Escalatie van de cyberoorlog die gaande is tussen Rusland en Oekraïne, kan de hele Westerse wereld in het conflict betrekken. James Stavridis, voormalig opperbevelhebber van de Navo-strijdkrachten en gepensioneerd admiraal van de Amerikaanse zeemacht, waarschuwt hiervoor.
De 67-jarige Stavridis, tussen juli 2009 en mei 2013 opperbevelhebber van de Navo, schetst een gevaarlijk scenario waarbij de cyber-oorlogvoering flink uit de hand kan lopen. De aanhoudende Russische cyberaanvallen op Oekraïne kunnen leiden tot tegenacties van de VS en hun bondgenoten. De Navo heeft al hulp toegezegd bij het beschermen van de Oekraïense militaire communicatiestructuur die cruciaal is voor het bevel over de troepen in het veld. Ook willen de westerse bondgenoten voorkomen dat het stroomnet en andere civiele infrastructuur plat gaan. Volgens Stavridis kan deze hulp gemakkelijk leiden tot Russische vergelding in de cyberwereld. En daardoor breidt het conflict zich snel en gevaarlijk uit, zo waarschuwt hij.
Overigens bereiden de VS en hun bondgenoten zich voor op reacties tegen Russische cyberaanvallen. Maar geheel duidelijk zijn deze scenario’s niet. Een van de problemen is dat het tijd kost om zeker te stellen waar een aanval vandaan komt. Dit geldt met name bij ddos-aanvallen. Op meer agressieve en verwoestende cyberaanvallen zal eerder worden gereageerd. Gisteren gingen diverse staatswebsites in Oekraïne plat. Hackers richtten zich met name op het ministerie van Defensie. Ook werden tijdelijk twee staatsbanken getroffen.
Dat er een cyberoorlog aan de gang is mag geen verrassing zijn. En dat deze escaleert in de huidige omstandigheden is ook te verwachten. Wat wel een verrassing zal zijn is hoe dat afloopt. Want de wereld heeft nog nooit zoiets meegemaakt. We weten bijvoorbeeld niet wie de grootmachten op dit gebied zullen zijn. We kunnen slechts gissen naar de rampen die “een vijand” voor ons in petto heeft. We zullen moeten uitvinden welke strategieën werken. Kortom, een cyber-oorlog in het openbaar is weer iets anders dan de cyber-oorlog in het geniep, waar we tot nog toe mee te maken hadden.
Het lijkt me dat er veel meer samenwerking nodig is tussen techneuten, militairen en politici om deze verrassingen het hoofd te bieden. We moeten daar proactief in zijn en niet wachten tot het zover is. En wie gaat dat organiseren?
Wacht even, wie is eigenlijk de agressor? Europese expansie gaat namelijk opmerkelijk vaak hand in hand met de drang naar het oosten van de NAVO. Wat betreft het rommelen in Europese achtertuin door onze bondgenoten moeten we geschiedenis niet vergeten want onvolprezen Arabische Lente bracht een vluchtelingenstroom welke voor sociale ontwrichting in Europa zorgde. Er zijn namelijk meer ‘economische wapens’ dan een cyberwarfare aangezien we in de energiebehoefte erg afhankelijk zijn van Russische olie en gas. En betreffende het organiseren van de weerbaarheid blijkt Europa nog altijd de kruiwagen met kikkers te zijn die het al eeuwen is.
Wie de agressor is, Ewout? Poetin die alle Russischtaligen in grensgebieden wil “bevrijden” en samenbrengen in een herstelt Russisch-Aziatisch koloniaal rijk. De rattenvanger uit Sint-Petersburg heeft geen oog voor het zelfbeschikkingsrecht van Oekraïne en denkt meer in termen van de Oekraïne als heilig geboortegrond. En inderdaad is er geen Verenigde Staten van Europa. Daarom probeert West-Europa via de Verenigde Staten van Amerika alsnog aan voldoende gas te komen.
Stef je hebt gelijk, er is nog nooit een openlijke cyberoorlog geweest. Wel zal de strategie gelijkenis hebben met een gewone oorlog en kan het ook een onderdeel worden van een gewone oorlog, alleen een cyberoorlog kan zich sneller verspreiden. Aanvallen zullen ook tegenaanvallen uitlokken. En wie is dan de sterkste, als het niet bij speldenprikken blijft? Statelijke actoren kunnen “gewone” criminele organisaties betrekken bij hun spel. Politiek onafhankelijke criminele organisaties kunnen ook misbruik willen maken van de situatie. Wie ziet het verschil? Oorlog wordt altijd chaos. We kunnen alleen in scenario’s denken. Maar als brave burger zie je nooit alle mogelijkheden die criminelen en fanatici wel zien, omdat je aan wetten en morele grenzen gebonden voelt. Elk onderdeel van de Nederlandse (vitale) infrastructuur kan doelwit worden, maar ook gezamenlijke infrastructuur zoals de koppelingen tussen nationale stroomnetten of Eurocontrol. En het kan ook gaan om het platleggen of overnemen van gewone nieuws- en overheid sites, zodat mensen via social media uitkomen bij trollen.
