Een meerderheid van de Tweede Kamer wil de bouw van een groot datacenter van Facebook door laten gaan. Het voorstel van de ChristenUnie (CU) om dit project bij Zeewolde tegen te houden, is verworpen. De Kamer kon zich niet vinden in het standpunt van de CU dat eerst een landelijke visie moet worden ontwikkeld op de komst van datacenters naar Nederland. Zeewolde, waar de gemeenteraad vanavond de knoop doorhakt, staat echter onder hoogspanning.
Dan stemt de gemeenteraad van Zeewolde over de komst van het datacenter. Nederlands jongste gemeente is in de ban van het Facebook-project. Lokale politici die zich normaliter om de aanleg van fietspaden druk maken, moeten ineens stemmen over een miljardeninvestering met verstrekkende gevolgen voor de ruimtelijke ordening en het milieu.
In een reportage beschreef de NRC hoe het er in de gemeenteraad aan toe gaat. It-consultant Rob Smeets, raadslid van Zeewolde Liberaal, deed twee meldingen van mogelijke integriteitskwesties rond de komst van het datacenter. Maar dat was tegen het zere been van zijn partijvoorzitter, pr-man Cees Steijger, over wie één van de meldingen ging. De NRC verhaalt hoe Smeets vervolgens door Steijger werd geroyeerd. De it-consultant maakte plaats voor iemand die Facebook graag naar Zeewolde ziet komen. Mogelijk wordt dat doorslaggevend bij de stemmingen in de gemeenteraad.
Burgervader
Smeets verwijt burgemeester Gerrit Jan Gorter zijn klachten over mogelijke belangenverstrengeling en politieke beïnvloeding weinig serieus te nemen. In zijn ogen doet de burgervader nauwelijks onderzoek. Gorter reageerde als door een wesp gestoken. In een interview met de plaatselijke omroep noemt hij de NRC een Fabeltjeskrant die nepnieuws verspreidt. Gorter verzet zich tegen het beeld dat er van alles niet klopt. Het irriteert hem dat de NRC een dorpsbewoner aan het woord laat die beweert dat er 25 meter hoge geluidsschermen om het datacenter komen. Ook ontkent hij niets met de klachten van Smeets te hebben gedaan.
Volgens Gorter probeert de NRC de komst van het datacenter te dwarsbomen. Hij verwijt de krant onjuiste informatie te hebben gebruikt. ‘Ik ben een burgemeester die staat voor feiten en mijn feiten zijn de juiste feiten en de beelden die men wil oproepen, dat is wat anders’, aldus de getergde burgervader aan de vooravond van de stemmingen in de gemeenteraad over Facebook.
Dus “we” moeten “blij” zijn met de komst van een datacenter dat het Nederlandse electriciteitsnet nog zwaarder belast, waarvan de restwarmte eigenlijk niet goed bruikbaar is en waarvan de impact op werkgelegenheid (behoudens mogelijk de bouw) miniem is? Of ben ik nu een te grote zwartkijker?
Vind het niets iets voor een gemeenteraad om hierover te beslissen. Een datacenter legt een beslag op schaarse middelen zoals electra, water, grond. Het gaat om verschrikkelijk veel geld en ik denk waar geld te verdelen is gelden andere wetten. Het zou goed zijn om te weten wie hier allemaal van geprofiteerd hebben. Dat geldt nu voor Zeewolde, eerder al voor Agriport in Noord-Holland.
Het heeft iets dubbels, we maken ook gebruik van de diensten van Facebook, Google of Microsoft.
