De Sociale Verzekeringsbank (SVB) publiceert binnenkort een register met veelgebruikte algoritmen op de eigen website. Daarin staat welke algoritmen door de SVB worden ingezet en hoe die werken. Ook verschijnt er een lijst met contactpersonen voor het opvragen van technische informatie.
Dat meldt Rolf Leijdekker, data-autoriteit binnen het cio-office van de SVB, in een interview voor een digital magazine van de Ombudsman.
De SVB gaat burgers zo meer inzicht geven in de ingezette algoritmen. De organisatie werkt ook mee aan een landelijk algoritmeregister. Dat is nog niet klaar en de SVB wil daar niet op wachten en plaatst binnenkort al een eigen algoritmeregister op de website. Er is geen specifieke datum genoemd wanneer dat gebeurt.
In het register worden veelgebruikte algoritmen geplaatst, vertelt Leijdekker. ‘We leggen uit hoe deze werken. Daarbij houden we rekening met de ervaringen van burgers. Ook komen er contactpersonen bij de algoritmen te staan. Zo weet je bij wie je terechtkan als je hier vragen over hebt. Of als je technische informatie over de algoritmen wilt opvragen.’
Leijdekker meldt dat achter elke regeling die de SVB uitvoert een algoritme zit. Bijvoorbeeld om te berekenen op hoeveel AOW iemand recht heeft en hoe het zit als iemand veel in het buitenland heeft gewerkt.
Discriminatie
Het gebruik van algoritmen voor regelingen bij overheidsinstanties is niet onomstreden. Zeker na het schandaal met de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst. De SVB: ‘Ingewikkelde algoritmen zorgen voor meer risico’s. Bijvoorbeeld op fouten en discriminatie.’ De SVB ontwikkelde daarom een eigen normenkader. Daarin staan juridische normen, zoals ‘houd rekening met alle privacywetgeving’. Maar ook de norm dat ingewikkelde algoritmen nooit zelfstandig beslissingen mogen nemen. De SVB laat ook burgerpanels meekijken voor ze ingewikkelde algoritmen in de praktijk brengen.
Vanaf eind 2021 worden ingewikkelde of gevoelige algoritmen ‘waarschijnlijk’ ook elk jaar getoetst door een onafhankelijk bedrijf, meldt Leijdekker. Kennelijk gebeurt dit nu nog niet.
Burger is geen dataset
In maart van dit jaar publiceerde de Ombudsman zijn visie ‘Een burger is geen dataset‘.
Ook in het digitale magazine dat hij nu publiceert, klinken de zorgen van burgers door over het gebrek aan transparantie van het gebruik van algoritmen door de overheid. Dat blijkt uit reacties van winkelend publiek in Tilburg in het stuk ‘De overheid hoeft niet alles van mij te weten.’
In een ander stuk gaat Emily Govers, onderzoeker bij de Nationale ombudsman, in op zijn oproep om burgers eerder te betrekken bij de bouw van systemen die algoritmes gebruiken.
