We leven in interessante tijden, niet in de laatste plaats omdat de Grote Overheid na ruim dertig jaar afwezigheid bezig is met een serieuze comeback. Big Government nieuwe stijl wordt gebouwd op ict. En laat veel van die ict nou ooit bedoeld zijn als decentraal, ofwel overheid-vrij.
Kort na de val van de Berlijnse muur maakte de Amerikaanse filosoof Francis Fukuyama furore met een betoog dat de geschiedenis voorbij was. De westerse liberaal-democratische markteconomie had het definitief gewonnen van collectivistische staatsvormen als fascisme, communisme en socialisme harde stijl. Ophef in intellectuelenland.
Fast forward naar 2021 en de grote overheid is weer helemaal terug. Maar nu wereldwijd. En autoritair leiderschap is na dertig jaar ook weer in, ook onder westerlingen. China nu is wat Japan vijftig jaar terug was voor veel westerlingen: een centrum van innovatieve technologie en economische ontwikkeling. Dat de Chinese overheid aan alle touwtjes trekt en we voor onze ogen een techno-totalitaire staat zien ontstaan, ontgaat velen.
En ja, ook bij ons maakt de overheid een serieuze comeback. De klimaatcrisis, terrorisme, belastingontwijking, migratie en de coronapandemie vragen om staatsingrijpen, veelal op wereldniveau. En staatsingrijpen is wat we zien. De financiering van dit alles gaat via sterk stijgende staatsschulden die eens neerslaan in structureel hogere uitgaven en belastingen. Kortom, de overheid is wereldwijd terug van weggeweest.
Decentraal opgezet
Het is niet mijn bedoeling om hierover te oordelen. Big Government is gewoon een trend met een duidelijke business case (meerdere zelfs) maar met overduidelijke risico’s voor onze rechtsstaat en democratie. Wat opvalt is dat voor- en tegenstanders niet zoals vroeger overeenkwamen met links en rechts. Er zijn bijvoorbeeld rechtse klimaatalarmisten en linkse antivaxxers.
Ict speelt bij Big Government 2.0 een sleutelrol. En die ict is overwegend in handen van machtige bedrijven. Zelfs in China, gidsland als het gaat om het uitvoeren van beleid met behulp van ict, komt de ict van commerciële bedrijven en niet primair van de overheid. Big Government en Big Tech gaan hand in hand, ook hier wereldwijd. De socialisten en communisten van honderd jaar geleden draaien zich om in hun graf.
En dan de ict zelf. Die is veelal decentraal opgezet. Het voorbeeld bij uitstek is natuurlijk het internet, maar ook alles dat op dat internet is gebouwd, is inherent decentraal. Zo doet bijna de helft van de wereldbevolking bijvoorbeeld vrijelijk zijn ding op Facebook. En dan zijn er naast sociale media nog e-mail, on-demand tv-kijken en nog veel meer. En natuurlijk is er de cryptogolf die de ideologie van decentrale ict een enorme impuls geeft.
Karl Marx
De combinatie Big Government/Big Tech enerzijds en het decentrale ict-ecosysteem anderzijds lijkt voer voor een strijd waarvan Karl Marx zou smullen. Maar wie verder kijkt en doordenkt ziet dat de race al gelopen is. Sterker, de decentrale ict-infrastructuur blijkt de droom van autocraten, zowel echte (denk Xi Jinping en Donald Trump) als wannabe’s (kiest u zelf). Decentrale ict biedt eindeloze handvatten voor (staats)controle en beïnvloeding en wel in de meest ondoorzichtige vorm.
Poetins Rusland heeft er met hacken en trollen zijn basisstrategie van gemaakt en met groot succes. De reactie van veel ‘verschillige’ mensen op de uitingen van haatzaaiers en complotdenkers is ‘verbieden en erop controleren’ – uiteraard door de staat. Diezelfde staat doet dat weer door Big Tech aan te pakken, doorgaans met goede reden maar ook totaal ondoorzichtig. (China doet dit as we speak keihard.) En diezelfde staat heeft ondanks mooie woorden als het er op aankomt weinig op met de privacy van haar burgers, ook bij ons.
China
In de wereld van crypto-ict zien we dezelfde omslag naar controle. Ook hier is de business case glashelder, want het crypto-ecosysteem loopt over van fraudeurs en is de facilitator van cybercriminaliteit, ransomware voorop. Het heeft heel lang geduurd, maar Big Government lijkt ook hier het laatste woord te krijgen. Het grootste risico voor de waarde van de belangrijkste crypto, Bitcoin, zijn overheidsmaatregelen en eigenlijk zegt dat alles.
