De ict-uitgaven in de zorg stijgen de komende vijf jaar fors. Ligt het bedrag nu tussen de drie en vier miljard euro per jaar, over vijf jaar komt dat uit op circa 5,5 miljard. Die groei van de kosten komt boven op investeringen in vastgoed, personeel en verduurzaming, terwijl het aan financiële armslag ontbreekt. Dat concludeert Deloitte in een financiële vooruitblik op de Nederlandse zorg.
Het rapport vermeldt dat de verpleeg- en verzorgingshuizen en thuiszorg (vvt) en de gehandicaptenzorg (ghz) in 2019 gemiddeld 4,2 procent van de omzet uitgaven aan ict. Voor ziekenhuizen kwam het bedrag in 2020 gemiddeld uit op 5,7 procent van de omzet. Wanneer die percentages worden geëxtrapoleerd op de totale Nederlandse zorgmarkt, dan wordt er jaarlijks tussen de drie en vier miljard euro aan ict uitgegeven, stelt Deloitte.
De afgelopen jaren groeide de ict-kosten met zes procent. Wanneer deze groei doorzet, nemen de ict-uitgaven over vijf jaar met ongeveer een tot anderhalf miljard euro toe naar vier tot 5,5 miljard euro. Dat rekenvoorbeeld is inclusief de vervanging van bestaande ict, die uitkomt op een bedrag van 2,1 miljard euro. ‘Dit vraagt om een totale investering van circa 3,5 miljard euro in vijf jaar’, rekent Deloitte voor.
Van bricks naar clicks
De onderzoekers stellen dat de ict-investeringen nog hoger kunnen uitvallen wanneer de zogenoemde transitie van ‘bricks naar clicks’ plaatsvindt, waarbij meer geld in digitalisering worden gestoken en de investeringen in vastgoed minder hard groeien. Die digitaliseringslag moet ook zorgen voor lagere personeelskosten doordat werk wordt geautomatiseerd.
‘Investeringen in digitale toepassingen zijn doorgaans lager dan investeringen in vastgoed, maar zijn wel vaker nodig aangezien technologie doorgaans na vijf jaar is verouderd. Daar staat tegenover dat de levensduur van vastgoed dertig jaar is’, duiden de onderzoekers. ‘Hier verwachten wij substitutie van vastgoed naar technologie in verband met zorg op afstand.’
Wat betreft de conjuctuurgevoelige personeelskosten is er al jaren een stijgende lijn van de palliatieve zorgkosten in de VVT & GHZ ketens te zien. Als de boekhouders bij Deloitte niet verder kijken dan de bricks & clicks is volgende functie de groenvoorziening op het kerkhof want de zelfredzaamheid neemt af als je ouder wordt en hetzelfde geldt voor gehandicapten waardoor de vraag naar zorg toeneemt. Tijdens de eerste weken van mijn revalidatie kon ik nog niets eens mijn eigen sokken aantrekken en aangaande zorg op afstand is er teveel digitaal optimisme want die computer kookt niet het eten, verschoont niet de patiënt of het bed en helpt ook niet bij al die andere primaire taken welke essentieel zijn in de zorg.
@oudlid Klopt, er zijn mensen nodig voor nodig maar dat wordt een groot probleem in de toekomst. Een groot gedeelte van de Nederlanders is rijk, er komen generaties aan die geboren rijk zijn en niet meer hoeven er werken. Vergrijzing. Goede redenen om in te zetten op massaimmigratie. Wie gaan in de toekomst onze billen wassen?
Is het ook bekend, hoeveel personeelskosten er worden uitgespaard door de inzet van de ict in de zorg? Nu wordt met een klik op het scherm getoond, wat de historie van de patiënt is; vroeger werden archiefkasten gevuld en zoek-uren besteed aan opberg- en naslag van de archieven met daarbij ook de nodige fouten, die vervolgens weer extra extra zorgkosten voor herstel veroorzaakten.. Kortom, ICT in de zorg ontlast de organisatie ook; zowel wat betreft het voorkomen van fouten alsook de snelheid waarmee de info beschikbaar is en vanuit vele hoeken tegelijk.
