De vakbonden zijn niet te spreken over de kaalslag bij IBM Nederland waar 980 van de 2.200 banen verloren gaan. Gedwongen ontslagen lijken onvermijdelijk. Anders dan bij vorige reorganisaties redt IBM Nederland het niet met een vrijwillige vertrekregeling, zo vrezen de bonden. De FNV vindt het pijnlijk dat deze diepe sanering bijna geheel achter de gordijnen plaatsvindt.
Openheid en transparantie zijn volgens Bob Bolte, bestuurder bij FNV Diensten, ver te zoeken. De vakbonden worden door de Amerikanen vrijwel geheel buiten de deur gehouden. Ook neemt hij het IBM kwalijk dat geen draagvlak wordt gezocht voor deze reorganisatie die ook de salesafdelingen treft. Hij heeft de stellige indruk dat vanuit Amerika het dictaat is opgelegd dat de helft van het personeel van IBM Nederland moet vertrekken. De Nederlandse directie heeft daarbij gewoon uit te voeren wat het hoofdkantoor heeft beslist.
Liefst 560 werknemers verliezen hun baan terwijl nog eens 430 mensen worden ‘verschoven’ naar een nieuwe afsplitsing van IBM. Dit bedrijf heet voorlopig ‘NewCo’. Binnen IBM wordt niet graag over het ‘B-bedrijf’ gesproken. Medewerkers die er worden ondergebracht, zien dat vaak als een stap terug.
Met name voor Amsterdam is de sanering een zware klap, nadat vorig jaar al honderden banen bij Booking.com verloren gingen. Maar anders dan bij Booking.com telt IBM Nederland relatief veel oudere ict’ers. Bob Bolte vreest dat die niet zo snel tegen dezelfde arbeidsvoorwaarden aan de slag zullen komen.
10.000 IBM-banen weg in Europa
Ook vakbond CNV vindt de reorganisatie die onderdeel is van een wereldwijde ingreep, veel te fors. In totaal verdwijnen er bij IBM in Europa 8.000 à 10.000 banen. Nederland wordt hierbij relatief zwaar getroffen.
Bob Bolte (FNV) vraagt zich af wat er overblijft van het eens zo trotse IBM Nederland. Opmerkelijk is dat ook de verkoopafdelingen niet ongeschonden uit de reorganisatie komen. Het lijkt er sterk op dat IBM de kaasschaaf hanteert, bevestigt hij. Bolte heeft ook de indruk dat werk wordt overgeheveld naar lagelonenlanden.
Begin april gaan de bonden met IBM aan tafel. De wet Melding collectief ontslag vereist dat. Tot nog toe werd alleen de ondernemingsraad (or) in de plannen betrokken, maar die kon niet veel onheil voorkomen. Bolte schat de organisatiegraad bij IBM op 15 à 20 procent. Met een dergelijk lage organisatiegraad staan de bonden vrij machteloos tegenover IBM.
Het CNV ergert zich aan een passage uit het sociaal plan die werknemers slechts weinig tijd laat vertrekregelingen te accepteren. Een werknemer krijgt van IBM slechts twee weken de tijd om de vaststellingsregeling van het ontslag te aanvaarden. Wie het ontslag aanvecht, verliest direct alle voordelen. Betrokken medewerkers vallen dan terug op de wettelijke transitievergoeding.
Standaard reactie
IBM ziet zijn omzet al jarenlang dalen. Vorig jaar brokkelde omzet 5 procent af. Ook de winst daalde. Ook in het vierde kwartaal van 2020 voldeed IBM niet aan de verwachtingen van Wall Street. Op cloudgebied liggen Amazon, Microsoft en Google ver voor.
IBM weigerde gisteren de reorganisatiecijfers die de bonden naar buiten hebben gebracht, te bevestigen. Het bedrijf beperkte zich tot een standaard reactie die het bij eerdere ontslagrondes ook gebruikte. Daarin staat dat het personeelsbestand wordt ‘aangepast’ om tegemoet te komen aan de veranderende vraag van klanten, zoals de behoefte aan hybride cloud-omgeving en ai-toepassingen.
IBM beweert dat het afslanken van de organisatie leidt tot herinvesteringen in nieuwe toepassingen en het werven en opleiden van nieuw personeel. Kort samengevat komt het er op neer dat IBM mensen ontslaat om klanten van dienst te kunnen zijn.
Dit zal voor niemand in it-land een verrassing zijn. IBM is de plek waar diensten/software naar toe gaat om langzaam uit te sterven.
IBM koopt al een decennia of 2 bedrijven/assets op die het een laatste leven geeft. Er wordt geen effort gestoken in doorontwikkeling, maar net genoeg (of soms te weinig) geld in gestoken om het licht aan te houden en de motor draaiende te houden. Het laatste restje omzet wordt er uitgeknepen en op het moment dat het niet meer de moeite waard is wordt het de nek om gedraait. In die laatste levensjaren worden klanten (of beter gezegd slachtoffers) van IBM nog een poot uit gedraaid door verhoging van licensie structuren.
Je ziet deze strategie ook alweer terugkomen bij Red Hat waarbij CentOS vakkundig de nek omgedraaid wordt als ‘feeder’ en het anders gepositioneerd wordt om meer klanten te dwingen een betaald RHEL abo af te nemen. Wederom winstmaximalisatie ten koste van meerwaarde voor klanten. Ondanks de beweringen bij de overname dat niks veranderd (is er serieus iemand die dat ooit gelooft, laat staan bij IBM?!) is het een teken aan de wand. RHEL wordt van een stralend voorbeeld van winstgevend Open Source bedrijf gedegradeert tot melkkoe van big blue.
Alle innovatieve efforts ten spijt, IBM in deze vorm zal het geen 10-20 jaar meer uit houden. Het wordt opgevreten door de grote getale in concurrentie die veel meer gefocussed kleine stukjes marktaandeel in specifieke segmenten wegvreet. Hun cloudstrategie is mosterd na de maaltijd, ze liggen mijlenver achter op AWS en Azure in een markt waar zelfs Google het nakijken heeft. Net als Oracle hebben ze de boot gemist en zullen ze alles op alles moeten zetten om hier nog wat van te maken, maar daar is de organisatie gewoon niet geschikt voor.
Het resultaat is dat IBM ook een matige naam heeft en een niet echt aansprekende werkgever is. Het zijn vaak mensen met een langere staat van dienst waarvan een deel graag comfortabel wil ‘coasten’ tot aan hun pensioen. Daarom zijn de vakbonden ook zo boos, dit is het niet het type werknemer dat hierna nog makkelijk aan een (vergelijkbaar betaalde) baan komt.
In het artikel wordt er onjuist geschreven dat andere ontslagrondes altijd vrijwillige vertrek regelingen waren. In 2016 waren er ook al grote getalen gedwongen ontslagen:
https://www.computable.nl/artikel/nieuws/outsourcing/5797069/250449/ibm-nederland-ontslaat-334-medewerkers.html