Ondertussen is het zaad gezaaid voor de afschaffing van niet alleen munten en bankbiljetten, maar ook giraal geld van commerciële banken; vast met de beste bedoelingen, maar ontsporingen zijn zeker. En in China zal het social credit-systeem met de e-yuan een enorme impuls krijgen. Wie niet braaf is loopt straks bij elke e-betaling tegen een smart contract aan (wel 100% blockchain-vrij). Misschien opent ons dat de ogen, maar ondertussen zijn de meeste crypto-gelovigen laaiend enthousiast over de ontwikkelingen.
Natuurlijk is het voorgaande incompleet, zowel op het gebied van ict als alles daarbuiten. Nieuw is het ook niet; de maatschappelijke onrust over wat wordt gezien als een oppermachtige overheid is dagelijks nieuws. De geschiedenis is weer begonnen. Wat mist zijn visies daarop, ideologieën desnoods. Alleen met samenhangende visies (meervoud!) op de komende overheid en haar ict kunnen we zinvol met elkaar in discussie over de toekomst. Dat ik het ooit zou zeggen is ongelooflijk, maar we hebben behoefte aan een 21ste-eeuwse Karl Marx.
Deze opinie verscheen eerder in Computable-magazine #01/22.
Wat betaalt het opinies schrijven bij Computable? Neem aan dat de redactie zelf wel de tegenstrijdigheid begrijpt van waarschuwing over externe deskundigen en opiniemaker bij Computable. Betreffende de filosofische overweging van: “We are all equal but some are more equal” een punt van overweging als het om de gedachtepolitie aangaande meningen gaat.
Wat betreft de sociale media en social engineering van ‘selffulfilling prophecy’ zal ik Dino niet vervelen met oude koeien in een sloot, hij kent de namen vast nog wel. Want etiket opiniemaker maakt de boodschap niet geloofwaardiger en hetzelfde geldt voor de agitatie aangaande het onderwerp. Wat betreft Karl Marx begreep ik dat ‘Das Kapital’ om de waardevermeerdering van een ruil ging.
Je geld of je leven kent door de hoge inzet ook grote verwachtingen of valt er nog wat af te dingen op één van beide?
Dat wat uw medewerker, René Veldwijk, beschrijft heeft niks met Karl Marx te maken maar alles met centraliseren en decentraliseren (Computable, no.1, 2022, p. 36-37). Hooguit heeft het iets met een socialistische maatschappij te maken. Overheden houden van main frames; burgers houden van PC’s. Met de komst van clients en servers zijn we weer een stapje terug in de tijd. De vrijheid van de burger wordt inderdaad aangetast. Maar vooral de vrijheid om eigen serverruimte te hebben op een server/provider naar eigen keuze. Facebook centraliseert alles. Die content daar moet teruggebracht worden naar ieders eigen provider/server. Dat weigert ze te doen. Google hoort dat ook te respecteren. Vroeger deed ze dat wel, maar die rare centrale diensten die ze zogenaamd verleend zijn funest voor eigen content op een eigen server/provider. Google hoort alleen maar diensten te verlenen om goed te kunnen googelen en het web af te steunen naar content die een klant nodig heeft/wil zien. Verder niks.
Dat is dus het probleem. Het probleem zit niet bij rechts, links, Trump, klimaatactivisten, antivaxxers of big goverment. Het probleem zit hooguit bij de westerse centrale inlichtingendiensten die graag – om hele ander redenen dan wij burgers – gebruik maakt van Facebook en Google; en hen (uiteraard! Want daar komen de roddels dan ook vandaan dat internet daardoor ontwikkeld zou zijn) vanaf het begin alle mogelijke financiële middelen heeft gegeven. Met gevolg een afluister-maatschappij. Daar zijn en waren China, Rusland en Oost-Duitsland kinderspel bij.
Wat Rene Veldwijk zegt over China (en Rusland) is projectie. U weet wel een begrip uit de psychologie: iets verwijten aan een ander, maar wat je zelf juist doet. Dus stop de CIA, MI6, NSA en FBI. Zij verzieken ons world wide web.
Rik Min
(politiek activist, en wetenschappelijk medeweker/universitair docent op gebied van multimedia (1973 – 2005), en ontwikkelaar van web-based applicaties, tot heden).
ja, ik heb hun namen nog gekend, ze kochten zoethout voor een cent. Maak je maar niet ongerust, oudlid. Het landschap van oude koeien in een sloot, mooie lucht erbij, molen, waterige zon, roepen bij slechts warme gevoelens op van een schilderachtig en rijk verleden.