@oudlid, heeft u ook een naam? Of is er een goede reden dat u een schuilnaam gebruikt?
Kijk aan, Jacobus Dirk van Belkum komt met zijn gebruikelijke agitprop waarin zijn woordkeus al aangeeft hoe vooringenomen hij is. Wat betreft rattenvangers en de belofte van een zak geld raakt hij echter wel de essentie van het probleem want de democratische waarde van de belofte is als het associatieverdrag met Oekraïne waar Nederland zich middels een referendum tegen uit sprak. Wat betreft een kruiwagen met kikkers en de nieuwe rechtsstaattoets voor de subsidies heeft Poetin heel goed begrepen wat de achilleshiel van Europa is. Dat zelfbeschikkingsrecht is een farçe nu steeds meer burgers beginnen te begrijpen dat Groot-Europa vooral voordelig is voor de nieuwe aristocratie welke net zo bloeddorstig is als de oude.
De oud-spion kent de westerse denkwijze prima want burgelijke onvrede begint niet in het hart maar in de maag zoals we in de geschiedenis al zo vaak gezien hebben. Oja, de Franse revolutie eindigde met de tocht naar Moskou en de tacktiek van de verschoeide aarde is nog altijd effectief. En ik zal maar niet ingaan op een koloniaal verleden maar me beperken tot het feit dat economische ontwrichting een machtig wapen is in het arsenaal. En zoals ik een zak met geld nog nooit heb zien voetballen om de eenvoudige logica van Johan Cruijff te gebruiken heb ik nog nooit een leger zien marcheren op een lege maag, welk leger is nog maar de vraag want sinds de val van de muur hebben we nogal verzaakt aangaande onze contributie aan de NAVO. Uiteindelijk is Moskou geen Bagdad waardoor een rechtstreekse confrontatie tussen twee imposante machtblokken in de Europose achtertuin me een slecht idee lijkt.
Ewout Dekkinga, het is een kwestie van historisch inzicht. Je hebt de klokken al horen luiden, nu nog het klepelmechanisme begrijpen die de klokken doet luiden. Toen de Oostenrijker met de kleine snor alle Duitstaligen wilde verenigen en de smaak hiervan te pakken kreeg en samen ging werken met de Georgiër met de grote snor die alle kameraden wilde verenigen, toen leek dat zo mooi voor al die mensen die met de onderbuik stemden en sieg heil respectievelijk ura! riepen. Hun onderbuik vulde zich maar even en toen werd het een tera-ellende voor hen en de rest van de wereld. En in de afwikkeling van deze ellende moest bijvoorbeeld Polen als geheel ook nog eens opschuiven, niet dat ze daarvoor zelf aanleiding hebben gegeven. En dat gebeurt al duizenden jaren. Ook vanuit stadstaten en provinciestaten zijn dergelijke landjepik ontwikkelingen geweest. En slachtoffers kunnen daders worden en andersom.
Dus laten we niet naïef zijn. “Peace for our time” (Chamberlain 1938), of “Gaat u maar rustig slapen” (Colijn 1936), pakte ook anders uit. Naïviteit is niet minder gevaarlijk dan oorlogshitsen.
Jacobus, ik weet hoe klepelmechanisme in de Truman-doctrine werkt want met economische middelen zoals een Marshallplan werd voorkomen dat het communisme zich zou uitbreiden in Italië en Griekenland. Het zelfbeschikkingsrecht van landen is opmerkelijk eenzijdig als de keuzevrijheid om het communisme gaat. De isolatiepolitiek van Truman is dan ook gericht op een economische ontwrichting van communistische landen omdat in zijn doctrine vrijheid en welvaart als een onlosmakelijk geheel gezien wordt. En zoals reeds gezegd is een verdeling van die welvaart de achilleshiel van Europa.