Dit kan het duurste werkgelegenheidsproject worden voor een dorp, betaald door de rest van Nederland. Niet dat ik ervan overtuigd ben dat de Zeewoldenaren graag een reeks hele grote blokkendozen voor de deur zien; integendeel. Maar voor de rest van Nederland gaat het om ontzettend veel geld voor een beperkt aantal werkplekken, die deels elders gecreëerd worden of alleen gealloceerd worden. De meest optimistische toegedachte werkgelegenheidswinst per hectare bedrijventerrein is ontzaglijk laag. Het schimmige Facebook, dat al vele malen zeer zwaar beboet is en lak heeft aan democratie, krijgt van ons al belastingkorting. Facebook zou ook nog eens korting op de grondprijs krijgen, korting op de stroomprijs, een dure aanpassing van het stroomnet en wie weet wat nog meer. Als dat allemaal klopt, dan moet er sprake zijn van corruptie of totale incompetentie. Indirect zijn er veel meer kosten voor Nederland, want de door ons gesubsidieerde groene energie gaat naar buitenlandse activiteiten en vervangen geen conventionele energieopwekking. Onze vergroening wordt daarmee tegengewerkt. Denk aan de vergroening van Amsterdam en Schiphol. Op zich maakt het niets uit op wereldniveau waar wat gebeurd, maar de eigen aangegane groene doelstellingen van Nederland komen wel in de verdrukking. En daar moeten we ons aan houden, dat vindt ook de rechter (Urgenda uitspraken). Verder gaat er een aardig lapje landbouwgrond verdwijnen terwijl in de regio Amsterdam wellicht een heel stel boeren uitgekocht moeten worden, ook al betaald met onze centen.
Ik vrees dat de lokale bestuurders van Zeewolde de druk van Facebook niet aankunnen, maar dat een deel zichzelf aanpraat dat ze er voldoende verstand van hebben. De gemeenteraad moet niet vergeten dat ze nu niet alleen Zeewolde, maar ook Nederland vertegenwoordigen omdat ze vooral over Nederlands geld gaan beslissen. Dat de burgemeester van Zeewolde over fake nieuws spreekt, zegt dat journalisten „om commerciële redenen wederhoor vergeten”, dat zegt mij al genoeg. De media hebben de komende weken meer dan genoeg om te schrijven over het nieuwe kabinet en dito regeerakkoord. De burgemeester zelf produceert fake nieuws. De commerciële druk ligt niet op de media, maar op de lokale dorpspolitiek. Kan de burgemeester wel instaan voor alle ambtenaren en ingehuurde krachten die betrokken zijn bij dit project? En wat is zijn eigen rol als burgervader bij het betrekken van zijn eigen bevolking? Periodes met strenge opgelegde radiostilte afwisselen met het vrijgeven van een enorme lading aan informatie, dat past niet bij openheid en betrekken van de bevolking. Dat geldt zeker als de bulk aan informatie pas laat gedeeld wordt met de lokale volksvertegenwoordigers. Dit is trouwens een oud en bekende juridische truc om te kunnen zeggen, we hebben alle informatie overhandigd. De bedoeling is, net als bij colportage, de andere partij te weinig tijd geven om goed na te denken.
Opmerkelijk is dat onze anders zo kritische kamerleden zelfs geen voorlopig standpunt in durven te nemen over de komst van hyperscale datacenters in Nederland (motie Pieter Grinwis). Bij Google in de Eemshaven, zijn de burgers en politici ook al op het verkeerde been gezet en zijn sommigen gewoon bedonderd met behulp van ambtenaren, adviseurs en notarissen. Beleid over hyperscale datacenters is blijkbaar te groot voor die 150 volwassen mannen en vrouwen. Als je hierover geen mening durft te hebben, moet je als kamerlid ook je mond houden over mislukte ICT-projecten en –investeringen van de overheid. En dan hoeft er ook geen minister van ICT te komen. Misschien kan je je beter terugtrekken als volksvertegenwoordiger.
Ik vraag me af waarom Rob Smeets zijn zetel ter beschikking heeft gesteld. Is er druk op hem uitgeoefend? Wie kan ons dat vertellen?