Voor iemand die schrijft “Quid pro quo is er meer dan geld want als amateur ben ik onbezoldigd” valt me toch op dat je het wel veel over “pecunia, kudos of crypto” hebt. Hoe zie jouw geloofwaardige boodschap voor 2022 er eigenlijk uit ? Ik hoop net zo goed van inhoud en stijl als de opinie van René. Misschien krijg je net zulke leuke reacties als die van Rik.
Ruilmiddelen Dino, net als de kralen en spiegeltjes. Verder zul je het met de oude koeien van Paulus Potter moeten doen want voor het warme gevoel plas ik wel in mijn broek. Emotionele incontinentie in reactie van Rik is tenslotte niet erg hoopvol voor de toekomst als een voormalig universitair docent multimedia de beeldtaal al niet begrijpt. De namen van de oude koeien waren namelijk Ethos, Pathos, Logos en Kairos maar dat terzijde.
Oja, ik heb altijd van de interactie genoten want Computable is het digitale café zonder bier. Of zoals Henri het zegt, wij zijn het bier wat Computable gratis geeft hoewel het bij Gijs een sigaar uit eigen doos is. De vraag die ik stelde over verwachtingen in het leven en de onderhandelingen erin gaat namelijk om de kwaliteit. En on-topic de rol van de overheid daarin want bepalen we niet zelf de visie?
Wat betreft de ruilmiddelen zullen we eerst moeten leren wat de waarde is van vrijheid, deze wordt zoals René zegt niet bedreigt door links of rechts maar het saaie midden. Want laten we eerlijk zijn, sinds we de vrouwen stemrecht hebben gegeven is het een rommeltje geworden;-)
Rik Min, kinderspel door China, Rusland en het vroegere Oost-Duitsland? Dat mag je wel een understatement 3.0 noemen. Wat Rene Veldwijk schrijft over China (en Rusland) is geen projectie, maar het noemen van voorbeelden. Dat de grote communistische landen nooit zijn geworden wat Karl Marx heeft gehoopt, maar vooral in de voorspelde tussenfase van dictatuur zijn blijven steken, is realiteit.
Nu steeds meer persoonlijke getuigenissen van Ossies naar buiten komen met als bewijs hun Stasi dossiers, zien we dat het “kinderspel” nog erger was dan in het Westen al gedacht. In de vazalstaat DDR, als nuttige idioot van de USSR, gebruikte de Stasi ca 624.000 gedwongen inoffiziellen Mitarbeiter van de MfS, want een elektronisch vangnet was er nog niet, wel veel typemachines. Daardoor kon je binnen het reële socialisme als activistische Duitser in een gevangenis terecht komen die niet op een officiële kaart stond en mocht jij hopen dat je werd vrijgekocht door het kapitalistische Duitsland. Russische Stasi medewerkers, zoals “buitenlandse agent” Poetin, keken daarop toe. Primitief naar huidige maatstaven, maar niet bepaald kinderspel.
Hoe uitvoerende inlichtingendiensten en andere geheime diensten hun macht gebruiken of misbruiken, dat hangt af van de doelen van de machthebbers / bazen en de technieken die zij ter beschikking hebben. Naar mate machthebbers zich meer door eigen bevolking bedreigd voelen, des te driester is meestal de inzet van de geheime diensten en vaak ook bijzondere legeronderdelen. Dictators hebben bovendien hun eigen geheime diensten om de andere geheime diensten in de gaten te houden.
Marx (wetenschappelijk socialisme) en Freud hebben, naast werkelijke kennis, valse en ruïneuze opvattingen over de mens gestalte gegeven. Hun kwakzalverige ‘conclusies’ liftten mee op hun academische prestige. Bij de misvorming van psychologie en sociologie tot Gesamtwissenschaften zien we bij hun volgelingen soms merkwaardige verschijnselen optreden. Als profeten boden zij een materialistisch geloof aan de ‘jonge’ seculieren die het humanistisch gedachteniveau nog niet bereikt hadden.
Aldus Karl Jaspers
https://nl.wikipedia.org/wiki/Karl_Jaspers
geciteerd in:
https://www.deslegte.com/files/samples/books/9789079133055.pdf
blz. 289
@Jaap
ik vraag me af waar je die informatie over de DDR vandaan hebt, er zitten meer kanten aan dat verhaal.
