Nederlands boek over de geheimen van Silicon Valley

In ‘Het geheim van Silicon Valley’ ontrafelen entrepreneur en tech-ondernemer Wibe Wagemans en journalist Eva Schram de geheimen van 's werelds machtigste en financieel krachtigste innovatiecentrum. Computable spreekt via Zoom met de in de VS wonende Nederlanders die met hun boek een inkijkje geven in The Valley.

In hun 269 pagina’s tellende boek – dat eind november verscheen – doen Schram en Wagemans een poging te duiden hoe het voormalige landbouwgebied ten zuiden van San Francisco uitgroeide tot hét innovatiecentrum van de wereld. Wat zijn de ongeschreven regels van Silicon Valley? Welke lessen over innovatie, financiering en bedrijfsvoering zijn toepasbaar voor iedereen die met zijn bedrijf of in zijn loopbaan vooruit wil? 

‘De Valley is machtiger dan ooit’ en ‘alles begint bij innovatie’, stellen de schrijvers na het voorwoord van prins Constantijn van Oranje die wordt opgevoerd als speciaal afgezant van startup-accelerator Techleap. Na een korte geschiedenisles over Californië en de Valley constateren Schram en Wagemans dat niet Europa, maar China Silicon Valley op de hielen zit. Ook duiden ze de pijlers van het succes van die plek waar startups uitgroeien tot miljardenimperiums. In het kort: zonder netwerk ben je nergens en startups stappen er nooit naar een bank.

Wagemans werkte voor Nokia en heeft als entrepreneur en investeerder veel ervaring in de Valley. Hij doorspekt zijn verhaal met voorbeelden uit de praktijk. Schram, journalist voor onder meer het FD, komt regelmatig bij techreuzen en startups over de vloer en woont en werkt ruim vijf jaar in de Valley. Samen bieden ze een prettig leesbaar boek vol tips en lessen uit de techbubbel aan de Amerikaanse westkust.

Geen lofzang

In het boek is ook aandacht voor de schaduwzijde van de ontwikkelingen in Silicon Valley. Zoals het grote gebrek aan diversiteit binnen techbedrijven. De uitwassen van privacyschendingen en de ‘aandachtseconomie’ die gebruikers gevangen houdt om steeds langer naar hun schermpje te kijken. Ook cloudgiganten als Amazon en Google krijgen kritiek.

Verder zijn ze kritisch op het door de Nederlandse overheid geschetste beeld dat Nederland meedoet ‘in de Champions League van innovatie’ en een gunstig ecosysteem voor startups heeft. De schrijvers maken, onderbouwd door cijfers, duidelijk waarom dat beeld niet strookt met de realiteit. Het gaat al mis in de eerste ronde van financiering. Startups krijgen vaak alleen maar geld uit publieke fondsen als ze ‘break-even’ draaien. Daarmee staan ze vanaf het begin al achter, is een van de conclusies.

De schrijvers sluiten hun boek af met negentien lessen uit Silicon Valley op het gebied van innovatie, bedrijfsvoering en financiering. Ze geven tips die direct in de praktijk toepasbaar zijn.

Wat is de grootste misvatting van Nederlandse tech-ondernemers die in Silicon Valley voet aan de grond willen krijgen?

Wagemans: ‘De cultuur wordt niet begrepen. Ook is er een enorme kennisachterstand. Mensen noemen zich in Nederland vaak ‘startup-expert’, maar hebben dan nog helemaal geen ervaring. Het is echt een compleet ander kennisniveau. Van over de hele wereld komen de knapste koppen naar de Valley. Overigens is een academische graad geen garantie voor succes. Je wordt nergens opgeleid om een succesvolle startup op te zetten.’

Schram: ‘Hier zitten mensen die al minstens vijftien keer een startup zijn begonnen. Die kennen het hele spel van innovatie en productontwikkeling tot aan financiering en hoe het gaat als een grote speler jouw bedrijf wil overnemen.’

Schram en Wagemans vertellen dat de aanwezigheid van zoveel intelligente mensen soms intimiderend kan werken. Wagemans: ‘Je moet je voorstellen dat als je hier in de Valley een Starbucks binnenloopt er altijd tientallen mensen in de zaak zijn die slimmer zijn dan jij bent. Er zijn hier op de Berkeley Universiteit zelfs speciale parkeerplaatsen voor Nobelprijswinnaars.’

Schram: ‘We noemen dat het ‘imposter-syndroom’, dat je denkt: ik stel niet zoveel voor hier. Ik doe net of ik wat ben tussen al deze slimme mensen. Maar op een gegeven moment stap je daar overheen. Wij zijn hier ook naartoe gegaan en hebben hier er ons leven en werk opgebouwd. Daar mag je dan best trots op zijn, vind ik.’

Zijn er do’s en don’ts te noemen voor Nederlanders die het willen maken in de VS?

Schram: De ‘pay forward’-cultuur is hier belangrijk. Dat betekent: je doet moeite voor iemand zonder dat je er meteen iets voor terug krijgt. De verwachting is dat je er later profijt van hebt.’

Schram: ‘Als je een introductie krijgt binnen iemand zijn netwerk en vervolgens geen bedankje of mailtje stuurt, dan geef je niet alleen een slecht beeld van jezelf, maar ook namens die ander. Doordat er hier een sterke netwerkcultuur heerst, raakt dat ook anderen. Je moet hier dus echt niet zomaar een afspraak afzeggen of te laat komen.’

Wagemans: ‘Ik mis bij ondernemers vaak de ontvankelijkheid voor nieuwe ideeën. Het is niet erg om een beetje koppig of licht arrogant te zijn, maar je moet als het nodig is ook ontvankelijk zijn voor nieuwe ideeën. Ik zie vaak hoogopgeleiden die succesvol zijn, maar dat niet kunnen. Omdat het netwerk hier zo belangrijk is, moet je weten waar je kracht ligt. Door bijvoorbeeld een adviesraad aan te stellen, met personen die jou kunnen aanvullen in kennis en contacten in de Valley hebben, kom je verder. Maar dan moet je daar ‘dus wel voor openstaan.’

Hij geeft als tip mee dat je in de nieuwe realiteit van werken op afstand zelfs zonder fysiek in de Valley aanwezig te zijn, via videobellen contacten kan leggen voor advies en een zogenoemde advisory board op kunt zetten.

Wagemans laat tijdens het gesprek meermaals weten dat hij niet wil overkomen als de betweterige ondernemer uit Silicon Valley die de wijsheid in pacht heeft. ‘We delen graag onze ervaring met anderen, maar zijn heus niet alwetend.’

Wat is het doel van jullie boek?

Schram: ‘Ik hoop dat lezers de lessen kunnen gebruiken in hun bedrijfsvoering. Leren van hoe het er aan toe gaat, het belang van een netwerk, van fouten maken en weer doorgaan. Ik hoop ook dat het de lezer inspireert en duidelijk maakt dat ondernemen risico’s met zich meebrengt, maar dat je niet angstig moet zijn om je dromen na te streven.’

Wagemans: ‘Al is er maar één startup die kan doorbreken door tips uit ons boek, dan is het voor mij al geslaagd. Bovendien hoef je niet in een startup te zitten om te innoveren. Schram: ‘Ook als je als ict’er voor de ict-beheerafdeling van een universiteit werkt, kun je via dit boek leren van de lessen van Silicon Valley.’