@Jaap Stond gisteren een stuk in de krant (noord hollands dagblad) over Rob Smeets. De luis in de pels werd hij genoemd. Smeets was lid van Zeewolde Liberaal. In het kort, hij stelde vraagtekens bij de gang van zaken en de belangen van verschillende mensen bij dit datacenter. Hij had ruzie met veel mensen binnen de gemeente lees ik en uiteindelijk is geroyeerd als lid van Zeewolde liberaal en heeft hij zijn zetel ter beschikking gesteld.
Vanochtend wederom een stuk hierover in de Volkskrant. Opmerkelijk vond ik hoe zoiets tot stand komt. Het begint bij een consulaat in Amerika waar Facebook aanklopt en het komt uit bij een stuk grond in Zeewolde. De landelijke overheid houdt zich bewust afzijdig behalve als er voorrang geregeld moet worden voor een electra aansluiting dan grijpt de landelijke overheid wel in.
Ook opmerkelijk vond ik dat boeren op die grond al lang en breed uitgekocht zijn. Zie alleen maar hele boze boeren op tv waar het woord uitkopen tot doffe woede leidt.
Het stuk eindigt met een citaat uit het nieuwe regeerakkoord over meer landelijke regie en toelatingscriteria bij de vergunningsverlening. Een hele mond vol! Zou dat ook al gelden voor Zeewolde
@Jaap Ik denk ook dat als er zoveel geld omgaat dat (polder) corruptie en vriendendiensten op de loer liggen. Oud lid zou zeggen pecunia non olet.
Ook opmerkelijk vond ik dat het Groen Links/PvdA raadslid ook voor zou gaan stemmen, volgens het stuk. Sjonge! Groen Links.
Jaap, lange reactie welke naar ik aanneem voortkomt uit eigen ervaringen in het lokale bestuur. Want volgens mij is het niet zo zeer de informatieverstrekking maar de informatieverwerking. In het kat en muisspel binnen het duale gemeentebestuur ligt hier een belangrijke rol voor de griffie want wet zegt dat alle inlichtingen die de raad voor uitoefening van de kaderstellende en controlerende taak nodig heeft vertrekt moet worden.
Uiteraard kan de informatie onder geheimhouding verstrekt worden en inzet hiervan wordt helaas steeds vaker toegepast waardoor er geen transparantie in de besluitvorming van het openbaar bestuur is. Dat is maatschappelijk een slechte ontwikkeling maar bestuurlijk soms ook onvermijdelijk want het openbare belang is niet gediend bij een slechte onderhandelingspositie met marktpartijen. De duistere kant van de macht is de doffe kant van de medaille waar alle insinuaties niet voor verbetering van verhoudingen zorgen.
Oudlid is zich bewust van pecunia non olet maar ook van de wijze van verdeling want Facebook zal niet de plaatselijke voetbalclub sponsoren. Het publiekelijke belang is uiteindelijk meer dan geld want of het nu miljarden of miljoenen zijn de quid pro quo gaat om de ruil. Opmerkelijk hierin is verwachting van warmteopbrengst, deze teruglevering lijkt me wat te optimistisch terwijl de opname van stroom erg groot is. Beiden betreffen trouwens een bestuurlijke component die boven de pet van de gemeente gaat als ik kijk naar de netwerken.
Grondverkopen en bestemmingsplan goedkeuren om de bouw van een datacenter mogelijk te maken lijkt mij het topje van de ijsberg. Het zou me niks verbazen als Zeewolde straks wel de lasten heeft maar niet de lusten, het moderne kolonialisme van wingewesten is tenslotte als de gaswinning.
De gemeente zegt nu dat er structureel 410 banen erbij komen (eerder stelde de gemeente nog dat het 460 mensen zouden worden). Meta zou voor het hyperscale center in Zeewolde 160 technici en 250 ondersteunende medewerkers in dienst nemen. Geen enkele indicatie dat al die mensen in Zeewolde (gaan) wonen, gebruik maken van de middenstand, enz. , als het er zoveel worden.