Nog eentje toe, minder ICT in de zorg kan naar mijn mening juist de productiviteit verhogen. Een van de klachten van werkenden in de zorg is de hoeveelheid administratie. Er zijn ICT systemen opgetuigd voor het boekhouden van het eigen werk en het verantwoorden van de handelingen. Daar zijn werkenden een substantieel deel van de tijd mee kwijt. De dat opzicht zijn de ICT systemen een regelrechte ramp voor de zorg. Ook in de zorg, wantrouwen troef.
M.W.M. van Ven,
Ik heb nog even gekeken of WGBO veranderd is op het gebied van de eerdere dossiervorming (art.454) maar het lijkt erop dat de hulpverlener nog altijd dezelfde administratieve verplichting heeft. En deze dossiervorming is voor de verzorgende en verplegende in m.n. de VVT & GHZ ketens grotendeels een last welke feitelijk kostenverhogend is doordat tijd die hieraan besteed wordt niet aan de patiënt ten goede komt. Wat betreft ja zuster, nee zuster is het niet de computer die geneest of verzorgt waardoor deze administratieve toevoeging kwalitatief bedenkelijk is. Kortom, top-down vanuit een ivoren toren geredeneerd is ICT dus een zegen maar in de praktijk valt het tegen omdat digitalisering geen automatisering is en je veel moeilijker patiënten temt dan papieren tijgers of modellen.
Daarmee zeg ik niet dat stalen archiefkast met papieren administratie goedkoper is of beter maar wat betreft bewaartermijn en afschrijvingstermijnen wees ik zo’n 10 jaar geleden al op het feit dat het niet zo slim is om te archiveren in de EPD’s omdat je daarmee in de hoek geverfd wordt van een leverancier. Een strategische visie aangaande een fenomeen als data mist namelijk nog steeds op de agenda van bestuurlijk Nederland omdat nog altijd gedacht wordt dat de opslag niks kost terwijl dat alleen maar geldt voor de hardware en niet voor de ‘compliance cost’ welke vooral om de CIA attributen gaat. Met CIA bedoel ik dus zowel de beveiliging als de integriteit en toegang tot data waarbij laatste dus vaak beperkt wordt door een eerdere keus in EPD. Verder kennen we nieuwe wetgeving aangaande privacy welke uiteindelijk ook voor hogere kosten zorgt als we kijken naar beveiligingsmaatregelen die genomen moeten worden zoals 2FA want je mag namelijk niet met één klik op het scherm de medische gegevens van een patiënt tonen. De boete die Haga ziekenhuis moest betalen voor nieuwsgierigheid leert dat je niet alleen de toegang aan de voorkant moet beperken maar ook de logging aan de achterkant moet verbeteren.
Lang verhaal kort gemaakt is er veel digitaal optimisme in m.n. de zorg terwijl er sinds Arthur Gotlieb niks veranderd is aan de beveiliging van data. En ook is er niks veranderd aan de kosteninzichtelijkheid waardoor er een stijgende lijn aan non-functionele zorgkosten is omdat al die verkregen data uiteindelijk ook bewaard, gemigreerd en beveiligd moet worden.
Wat ik niet begrijpen kan is dat met de knap 100 ziekenhuizen in NL er niet 1 gemeenschappelijk projekt (moet niet eens FOSS zijn) wordt opgezet voor de ICT.
Zover ik de situatie van nu beoordelen kan zijn het nog steeds eilandjes met hun eigen leverancier.
Nog steeds heerst het konkurrentie-model waar samenwerking de kosten duidelijk verminderen kan.
Jan,
Je hebt absoluut gelijk over samenwerking en de terpen in het polderlandschap maar de quartaire sector kent niet de tucht van de markt van commerciële dienstverlening waardoor belangen van lokale spelers zoals EPD leveranciers boven het belang van de patiënt gaan. Vergeet ook niet de specialisten zelf waardoor één van mijn persoonlijke ergenissen de portabiliteit van mijn eigen medische gegevens was waar ik niet de eigenaar van ben. Het struikelblok in de Nederlandse zorgmarkt is de data portabiliteit waardoor sommige leveranciers (van zorg & ICT) hoog en droog op de terp van een vendorlock zitten.
