Werkgevers mogen hun medewerkers niet intensiever monitoren als het werk vanuit huis wordt uitgevoerd. Het is in sommige gevallen toegestaan om ze te controleren, maar hieraan zijn strikte voorwaarden gesteld om de privacy van werknemers te waarborgen. Deze regels gelden ook als het personeel in toenemende mate thuis of op afstand werkt.
Dit antwoordt demissionair minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) op Kamervragen van D66, SP, GroenLinks en Denk. Aanleiding is de berichtgeving afgelopen april dat ‘gluurapparatuur’ door het thuiswerken in trek is gekomen. De vakbonden maken zich bezorgd over een werksfeer waar naar hun zeggen controle centraal staat.
Beargumenteren
Volgens de bewindsman maakt het qua regelgeving niet uit of het werk thuis of op de werkplek plaatsvindt. De regels voor controle van werknemers zijn in beide gevallen gelijk. Zo moet de werkgever goed beargumenteren waarom het noodzakelijk is om werknemers te controleren. Hij moet ook toe kunnen lichten waarom het bedrijfsbelang zwaarder weegt dan het belang van de werknemer, namelijk het recht op privacy. Ook dient de werkgever de werknemer vooraf te informeren dat er gecontroleerd kan worden. Het monitoren mag niet heimelijk gebeuren. Bovendien moeten plannen voor de invoering van monitoring-software of andere volgsystemen eerst aan de ondernemingsraad worden voorgelegd.
Als een werknemer vermoedt dat zijn baas de privacy-voorwaarden overtreedt, moet hij daarvoor eerst in gesprek gaan met zijn werkgever. Indien aanwezig, kan hij de zaak ook aankaarten bij de vertrouwenspersoon.
Ongewenst
Overigens krijgt de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) maar weinig klachten over monitoring-software. De gegevens die dit soort software verzamelt, zijn terug te leiden tot individuele werknemers. Daarom gelden die data voor de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) als persoonsgegevens. De wet ziet het onrechtmatig en disproportioneel verwerken van persoonsgegevens als een overtreding.
Minister Koolmees laat in het midden of digitale monitoring in veel werkomgevingen onnodig en ongewenst is. Het Rathenau Instituut stelde onlangs in een rapport vast dat digitale monitoring werkenden nadelig kan raken. De bewindsman komt nog voor de zomervakantie met een reactie op dit rapport.
Uit een onderzoek van Get App onder 1.230 Nederlandse werknemers blijkt dat een krappe veertig procent van de bedrijven ‘meekijk-software’ gebruikt. Zestien procent deed dat al voor Covid-19 uitbrak, terwijl meer dan twintig procent hiermee daarna begon. Veel monitoring-software registreert wanneer gebruikers in- en uitloggen. Daarnaast valt bij te houden welke programma’s hoelang open staan. Ook muis- en toetsenbord-gebruik is van afstand te volgen. Sommige software houdt ook lijsten bij van sites die werknemers bezoeken.