Nederland gaat in samenwerking met België de strijd aan tegen desinformatie (fake news). De landen sluiten zich aan bij het netwerk van de European Digital Media Observatory. Ze starten in oktober een hub, waarbij experts schadelijke desinformatiecampagnes opsporen en de mediageletterdheid van burgers vergroten.
De European Digital Media Observatory bestaat in totaal uit acht hubs waarbij veertien landen samenwerken. Het betreft Ierland, België, Tsjechië, Denemarken, Finland, Frankrijk, Italië, Luxemburg, Nederland, Polen, Slowakije, Spanje, Zweden en Noorwegen. Deze hubs werken onderling samen. Ze worden gefinancierd van de Europese Commissie, waar in totaal elf miljoen euro voor is uitgetrokken.
De Vlaams-Nederlandse hub is een samenwerking tussen VTR, Knack, KU Leuven, Textgain Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (coördinator), Universiteit Leiden, Universiteit van Amsterdam, het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP) en het onderzoekscollectief Bellingcat. Het project ontvangt een investering van twee miljoen euro.
Voor de acht hubs wordt een internationaal netwerk van honderden desinformatie-experts opgezet. Het gaat om factcheckers, media, desinformatie-analisten, organisaties voor mediageletterdheid en academici.
De leden moeten opkomende schadelijke desinformatiecampagnes opsporen, analyseren en aan het licht brengen. Een belangrijke taak is om belanghebbenden op de hoogte te brengen van eventuele campagnes, om de impact hiervan tot een minimum te beperken. Ook moet de hub via mediageletterdheid burgers en media bewuster maken over de problematiek en hen beter wapenen tegen desinformatie.
België
België is in totaal actief in twee hubs. Naast het samenwerkingsverband met Nederland, vormt het ook een hub met Luxemburg. Hier zijn de Vrije Universiteit Brussel (coördinator), Université Saint-Louis – Bruxelles, Mediawijs, EU Disinfolab, Agence France-Presse, RTL Luxembourg en Athens Technology Center bij aangesloten.
Men vond ooit dat Copernicus en Galilei ongelijk hadden. Nepnieuws, zou je dat kunnen noemen, avant la lettre…
Overwegende dat journalisten zonder verificatie uitspraken van politici overnemen is de waarheid op dit vlak nogal subjectief. Het is dan ook niet zo gek dat sommigen censuur zien in een instituut dat het nieuws gaat reguleren. Copernicus en Galilei is zo’n voorbeeld waardoor tot op heden een deel van de (wereld)bevolking nog altijd het ‘Darwinisme’ van voortschrijdende biologische ontwikkeling ontkent want één autoriteit bepaalt het geloof. Laat die autoriteit niet zonder belang in het geloof zijn en dus is de vraag hoe onafhankelijk zijn instituten die op één of andere manier gelieerd zijn aan de macht.
Oekaze Kok en doctrine Rutte zijn beiden niet relevant omdat een onafhankelijk pers een belangrijke rol speelt in het toezicht op de macht en als deze verzaakt om bepaalde uitspraken van bepaalde politici te verifiëren dan zijn ze alleen nog maar de spreekbuis van een bepaalde politieke partij. Ze zijn dan niet meer onafhankelijk maar partijdig, de discussie over een bepaalde journalistieke vooringenomenheid lijkt me niet misplaatst als we kijken naar ‘Oekasja’ van dezelfde oude gebakken lucht als nieuw leiderschap presenteren. Terug naar de zaterdag en zondag competities met verenigingen die een duidelijke signatuur kennen, ieder voor zich en de beslotenheid van de dijken voor ons allen met het oerconservatieve denken van behoudendheid.
Ewoud, journalisten nemen niet zomaar uitspraken van politici en voorlichters over. Journalisten geven ze weer (als een pv) en lezers en luisteraars zoals wij mogen zelf nadenken en oordelen. Als journalisten de kans krijgen, dan verifiëren ze de belangrijkste uitspraken. Er zijn ondanks de oekaze Kok en Rutte doctrine, veel onderliggende stukken (online) te raadplegen en journalisten krijgen heel veel tips. Journalisten onderzoeken complexe zaken vaak samen in een collectief, waarbij verzuiling nog amper een rol speelt. Helaas is de financiële ruimte voor onderzoek bij journalisten minder aan het worden. Extra steun voor factchecking in een tijd van post-truth politics, is daarom een goede zaak, mits alle media en burgers daarvan kunnen profiteren. Het gaat om tegenmacht op het gebied van kennis.