strakke en succesvolle implementatiestrategie. Ook afspraken worden nagekomen.
In eigen boezem
Overigens steken de ziekenhuizen ook de hand in eigen boezem als het gaat om het gebrek aan interoperabiliteit, de geringe openheid van systemen en hoge kosten. Naar hun eigen zeggen organiseren ze zich onvoldoende richting leveranciers. Tijdens onderhandelingen weten ze de rug niet recht te houden. Daarbij komt dat de overheid geen regie voert over het gebruik van standaarden.
De rechter wil de tijd nemen om tot een definitief oordeel te komen over de vraag of het hele rapport openbaar kan worden. De ACM heeft wel kennis genomen van het volledige rapport. Deze instantie werkt aan een leidraad die de concurrentieregels voor ict-leveranciers en andere marktpartijen in de zorg verduidelijkt en concretiseert. De ACM gaat hiervoor met marktpartijen in gesprek.
Vandaag (16-09-2022) de documentaire gezien van dit dossier. De Bovenbaas van Chipsoft Gerrit Muller, inmiddels deel uitmakend van de Quote Top 100, lijkt – net als Trump – een tijger in zijn portemonnee te hebben, wenst overal betaald voor te krijgen maar heeft een bijna fysieke weerzin om ergens geld aan uit te geven. Hun belangrijkste product: het Ziekenhuis Informatie Systeem (Her ZIS met een Monopolie van bijna 70%) dient vooral koppelbaar te zijn met andere ICT-systemen of Apps, maar dit blijkt in de kern vrijwel onmogelijk omdat de systemen in de kern gebaseerd zijn op verouderde en gedateerde software van 20 jaar geleden of ouder, dit alles met grote gevolgen voor het praktische en dagelijkse gebruik. De overheid als toezichthouder heeft hier grote steken laten vallen en het ziet nu hopelijk voldoende in dat het roer echt om moet, want de vrije markt gaat dit – door de enorme financiele belangen – niet voor ze oplossen. Het is tenslotte publiek geld dat hier voor een deel wordt verkwist (De winstopslag is maar liefst 50ct voor elke Euro kostprijs). Op 1 januari 2023 gaat de Zorgpremie gemiddeld met € 10,- per maand omhoog. Ok, maar ik wil wel waar voor mijn geld en veilig naar een ziekenhuis kunnen (zonder rammelend en niet uitwisselbaar EPD) mocht dat ergens voor nodig zijn.