Lector Cees-Jan Pen van Fontys Hogescholen meldt aan nu.nl: “Feitelijk gaat het om een doos op een bedrijventerrein, …. De lector hanteert dat elke hectare normaal goed moet zijn voor dertig tot veertig banen. Met die vuistregel zou de 166 hectare die Meta in Zeewolde gaat innemen niet enkele honderden, maar enkele duizenden banen kunnen huisvesten.” “De hyperscale van Microsoft (bij het Noord-Hollandse dorp Middenmeer) telt 375 banen. Voor de twee hyperscales van Google werken 125 (ook in Middenmeer) en 350 (Eemshaven in Groningen) mensen, laten de twee bedrijven weten.” Dat zijn kleine aantallen per hectare als je deze met normale datacentra vergelijkt en heel erg kleine als je ze met de maakindustrie vergelijkt.
Ik vraag me ook af of Meta aan de gemeente Zeewolde dezelfde percentages OZB moet betalen als bijvoorbeeld de uitgekochte boeren van de locatie Trekkersveld. Op die grond komen de opstallen voor blade servers, routers, enz. Projectontwikkelaar Arne Bongenaar meldt dat de waarde van de 166 hectare grond kan oplopen tot € 500 mln. terwijl die voor €80 mln zou worden verkocht. Moet Meta van de gemeente een OZB betalen die daarbij past? Dat is 0,2108% van de WOZ-waarde als eigenaar, 0,1676% als gebruiker. Want dan zou de gemeente Zeewolde er wel duidelijk van profiteren.
Opmerkelijk: als je op de website van Zeewolde https://zeewolde.bestuurlijkeinformatie.nl wilt zoeken naar documenten over Facebook of Meta, dan vindt je helemaal niks. Je moet nog steeds zoeken naar Trekkersveld. Maar nu zijn de linkjes naar .pdf documenten vervangen door linkjes naar de raadsagenda. Is dit gedaan op verzoek van de juristen van Meta? Is dat democratie volgens burgemeester Gerrit Jan Gorter?
Belofte van werkgelegenheid is altijd loos, een probleem dat we nu hebben met de blokkendozen van distributiecentra is de huisvesting van m.n. Oost-Europese arbeidsmigranten. Hetzelfde probleem speelt in de kassen, de bussen komen niet uit het westen. Zeewolde is niet een bruisende stad dus een grote kans dat straks de lasten groter zijn dan de lusten.
Oja, het zoeken is inderdaad niet makkelijk doordat links vervolgens naar vergaderingen wijzigen maar ik denk dat dit meer een euvel is van de gebruikte technologie dan een opdracht van Meta. Ik doe deze conculsie door op basis van een steekproef even bij andere iBabs gebruikers langs te gaan. Het is daarom wel grappig dat iemand die anderen graag als complotdenker ziet zelf zoveel complotten ziet.
Ewout, zoek je via de site van Zeewolde naar documenten over Trekkersveld, dan krijg je op iBabs een lijst te zien met meer dan 140 bijlagen aangaande Trekkersveld ( https://zeewolde.bestuurlijkeinformatie.nl/Search?q=Trekkersveld+).
In de lijst wordt bijvoorbeeld het document “20211216.15 Grondexploitatie Trekkersveld IV.docx” aangegeven.
De bijbehorende link is https://zeewolde.bestuurlijkeinformatie.nl/Agenda/Document/8111668a-aa2e-40e4-8491-73dca09c8c93?documentId=49372123-4ade-4496-b3d7-9082220726e3. Maar klik je op die link, dan kom je niet uit op het opgevraagde .docx document, maar via redirect op een pagina met bijbehorende raadsvergaderingsagenda (https://zeewolde.bestuurlijkeinformatie.nl/Calendar). Voor de rest geldt hetzelfde.
