De Autoriteit Consument & Markt (ACM) gaat paal en perk stellen aan de ‘leveranciersklem’ van ict-bedrijven in de zorgsector. De toezichthouder vindt het verkeerd dat veel ziekenhuizen met handen en voeten zijn gebonden aan hun leverancier van zorginformatiesystemen.
Een te grote afhankelijkheid kan de prijzen omhoog drijven, vindt de ACM. Ook dreigt de innovatie hierdoor te worden afgeremd. Verder kan het slecht zijn voor de kwaliteit van ict-systemen. Bovendien brengt het de veilige en betrouwbare uitwisseling van gegevens in gevaar.
Om te voorkomen dat ziekenhuizen straks geen kant meer op kunnen gaat de ACM een leidraad concurrentieregels voor ict-leveranciers opstellen. Komend najaar moet het concept hiervan klaar zijn.
De waakhond wil met dat richtsnoer de kaders en verplichtingen verduidelijken die voortkomen uit de concurrentieregels. Daarnaast kan de ACM optreden tegen partijen die deze regels overtreden.
Afhankelijk
De toezichthouder kondigt dit aan in ‘Marktordening informatiesystemen en gegevensuitwisseling in de ziekenhuiszorg’. In deze publicatie wordt nader ingegaan op de risico’s van vendor lock-in bij ziekenhuisinformatiesystemen (zis) en elektronische patiëntendossiers (epd). Ook mogelijke oplossingen komen aan de orde.
Volgens de ACM kan een zorginstelling zo afhankelijk raken van een ict-leverancier dat overstappen (bijna) niet meer mogelijk is of heel kostbaar wordt. Van een ‘vendor lock-in’ is bijvoorbeeld sprake als het overzetten van gegevens moeilijk is of niet kan. Het kan ook lastig zijn om systemen of applicaties van andere ict-bedrijven aan die zorginformatiesystemen te koppelen.
Zorginstellingen moeten er daarom voor zorgen dat gegevens gemakkelijker zijn over te zetten. Ook is verbetering gewenst van de communicatie en samenwerking tussen verschillende systemen en applicaties. De ACM pleit voor een open, duurzaam informatiestelsel in de zorg.
Volgens de toezichthouder stijgt het aandeel van ict-kosten in de totale uitgaven van Nederlandse ziekenhuizen. In 2019 was dit al 5,7 procent tegen 4,2 procent in 2016. Daarmee kwamen de ict-kosten uit op één miljard euro per jaar. Bijna de helft hiervan ging op aan software. Zorgspecifieke software zoals zis/epd kostte tweehonderd miljoen euro.
Poe hee… de ACM gaat iets doen aan de lock-in bij zorg-ICT! En de daadkracht is zo groot, dat er over een paar maanden al een draft leidraad moet zijn!
Het is een aantal mensen en organisaties al tientallen jaren een doorn in het oog dat de (rijks)overheid een enorme afhankelijkheid heeft van Microsoft. Idem dito voor het aantal leveranciers van pakketten voor gemeentelijke administraties, dat zijn er ook maar een beperkt aantal. Het is al die jaren niet gelukt om iets aan die afhankelijkheden te doen, ik ben heel benieuwd wat de ACM nu gaat doen om er voor te zorgen dat het wél gaat lukken.