Door een fout in een boekhoudpakket van het Japanse Fujitsu zijn 39 Britse uitbaters van een postkantoor ten onrechte beschuldigd van en veroordeeld voor fraude. Sommigen belandden zelfs in de gevangenis, meldt de BBC.
Horizon heette het nieuwe boekhoudsysteem van Fujitsu dat de Britse postdiensten in 1999 introduceerden. Het systeem ‘vergat’ echter ingebrachte bedragen, waardoor het leek alsof de uitbaters (in Groot-Brittannië ‘postmasters’ genoemd) geld verduisterden. De fouten in het pakket werden verschillende malen aangekaart, maar niemand pikte dit op. Sommige werknemers probeerden de ontbrekende bedragen vervolgens zelf bij te passen met eigen geld, enkele namen daarvoor zelfs een hypotheek op hun huis.
Door de rechtszaken die volgden, werden verschillende postmasters veroordeeld, verloren ze hun baan en zelfs hun huis. Enkelen kwamen zelfs in de gevangenis terecht. Alles in totaal werd door de postdiensten 736 mensen vervolgd.
Pas in december 2019, na een serie burgerlijke rechtszaken, wilde de Britse Post een overeenkomst sluiten met 555 beschuldigden. Zij kregen 58 miljoen pond aan schadevergoedingen. Na betaling van de juridische kosten bleef daar twaalf miljoen van over.
Ook een rechter stelde vast dat het computersysteem fouten en bugs vertoonde. Tot dusver is niemand bij de posterijen of Fujitsu ter verantwoording geroepen. Wel kondigde een rechter van het Hooggerechtshof aan dat hij Fujitsu aan een nader onderzoek wil onderwerpen. Dit omdat hij ‘ernstige bedenkingen’ had over het bewijsmateriaal van de werknemers van het Japanse bedrijf.
Fujitsu en de Britse Post hebben verklaard dat het Horizon electronic point of sale systeem met 40.000 Horizon terminals, robuust was. De terminals op 11.500 locaties werden via ISDN gekoppeld aan het centrale Horizon Epos systeem. Het geheel heeft meer dan een miljard Pond gekost en was een prestige project voor Fujitsu en de Britse Post. Horizon Epos werd ook gebruikt om bijstand uit te betalen en is daarom met het ministerie van Sociale zaken ontwikkeld. Vanaf de landelijke invoering in 2000 tot 2014 waren er ernstige problemen met het systeem op vele locaties.
Computerweekly heeft de gedupeerde postagentschaphouders geholpen om bewijs te verzamelen. Het bleek dat transactiedata door haperingen regelmatig niet correct verwerkt werden maar elkaar overschreven. Daardoor leken er bij de afrekening kastekorten te zijn. Britse Post heeft samen met Fujitsu een onderzoek gedaan en stelt geen fouten te hebben gevonden. Een extern bureau, Second Sight, dat later werd ingeschakeld noemde onderdelen van het systeem “not fit for purpose” waaronder ook Fujitsu hardware. Second Sight heeft aangegeven dat Britse Post niet serieus naar fouten heeft gezocht. Britse Post gaf in 2013 aan Second Sight toe dat er bugs waren. Het rapport is door de Britse Post verder in de doofpot gestopt, maar lekte in 2014 uit naar de BBC.
Computerweekly heeft een soort WOB verzoek gedaan bij Britse Post, maar kreeg geen medewerking. Computerweekly heeft de zaak toch verder uitgezocht en stelt nu getuigenissen te hebben van verschillende Fujitsu medewerkers. Senior managers van het bedrijf zouden vanaf het begin geweten hebben dat Horizon Epos mankementen had en nooit in productie had mogen worden genomen. Een ontwikkelaar zou hebben verklaard dat het Horizon’s Epos systeem was gebouwd op basis van “no design documents, no test documents, no peer reviews, no code reviews, no coding standards”. De bouwers zouden onvoldoende gekwalificeerd zijn. Een supportmedewerker zou verklaard hebben “We all knew the code wasn’t fit for purpose and needed rewriting”. Ook zouden supportmedewerkers misleidende error messages hebben moeten schrijven, zodat het niet duidelijk was dat een reeds gemelde bug nog steeds niet gecorrigeerd was. Dit doet me sterk denken aan de Equihold 1-2Focus affaire.
Klachten van postagentschaphouders, werden genegeerd door de 2 grote organisaties. Velen zijn valselijk beschuldigd van criminele activiteiten door de Britse post. Die zette via hun advocaten de gedupeerden onder druk om valsheid in geschrifte toe te geven om een aangifte te voorkomen (en daarmee juist een valse verklaring af te leggen) en het “verduisterde” geld terug te geven. Pas in 2019 gaf de Britse post toe dat “got things wrong in [its] dealings with a number of postmasters”. De Britse Post gaat het systeem vervangen.
De slachtoffers zitten met emotionele schade, misgelopen inkomen, kosten door het aanvullen van schijntekorten van soms tienduizenden Ponden, soms een strafblad en zelfs gevangenisstraf, hoge juridische kosten door de starre houding van Britse post en Fujitsu. De BBC noemt de veroordelingen “the UK’s most widespread miscarriage of justice”. Er zijn 2.400 claims gemeld. De rechter heeft aangegeven dat Britse Post tegen beter weten in heeft getuigd. Strafrechtelijke veroordelingen van gedupeerden worden gereviewd en inmiddels zijn 45 vonnissen vernietigd of ingetrokken.
Het is triest dat een bedrijf uit onze sector uit commercieel gewin zoveel ellende heeft veroorzaakt. Het is te hopen dat ook de relatie tussen de liaisons van Fujitsu en de Britse Post nader bekeken worden. Die relatie komt als niet al te fris over.