Overigens moet je eens kijken welke oud-stasimedewerkers in goede posten in politiek en media hebben in “gesamt Deutschland” en de EU.
Anetta Kahane, de voorzitter van de Amadeu Antonio Stiftung is een byzonder schraal voorbeeld.
@Jan, de basis van mijn informatie is de DDR propaganda. Verder zijn er na die Wende veel interviews geweest met verantwoordelijke mensen zoals Egon Krenz (het idee was goed, maar de uitvoering door uiteraard anderen was verkeerd), Erich Mielke (die beweerde dat hij niet op vluchtende burgers wilde laten schieten) en vele anderen die minder bekend waren. De andere kant heb ik via documentaires, waar je de slachtoffers hoort verklaren en delen van hun Stasi dossiers kan zien. Heb veel gezien via de tv-zenders ZDF en ARD en op het internet is nog steeds heel veel te vinden (dank zij de grote bedrijven). Ken ook mensen die daar zijn geweest en gepolst werden of ze nuttige idioten wilden zijn. Voor de oude communisten was typemachine 2.0 ook maar behelpen en heel wat anders dan wat men in Beijing nu ter beschikking heeft, zoals René Veldwijk aangeeft.
“Er zitten meer kanten aan dat verhaal”, ja de werkelijkheid is meestal meer bizar dan je als normaal mens kan bedenken. Jan, heb jij wel eens een propagandafilm gezien van de communistische jeugd van Albanië? Het is net alsof je naar de Opera Nazionale Balilla (Albaneze Hitlerjugend) kijkt. Alleen de taal en de Runenachtige tekens zijn anders. De communisten hebben het fascistische “protectoraat” gewoon overgenomen en zijn bunkers door dwangarbeiders blijven bouwen.
@Jaap
Voor mij zijn ARD / ZDF en alle andere duitse zenders dat wat ik dagelijks zie omdat de oostenrijkse zenders inmiddels ongelofelijk slecht zijn.
Daarnaast heb ik vanwege de duitse taal veel kontakten in west- en oostduitsland waar met FOSS gewerkt wordt. In persoonlijk kontakt komt ook de tijd voor 1989 ter sprake. Vele hebben het zwaar gehad maar vergeet niet dat na de val van de muur grote aantallen mensen door “investoren” uit het westen schandalig bedrogen zijn.
Er wordt snel het etiket “communisme” geplakt maar het gaat om totalitairismus en vandaag de dag om het nieuwe fascisme dat vooral in de vroegere ooststaten opbloeit en niet alleen daar.
Kijk eens naar de achtergronden van vele die momenteel hoge posten bij ARD/ZDF hebben, daar vindt je veel stasi-verleden.
Mijn vrouw is ooit gevlucht voor “de communisten” en beschouwt de huidige maatschappij als veel slechter als het toendertijd in het communisme was.
Het voert te ver om alle fascetten hier uit een te zetten. Nadat ik in Tschechie continu vervolgd werd hebben we een bezoek bij een medewerker van de oostenrijkse geheimedienst gebracht. Zijn uitspraak:”het zijn dezelfde mensen maar nu staan we aan de zelfde kant”.
Hoe verrassend dat ‘by proxy’ de oude koeien uit de sloot gehaald worden en dat de partner van Jan nog met weemoed terug denkt aan de Duitse Droom Republiek. Het is net alsof ik Dino hoor roepen dat vroeger alles beter was terwijl René het helemaal bont maakt met zijn roep om een 21ste-eeuwse Karl Marx. Jack komt vervolgens met verwijzing naar de handleiding met honderden pagina’s die toch niemand leest omdat zoals Jaap al zegt alles op Internet staat. Dat we hier zelf grotendeels debet aan zijn via bijvoorbeeld het geven van reacties maakt het wel makkelijk voor zowel de big government als big tech om onze gedachten te indexeren want ordnung muss sein.
Van oost naar west, van links naar rechts of van voor en tegen maakt het overzichtelijk voor Machiavelli want ruil van macht en invloed als opiniemaker van Computable gaat om de ‘hearts & minds’ omdat kwakzalverige conclusies van academische prestige de psychologie van Maslow vergeten. Of moet ik zeggen Juvenalis want als het om ruilen gaat is het opmerkelijk dat we onze stem weggegeven hebben. Aan big tech of big government is enkel een juridische detail als we kijken naar de bindende voorwaarden die toch niemand leest. Henri is al helemaal in de ban, niet van de ring die iedereen in duisternis bindt maar van one wiki to rule them all.