Dank dus voor je historische inzichten maar Andrej Sjoesjentsov had een mooie vergelijking over westerse politici die van verkiezing tot verkiezing denken en niet in geopolitieke tijdperken waarin mogendheden zoals Rusland en China nog altijd denken. Die denkfout kan een kapitale fout blijken te zijn want geopolitieke belangen van antogonisten gaan vooral om een invloedssfeer op het economische vlak waardoor zelfbeschikkingsrecht een farce is. Stalin en Hitler hebben daar weinig invloed op omdat ze beiden dood zijn en wat betreft le roi est mort, vive le roi ligt mijn zorg bij de nomenklatura in Brussel waardoor je net zo goed Julius Caesar had kunnen noemen.
Ewout, je had kunnen laten zien geïnteresseerd te zijn in de hedendaagse geschiedenis en (geo)politiek door er juist op te wijzen dat de erfenissen van Hitler en Stalin alles te maken hebben met de dromen en dus het beleid van Poetin. Jammer, dit was wel een inkoppertje.
Truman was niet isolationistisch; dat was bijvoorbeeld Hoover en recent nog Trump. De voormalige Warschaupact landen hadden ook kunnen profiteren van de Marshall hulp. Stalin en Molotov (die nog de deal met Hitler hadden gesloten) hebben daarvoor bedankt, ook namens de “bevrijde” gebieden. De USSR had geen behoefte aan economisch sterke vazallen. De VS volgde uiteindelijk Churchill. Overigens kon men na glasnost zich ook aansluiten bij de EU. Dat hebben alleen de landen in de westelijke helft van Europa gedaan. En je kan ook uit die EU. zoals het VK nog gedaan heeft; al zijn ze in het noordelijke koninkrijk daar minder tevreden over dan in het zuidelijke.
De rest van de schijntegenstellingen en andere omissies, zoek je zelf maar. Het is weekend. Tot wellicht de 22e. Hoop dat je dak er nog op zit.
Maar Japie toch, je gaat volledig voorbij aan een geopolitiek tijdvlak wat in de schoolboeken interbellum genoemd wordt. Ik wijs niet voor niks op de dissidenten zoals Hongarije in de Europese eenheid omdat Habsburgse sfeer in Brussel groter is dan je denkt als het gaat om de compromissen waarin uiteindelijk niemand zich meer herkent. Want werd de opmaat tot de tweede wereldoorlog niet op de tekentafel bepaalt toen er na de eerste wereldoorlog nieuwe grenzen getrokken werden in Europa met als gevolg dat hetzelfde volk op papier twee of meer nationaliteiten kende?
Wat betreft een inkopertje is een gepensioneerde projectmanager niet een oud-militair die zich nog de effecten van geopolitieke tijdsvlakken in de Balkan herinnert welke leidde tot de nieuwe Europese kandidaat lidstaten zoals Montenegro, Noord-Macedonië, Servië en Albanië die we niet zo lang geleden nog gewoon Joegoslavië noemde. Europese inmenging hier was trouwens niet echt een succes als we kijken naar smet op ons blazoen met Sebrenica debacle omdat we een belachelijk mandaat hadden. Aangaande de wijze waarop we ons een conflict in laten rommelen zijn ouderwetse politionele acties tenminste duidelijk aangaande de bevelen, iemand al onderzocht wat we hebben gedaan in Korea?
Verder is je politieke vooringenomenheid aangaande Trump vermakelijk want is dat niet de eerste president die Amerika NIET een militair conflict inrommelde zonder toestemming van het Amerikaanse congres? Ik roep maar wat want Biden heeft wat dat betreft een slecht trackrecord als vice-president onder Obama als we kijken naar de vluchtelingenstroom door de ‘Arabische Lente’ welke begon met een regime change en voor een machtsvacuum zorgde met voortdurende burgeroorlogen. Oja, de terugtrekking uit Afghanistan en de terugkeer van de Taliban heeft Biden niet erg populair gemaakt omdat velen in het moederland het idee hebben dat Amerikanen voor niks gesneuvelt zijn.
Wat betreft een Vietnam-syndroom en het einde van de Truman doctrine aangaande een bufferzone om het moederland te beschermen denk ik dat Poetin een patstelling op het schaakbord heeft waar hoogstens remise uit te halen is met compromissen die als een overwinning gebracht zullen worden maar op termijn een verlies blijken te zijn. En wat betreft asymmetrische oorlogvoering via het toetsenbord wijs ik vooral op een sociale ontwrichting welke volgens ‘funtie elders’ Olongron ook kan gaan om nepnieuws, het schijnt dat hiervan sprake is als ik bronnen moet geloven omdat ze in Berlijn niet op een conflict zitten te wachten. Dat zou weleens kunnen komen doordat Duitse bedrijven aanzienlijke belangen hebben in het gebied, tenminste dat was enige jaren geleden zo toen ik daar heen gestuurd werd.
ΟΕΔ