Ik overdrijf trouwens niet als ik zeg dat meeste zorginstellingen nog een back-up strategie hebben uit de jaren 80 van de vorige eeuw welke ze misbruiken voor de archivering. Samenwerking hierin met bijvoorbeeld een community cloud zou al zo’n 40% in kosten schelen omdat veel non-functionele activiteiten in de zorg zoals het ICT beheer laaghangend fruit zijn. Wat betreft een bezuiniging op de personele kosten scheelt het namelijk niet zo zeer de eilandjes maar de stamhoofden hierop.
@oudlid
Met medisch specialisten heb ik vroeger ook zo mijn ervaringen verzameld. Wees blij dat in nederland het aanzien veel minder hoog is als in Oostenrijk. Hier beschouwt het “gewone volk” ze nog als goden in wit, wat mij als nederlander vaak verbaasde reakties oplevert wanneer ik duidelijk maak dat ik zelf bepaal of en hoe er aan mij gesleuteld wordt, gelukkig heb ik ze weinig nodig.
Overigens hadden in mijn tijd (25 jaar geleden) enkele ziekenhuizen helemaal geen backup-strategie.
Overigens zijn in dit “gezonde” oostenrijk al 2 huisartsen van mij gestorven, de beste arts is die, die je nooit ziet. Blijf gezond!
Het gaat niet alleen om problemen. Met ICT kunnen zorgprofessionals efficiënter werken, heel veel meer onderzoeken doen en zijn de doorlooptijden korter geworden. Maar er zijn verschillende knelpunten.
De genoemde problemen met uitwisseling tussen epd’s is één daarvan (al zijn er veel patiënten die dat graag zo houden). Een ander knelpunt is het declaratieproces. Door het streven naar meer kwaliteit, zijn de wetten en richtlijnen voor vastlegging, beveiliging en privacy ook strenger geworden. En dat kost ook wat. En doordat zorgaanbieders meer met elkaar moesten gaan concurreren, is er een systeem bedacht waarbij de zorgaanbieders via digitale behandelcodes allerlei deelonderzoeken en deelbehandelingen apart moeten administreren en declareren. Bij een groot ziekenhuis werken al gauw honderden mensen die alleen met het declareren bezig zijn. En die moeten eerst de ruwe data van de zorgprofessionals aangeleverd krijgen. Ook in de thuiszorg is dit een groot probleem.
Jaap,
Doorlooptijden zijn een leuke KPI maar hoe zit het met de hersteltijden? Een ziekenhuis is tenslotte geen koekjesfabriek waar de patiënten producten zijn die aan de lopende band met een vaste doorlooptijd genezen worden. Als we één ding van de modellen en verkeerde parameters geleerd zouden moeten hebben in de laatste ‘griepgolf’ over de beeldschermdokters in Den Haag die sturen op doorlooptijd is dat we daarmee vooral de zorg uitkleden.
“We cannot solve our problems with the same thinking we used when we created them” – A. Einstein
Harmonisatie van zorghandelingen gaat vooral om financiëel te kunnen benchmarken waardoor niet spreeken met de bestuurder het niet spreeken met de patiënt wordt. Of in dit geval het spreeken met verplegende en verzorgende op de werkvloer die zien dat waardering voor ‘handenarbeid’ veel lager beloond wordt dan balanceren met de cijfers waardoor het ‘Too many chiefs and not enough indians’ van de zorgmanagers in de quartaire sector voor stijgende kosten zorgt. Beddenbaas Kuipers is tenslotte niet de peoplemanager die hij zelf denkt te zijn.
En wat betreft het vieze werk op MBO niveau 3 gaan we het probleem alleen maar verschuiven met import van goedkope arbeid welke een afschrijvingstermijn heeft van 30 jaar. We kunnen beter de vergrijzing exporteren naar de lagelonen landen zodat we ook het groeiende ‘bricks’ probleem met een tekort aan betaalbare woningen oplossen;-)