Bij overheidsinstellingen wordt automatische ondertitelingssoftware al veelvuldig ingezet voor de verslaglegging van raadsvergaderingen. Tijdens de vergadering wordt spraak direct omgezet naar tekst, waardoor de vergadering automatisch en direct ondertiteld wordt.
Deze technologie heeft ook in de zorg grote toegevoegde waarde, blijkt uit recente pilots bij verschillende zorginstellingen. Binnen deze pilots hebben zowel intra- als extramurale zorgmedewerkers in de ouderen- en gehandicaptenzorg gedurende enkele maanden hun rapportages in mijnCaress, het elektronisch cliëntendossier (ecd) van PinkRoccade Care, ingesproken in plaats van getypt. De spraakgestuurde rapportages bleken kwalitatief beter en leverden een significante tijdsbesparing op, met meer werkplezier als resultaat. Mariska Petray, product owner bij NotuBiz, softwareleverancier van spraakgestuurd rapporteren, vertelt over de pilot.
Medisch woordenboek
De technologie achter de spraakrapportages bevat een standaard Nederlands woordenboek dat met behulp van machine learning in de software is geïntegreerd, aangevuld met uitgeschreven transcripten en duizenden uren audiofragmenten. Speciaal voor de zorg is een medisch woordenboek in de software opgenomen, zodat de juiste vaktermen worden herkend.
De software voorziet de tekst automatisch van interpunctie en de juiste grammatica. Bovendien is de zelflerende software accuraat. ‘We hebben een nauwkeurigheidspercentage van 75 tot 90 procent’, vertelt Petray. ‘Het systeem herkent de woorden ook als er met een accent wordt gesproken, maar niet in dialect. Na het inspreken kunnen zorgverleners gemakkelijk achteraf kleine aanpassingen aanbrengen. Omdat het systeem geen grammaticale fouten maakt, hoeven de zorgmedewerkers alleen inhoudelijk te corrigeren. In de pilot werd vaak na het verlenen van de zorg gerapporteerd in plaats van aan het einde van de dag. Dit kwam de kwaliteit van de rapportages ten goede.
De ZorgApp, waar spraakgestuurd rapporteren een module van is, is op elk mobiel device te gebruiken. Zorgverleners kunnen overal rapporteren: op locatie, samen met de cliënt of onderweg. Bovendien is de privacy gewaarborgd, het systeem slaat de audiobestanden niet op maar zet de data direct om in geschreven tekst.
Groter medewerkersplezier
Tijdens de pilots hebben representatieve groepen van zowel intramurale als extramurale zorgmedewerkers gebruikgemaakt van spraakgestuurd rapporteren via de ZorgApp. De resultaten waren positief: ‘Veruit het grootste voordeel dat werd genoemd was dat er tijdens of direct na het cliëntbezoek gerapporteerd kan worden, maar ook samen mét de cliënt. Doordat de administratie niet blijft liggen, wordt minder informatie vergeten en is aan het einde van de dienst de dag echt afgesloten. Het merendeel van de medewerkers, en vooral diegenen die de Nederlandse taal minder goed beheersen, vindt spreken eenvoudiger dan typen. Zo draagt de technologie direct bij aan een groter medewerkersplezier.’
Zorgmedewerkers waren per dag gemiddeld vijftien minuten minder tijd kwijt aan rapporteren, wat neerkomt op een vermindering van een derde van de administratietijd. Tijd die de cliënt en de zorg ten goede komt. ‘Bovendien voelen de cliënten in de ouderenzorg meer betrokkenheid: er wordt met en niet over ze gepraat’, aldus Petray.
Meer bewustwording nodig
Tegen de verwachtingen in waren het juist de vijftigplussers die de nieuwe technologie het snelst omarmden. De achterliggende reden was dat ze vaak minder snel waren met typen dan de jongere zorgverleners. De jongeren in de pilot hadden wat meer bewustwording nodig van de voordelen die het oplevert.
Alexandra Bavinck, manager bij Notuleerservice Nederland binnen Notubiz, legt uit: ‘Jongere zorgverleners ondervinden een minder grote tijdswinst dan de oudere generatie, maar toch is het écht sneller. Daar zijn jongeren zich niet van bewust, het is dus nodig om hen te laten zien wat de verschillen zijn. Het is een gedragsverandering, maar spreken in plaats van typen went snel. Als de zorgorganisaties medewerkers goed begeleiden in het gebruik en de voordelen benadrukken, groeit het draagvlak dat essentieel is om deze innovatieve technologie in de praktijk tot een succes te maken. We merken dat het enthousiasme bij de eerste groep gebruikers aanstekelijk werkt waardoor ook andere medewerkers zelf de meerwaarde willen ervaren.’
Spraak heeft de toekomst
Spraaktechnologie wordt wereldwijd al veelvuldig ingezet, denk maar eens aan Google Home of Alexa. Het verschilt per land in hoeverre de techniek al geïntegreerd is, maar de verwachting is dat binnen vijf jaar spraaktechnologieën nog veel verder ontwikkeld en geïntegreerd zullen zijn dan nu. In de zorg, maar ook in andere branches.
Door alle innovaties in de technologie zal spraakgestuurd rapporteren hoogstwaarschijnlijk doorontwikkeld worden naar een digitale assistent. Het is dan bijvoorbeeld mogelijk om via spraakcommando’s het ecd te besturen. Je kunt dan onderweg naar de cliënt een spraakcommando geven: ‘lees de meest recente rapportage voor’ waardoor de rapportage wordt afgespeeld.
De interesse in spraakgestuurd rapporteren groeit binnen zorginstellingen. Het is een innovatie met een groot toekomstperspectief, omdat op simpele wijze de administratieve last in de zorg daadwerkelijk omlaag wordt gebracht. Een tijdswinst die de cliënt ten goede komt.
