Dam tegen groei hyperscale datacenters

Het kabinet werpt een dam op tegen de snelle groei van het aantal hyperscale datacenters. Minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) kondigt strengere regels voor de bouw hiervan aan.

Voordat die regels officieel van kracht worden, komt er per direct een absolute stop van negen maanden. Dit voorbereidingsbesluit voorkomt dat nieuwe hyperscale datacenters zich nog snel op ongewenste plekken in Nederland vestigen. 

De gemeenten Het Hogeland en Hollands Kroon worden uitgesloten van de werking van het voorbereidingsbesluit vanwege de eerder bepaalde locaties Eemshaven (Google) en Middenmeer (Microsoft). Daarnaast heeft het besluit geen betrekking op de komst van een hyperscale datacenter (Meta/Facebook) in Zeewolde.

Minister De Jonge: ‘Onze ruimte is schaars daarom moeten we de juiste keuzes maken. Hyperscale datacenters nemen veel ruimte in beslag en verbruiken onevenredig veel beschikbare duurzame energie. Daarom wil het kabinet voorkomen dat door heel Nederland hyperscale datacenters worden gebouwd. Dat vraagt om meer landelijke regie door aanscherping van de regels. Totdat de regels er zijn is besloten nieuwe bouwaanvragen aan te houden en niet in te willigen voor een duur van negen maanden.’

Strengere criteria

Het blijft niet alleen bij strengere regels voor de bouw van hyperscale datacenters. Ook de toelatingscriteria voor de vergunningverlening worden strenger. 

Het gaat om datacenters van 10 ha of meer en een elektriciteitsaansluiting van 70 Mw of meer. Daarnaast gaat het om hyperscales die worden gebruikt voor de eigen dienstverlening van het bedrijf. Voor deze aanscherping gaat de minister onderzoeken op welke wijze hyperscale datacenters alleen nog kunnen worden toegestaan nabij aanlandpunten van windenergie aan de kust, mits daar ruimte voor is.

Daarbij trekt de overheid op met andere overheden en wordt er rekening gehouden met de verschillende belangen. Met de medeoverheden zal de juridische vormgeving worden uitgewerkt. Deze zal in een Algemene Maatregel van Bestuur worden verankerd en in regels op decentraal niveau.

Paniekvoetbal

Volgens Stijn Grove, directeur van de belangenorganisatie DDA (Dutch Datacenter Association), zal het besluit van de minister een negatief effect hebben op het vestigingsklimaat en de buitenlandse investeringen in Nederland. De maatregel komt op Grove over als paniekvoetbal. Hij pleit voor een nationale strategie met een duidelijk beleid voor de lange termijn in plaats van plotselinge maatregelen zoals Hugo de Jonge nu neemt. 

De aanzetten hiertoe zijn al enkele jaren geleden gedaan, maar hier is niets mee gebeurd. Grove wijst op de Ruimtelijke Economische Ontwikkel Strategie (Reos) voor de Randstad en Brainport Eindhoven en meer recent de Nationale Omgevingsvisie (Novi), een overzicht van de keuzes die Nederland moet maken op gebied van ruimtelijke ordening. 

Volgens Grove zou het veel beter zijn deze plannen uit te werken in plaats van te reageren op de emoties die rond datacenters zijn ontstaan. ‘Het voorbereidingsbesluit ondermijnt toch een beetje de betrouwbaarheid van de overheid,’ zo besluit Grove.