Je kan wel bij de echte documenten komen door bijvoorbeeld te googelen, maar dan moet je dat wel door hebben. Maanden geleden kwam ik wel rechtstreeks terecht bij de echte bijlagen. Toen berichte Computable ook al een paar keer over Trekkersveld. Bij de Tweede Kamer is dit heel veel beter geregeld.
Jaap,
Inderdaad zitten er wat onvolkomenheden in de openbare informatieverstrekking welke echter niet onontkoombaar zijn als je via-via toch verkrijgt wat je zoekt. De vraag is of de gemiddelde burger gebruik maakt van de mogelijkheden die er zijn, interesse in het lokale bestuur is er tenslotte veelal alleen als er heikele onderwerpen op de agenda staan. De randen van het politieke toneel staan nu eenmaal minder in de schijnwerper behalve als het om ‘Not In My Backyard’ van de ruimtelijke ordening gaat. De communicatie staat dan direct op scherp met een politieke scoringsdrang welke meestal haaks staat op kaderstellende als controlerende taak van de gemeenteraad die om een dossierkennis gaat, vaak zeer complexe dossiers als we kijken naar de samenhang.
Wat betreft de insinuaties staat er een paragraaf in de plannen die om ‘carbon banking’ gaat wat een lucratieve handel is wanneer de CO2-certificaten als bitcoins zijn. De leveringsgarantie van ‘wiebelstroom’ vanuit windmolens en zonneweiden is tenslotte te onzeker om er 7×24 uur een datacenter op te laten draaien. Wat betreft het succesvolle verdienmodel van aflaten is klimaat het nieuwe geloof met dezelfde farizeeërs, de teruglevering van warmte is een wassen neus als je veel efficiënter gebruik kunt maken van geothermie.
Inderdaad Ewout, het is nog maar de vraag of het terugleveren van warmte door Facebook Zeewolde veel oplevert. Datacentra willen hun restwarmte gratis kwijt, simpelweg omdat conventioneel koelen veel duurder is. Maar wat heeft Zeewolde eraan? Stadsverwarming scoort meestal slecht. Consumenten met stadsverwarming mogen volgens de wet niet meer betalen voor de levering van warmte dan huishoudens die aangesloten zijn op het aardgas. Maar de praktijk is wel eens heel anders. Bovendien stijgt de gasprijs de laatste jaren en mogen de aanbieders van het warmtenetwerk volgens de Warmtewet hierop hun tarieven aanpassen. Burgers zitten vaak klem bij een warmte-afnamecontract met de monopolist. Dus is Egge Jan de Jonge in staat om het beter te regelen dan veel andere gemeenten?
Wethouder Egge Jan de Jonge stelt: ,,Het biedt een opening naar een nieuw soort werkgelegenheid in Flevoland, zodat de mensen in die honderdduizend woningen die hier moeten komen ook een baan kunnen vinden, we kunnen de restwarmte gebruiken, via het datacenter kunnen andere bedrijven hun zonne-energie terugleveren aan het stroomnet, Meta heeft een communityprogramma waarmee ze allerlei maatschappelijke initiatieven steunen en ik wel even doorgaan. Het datacenter heeft volgens ons een goede invloed op de regio.’’
Dat is nogal ambitieus. Maar we moeten hierbij niet vergeten dat overheden de laatste 40 jaar steeds verder van de uitvoering zijn gaan staan door steeds meer privatisering en uitbesteding.
Of geothermie wat voor Zeewolde is, dat weet ik niet. Geothermie kan ook voor lichte aardbevingen zorgen of deze versterken.
Toch hoeft de gemeente Zeewolde geen wingewest te worden, als ze met Facebook veel OZB weten te verdienen. Wellicht maakt Zeewolde winst, ten koste van de rest van Nederland.
Egge Jan de Jonge zegt ook ,,Ik ben helemaal voorstander van een landelijke strategie voor datacenters, maar dat hadden ze eerder moeten doen.” Daar heeft hij een punt, maar heeft hij dit ook bijtijds zelf geprobeerd?