Voormalig minister Ank Bijleveld (Defensie) heeft maandenlang oogluikend toegestaan dat de landmacht bij het verzamelen van informatie over de samenleving de privacyregels schond. De bewindsvrouw werd van alle kanten gewezen op juridische risico's toen het leger kort na het uitbreken van de corona-crisis actiegroepen zoals Viruswaanzin ging volgen. Het experimentele Land Information Manoeuvre Centre (LIMC) trad daarbij buiten zijn boekje.
NRC meldt dat hierover bijna een jaar lang heibel was op het ministerie van Defensie. Juristen uitten ernstige bezwaren. Maar de top van de landmacht zag door de vingers dat het LIMC activiteiten ondernam waarvoor het geen mandaat had. De militaire inlichtingendienst was kritisch. Dat kwam omdat de MIVD er naast de AIVD nog een tweede ‘concurrent’ bij zag komen.
De krant wist via een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur beslag te leggen op honderden e-mails en andere documenten. Bijleveld werd in augustus 2020 kort na het uitbreken van de corona-crisis uitdrukkelijk gewaarschuwd dat het LIMC de privacywet AVG overtrad. De minister greep pas drie maanden later in toen de Tweede Kamer daar op aandrong.
Zonder aparte grondslag of mandaat had het defensieonderdeel nooit zomaar data over burgers mogen verzamelen, verwerken en analyseren. Verder blijkt dat de landmacht zelfs een methode overwoog om virus-uitbraken te voorspellen, wat al helemaal geen taak van Defensie is. Een Belgisch bedrijf bood aan om via anonieme data van mobiele telefoons bewegingen van burgers in beeld te brengen.
Vreemd dat defensie tijd en geld heeft om ongevraagd zaken uit te zoeken die niet tot haar taken behoren. Ware het niet een klein beetje verstandiger geweest om bijtijds uit te zoeken welke mensen uit Afghanistan geëvacueerd moesten worden? Had men niet bijtijds kunnen uitzoeken hoe en wanneer die evacuatie het beste uitgevoerd kon worden? Had men de evacuatie niet bijtijds met de ministeries van Buitenlandse Zaken en van Justitie en Veiligheid kunnen afstemmen? Had men de opvang van evacués niet bijtijds moeten voorbereiden samen met het ministerie van Justitie en Veiligheid? Had men niet grondiger moeten analyseren hoe zwak het (inmiddels oude) Afghaanse regime in de schoenen stond en hoe snel een ineenstorting kon plaatsvinden om tot een meer realistische planning te komen? Defensie wist immers dat Biden het Afghanistan-beleid van Trump zou gaan uitvoeren. En defensie weet hoe het corrupte regime van Zuid-Vietnam in elkaar klapte en waarom dat zo snel kon gebeuren. Defensie kan echt niet zeggen dat ze het niet hadden kunnen zien aankomen.
En defensie is blijkbaar ook nog eens willens en wetens illegaal met inlichtingenwerk bezig geweest om het LIMC binnenkamers te promoten. Het LIMC mag onder voorwaarden de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst helpen op verzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties; niet meer.
@Jaap Inderdaad een rare actie van Defensie om informatie over Nederlandse burgers te verzamelen. Vraag me af wel af: is dat nieuw? Hoe zou dat in de jaren 50 zijn geweest?
Het niet evacueren van Afghanen in de schoenen van defensie te schuiven vind ik niet terecht. Misschien heeft defensie een rol gespeeld maar het is vooral beleid geweest van de Nederlandse regerering geweest om deze mensen niet te helpen. Nederland wil geen vluchtelingen en als verantwoordelijke politieke partij wil je de vingers daar niet aan branden. Ze zien de electorale bui al hangen.
@Louis, de evacuatie sec was natuurlijk de verantwoordelijkheid van defensie (vooral van de Secties 1 en 9) Alleen defensie had de beschikking over de logistieke middelen en alleen zij konden zich verdedigen bij problemen. En het was ook hun taak om oud-personeel en hun familie te helpen en eventuele anderen in opdracht van BuZa.
Minister Sander Dekker van Rechtsbescherming heeft als verantwoordelijke voor IND en COA de afwikkeling gesaboteerd en zal dit wel nog blijven doen nu de verkiezingen er weer aankomen i.v.m. de rechtspopulisten; ook al is dit nadelig voor uitgezonden defensiepersoneel. En later heeft men hieraan vast geen actieve herinnering meer.