De Europese telecomsector, verenigd in de ETNO, doet in een recent verschenen onderzoeksrapport door het vermaarde adviesbureau Boston Consulting Group een opmerkelijke oproep: Europese landen moeten gezamenlijk optrekken en een inhaalslag maken op telecomgebied. Pas dan kan het continent zich op het wereldtoneel weer als digitaal leider presenteren.
Op de webpagina van de European Telecommunications Network Operators Association (ETNO), waar het rapport ‘Connectivity & Beyond’ op 25 maart verscheen, wordt de strekking ervan al kort weergegeven: De Europese landen moeten gezamenlijk flink in een eigen sterke telecominfrastructuur investeren om een duurzame digitale economie en samenleving te kunnen creëren. De globale ‘reset’ voor de manier waarop we leven, die de corona-pandemie heeft veroorzaakt, maakt versnelling van de ambities op dit vlak noodzakelijk.
De leden van ETNO zijn vooral Europese telecomproviders zoals Orange, Deutsche Telekom (moederbedrijf van T-Mobile), Britisch Telecom en Telefonica, die ooit als staatsbedrijf begonnen zijn. Ook onze eigen KPN ontbreekt niet. Geheel terecht wordt gesteld dat de infrastructuur voor digitale connectiviteit gelijkgesteld moet worden met andere basale en kritieke infrastructuren, zoals de elektriciteitsnetwerken, en de spoor-, scheepvaart- en autoweg netwerken in Europa.
150 miljard euro nodig voor uitrol van 5G in Europa
We beschikken nog steeds over de kennis en potentiële bronnen die ons continent ooit leidend maakte in de digitale revolutie, zoals het ontwerpen van cellulaire communicatietechnologieën en halfgeleiders. Maar we raken steeds verder achter op recente technologieplatformen die de digitaliseringsagenda nu bepalen, zoals cloud, ai en quantum computing. En natuurlijk: 5G en 6G.
Studies wijzen uit dat de 5G-technologie alleen al goed kan zijn voor 2,4 miljoen nieuwe banen en 113 miljard euro GDP in 2025. Op dit moment wordt bijna tachtig procent van de wereldwijde cloudmarkt gecontroleerd door de top-vier-spelers, waarvan er geen enkele Europees is. Verder maakt iets meer dan tachtig procent van het mkb in Europa nog geen gebruik van geavanceerde cloudservices, beschikt circa veertig procent van de Europeanen nog niet eens over basale digitale vaardigheden en gaat zestig procent van de kinderen van negen jaar oud in Europa nog naar een school zonder digitale hulpmiddelen. De Europese telco’s zien juist ook in de noodzakelijke ‘upskill’ van de samenleving een belangrijke rol voor zichzelf weggelegd en succesvolle (door de EU gesubsidieerde) projecten op dit vlak worden toegelicht.
Gangbare spectrumveilingen zijn niet meer van deze tijd
Ook de manier waarop de nationale overheden in Europa omgaan met het spectrumbeleid voor mobiele communicatie moet anders, vindt genoemde associatie. Net zoals KPN in Nederland, zijn veel telco’s in deze club als voormalig of nog gedeeltelijk staatsbedrijf flink verstrengeld met de kennisinstellingen, agentschappen, (semi-)overheden, politiek en de ambtenarij, waarbij de nationale overheden bovendien nu druk bezig zijn om de 5G-frequenties te verdelen. Toch wordt het huidige spectrumbeleid waaronder dit proces gewoonlijk plaatsvindt flink op te korrel genomen, door tactisch op ‘andere mogelijkheden’ te wijzen, zoals die elders in de wereld worden toegepast. Gekeken wordt bijvoorbeeld naar de meer moderne invullingen van spectrumbeleid in de VS en wordt een aparte katern gewijd aan de verdeling van het spectrum in gidsland Singapore.
Goede digitale infrastructuur is essentieel
Ook open-ran, met zowel opensource-broncode als open interfaces, het delen van spectrum en actieve netwerkapparatuur (in Nederland nog steeds verboden omdat het volgens de ACM, die ook nog in een ander tijdperk leeft, de concurrentie zou beperken), het ontwikkelen van een Europese edge cloud gebaseerd op Gaia-X als het fundament voor soevereine data en een pan-Europese Digi-D (eID, in EU-termen) worden noodzakelijk en mogelijk geacht. Mits de digitale infrastructuur ervoor ook op peil is te brengen.
Voor de eID verwijst het rapport naar Denemarken en Estland en een case-studie hiernaar in dat laatstgenoemde (op gebied van e-overheid gids)land uitvoerig toegelicht. De studie schetst hoe de overheid samen met de mobiele operators de mobiele eID succesvol tot meest gebruikte toegang tot zowel de e-overheid als digitale dienstverleners op de markt heeft gemaakt en welke besparingen op overbodige werkzaamheden en gemak dit de maatschappij oplevert.
Gezamenlijke leap-forward voor een betere toekomst
Het rapport laat verder niet alleen zien hoe de 5G-uitrol door NTT Domoco in Japan als model voor nieuwe businessmodellen is over te nemen, of hoe Rakuten in Zuid-Korea als nieuwkomer succesvol een al verzadigd geachte markt wist te penetreren. Het beschrijft ook de kans en noodzaak voor een grote stap in Europa op innovatiegebied, vergelijkbaar met de opbouw van het succesvolle r&d-ecosysteem door de regering onder leiding van president Eisenhower na de Tweede Wereldoorlog. Dit heeft de basis gelegd voor Silicon Valley en de ook nu nog steeds op veel fronten leidende positie op technologisch gebied van de VS.
