De Citizen Developer, vriend of vijand?

It is te traag, te druk met het drijvend houden van het schip en heeft geen tijd om te innoveren. Gelukkig is er de Citizen Developer die, dankzij no/low-code-oplossingen, een brug slaat tussen it en 'de business', zodat er toch nog iets van innovatie terechtkomt.

Er zijn altijd werknemers geweest die meer dan gemiddeld affiniteit met it hebben, maar de ambitie missen om als it-professional te werken. De combinatie van kennis van hun eigen vakgebied en combinatie met deze affiniteit met it maakt hen tot zeer waardevolle werknemers. En ik kan het weten, want ik was ooit zo’n employee.

Cobol was ooit bedoeld voor managers

Zolang als it bestaat zijn er initiatieven om met hulp van non-it’ers de it-afdeling te ontlasten. Zelfs Cobol is ooit gepositioneerd als een programmeertaal waarmee iedereen een rapportje kon maken. Met de komst van zogenaamde derde-generatietalen waren er al bedrijven waar grote groepen mensen rapporten konden maken met gegevens uit mainframe-databases. De rapporten waren betrouwbaar, want de gegevens kwamen direct uit de productieomgeving.

Al snel werd deze rol overgenomen door data-extracten die vervolgens via een spreadsheet omgetoverd werden in mooie overzichten. Maar omdat de it-afdeling niet voor elk overzicht een apart extract kon maken, werd er vaak met generieke extracten gewerkt. Het eindresultaat bleek regelmatig minder betrouwbaar omdat het een vaak een kopie was ‘verrijkt’ met gegevens die soms handmatig, soms uit andere omgevingen gekopieerd werden. Nog slechter was het gesteld met beveiliging en privacy. Op welke servers deze spreadsheets allemaal werden bewaard, wist (weet) niemand.

Omzeild worden

De meeste it-afdelingen zijn te druk om alle verzoeken uit ‘de business’ om te zetten naar officiële it-projecten. En waar onderdelen van de onderneming ondersteuning zoeken voor het snel uitrollen van nieuwe business-initiatieven, wordt dit gat steeds vaker opgevuld door zogenaamde citizen developers. Deze employees, met hun meer dan gemiddelde kennis van it, kunnen met behulp van moderne no-code- en/of low-code-oplossingen op redelijk simpele wijze applicaties of apps bouwen om deze initiatieven te ondersteunen.

Om dit te doen, hebben ze data nodig. Gegevens die overal vandaan kunnen komen, uit legacy on-premise applicaties, uit saas-applicaties, uit master-datamanagement-oplossingen en uit combinaties van deze en andere bronnen. Data waar privacygevoelige gegevens onderdeel van uitmaken en data van partners of van de overheid. Dankzij deze nieuwe krachtige hulpmiddelen zien we dan ook al snel mooie applicaties waar de business mee in zijn nopjes is. Maar aan de horizon beginnen zich donkere wolken te vormen. Wolken in de vorm van richtlijnen, corporate governance, audits en risk management.

Niemand zal ontkennen dat deze nieuwe en snelle vorm van applicatieontwikkeling in een behoefte van de diverse afdelingen voorziet. Maar die snelheid komt ook omdat er heel veel zaken omzeild worden waar de ‘normale’ it-ontwikkelaars last van hebben. We hebben in de afgelopen decennia regels afgesproken om te zorgen dat onze afhankelijkheid van it op een goede manier gemanaged wordt. We hebben die regels vastgelegd in onze rapportages en protocollen omdat het voortbestaan van ons bedrijf in gevaar kan komen of we torenhoge boetes moeten betalen als we het niet goed doen. We hebben regels afgesproken over:

• Versiebeheer

Om, in geval van nood, snel op een vorige versie terug te kunnen vallen.

• Privacygevoelige data

We zorgen dat we exact weten waar onze privacygevoelige gegevens zijn en wie deze mogen wijzigen of alleen mogen inzien.

• Security

We zorgen dat de connecties naar externe gegevensbronnen (on-premise, cloud, overheid, partners, klanten) controleerbaar veilig zijn zodat derden er geen misbruik van kunnen maken.

• Audits

Als de accountants komen (en we weten allemaal dat ze komen) moeten we exact aangeven hoe we voldoen aan de regels die we met z’n allen afgesproken hebben om te zorgen dat het belang van de onderneming niet geschaad wordt.

Vier simpele tips

Er zijn nu al analisten die voorspellen dat it-afdelingen van grote bedrijven zich er op moeten voorbereiden dat veel van de applicaties die ontwikkeld zijn met no/low-code-oplossingen uiteindelijk het beheer op zich moeten nemen. En dat is natuurlijk niet zo vreemd als we bedenken dat veel van deze applicaties belangrijke zakelijke processen ondersteunen.

Toch kunnen én moeten it-managers actie ondernemen om te zorgen dat het bedrijfsbelang niet uit het oog verloren wordt. Een belang dat groter is dan het ondersteunen van een initiatief van één specifieke businessunit. Er is een delicate rol weggelegd voor de it-managers. Een rol waarbij ze voorzichtig de controle houden zonder irritatie op te roepen bij de businessmanagers. Zonder dat meteen het verwijt klinkt dat it weer allerlei vertragingen in de hand werkt. Toch hoeft het niet ingewikkeld te zijn om de regie te houden. Deze vier simpele tips helpen daarbij:

• Neem zelf het initiatief voor de introductie van een low/no-code-oplossing. Op die manier is een oplossing te kiezen die het best in de it-architectuur past, en waar zaken als security en versiebeheer (bijvoorbeeld) goed geregeld zijn. Zaken waar citizen developers minder oog voor hebben.
• U kent uw it-landschap het best. Wacht niet tot citizen developers naar u toekomen met vragen over connecties naar andere gegevensbronnen, maar zet deze als solide, veilige en efficiënte bouwblokken klaar om gebruikt worden. Dit kan met een ipas (integratieplatform-as-a-service), maar tegenwoordig ook eenvoudig als caas (connections-as-a-service). Op die manier ondersteunt u het snel bouwen van nieuwe applicaties terwijl u zelf de controle houdt over de veiligheid van de verbindingen. U wilt niet dat een rest api call met user-id en wachtwoord als leesbare tekst met een cloudservice buiten uw organisatie data uitwisselt.
• Door zo veel mogelijk data via een api-platform beschikbaar te stellen weet u precies wie welke data op welk tijdstip gebruikt. Zo houdt u niet alleen de controle over de data die is uit te wisselen, u heeft ook een waterdichte rapportage voor uw halfjaarlijkse audit.
• Help uw citizen developers met een goede strategie voor versie-beheer. Iedereen weet dat er een moment komt waarbij een nieuwe versie niet werkt en de min-één-versie nog maar werkt op een versie van de database van de dag ervoor. Help hen met hulpprocedures en met het testen en documenteren hiervan. Ooit zullen ze u er dankbaar voor zijn.

No/low-code-oplossingen zijn niet bedacht als straf voor de it-afdeling of om hen werkeloos te maken. Deze producten lossen iets op dat door veel bedrijven als een probleem wordt gezien. Omarm het, want alleen dan kunt u er voldoende invloed op uitoefenen om, als het beheer ooit bij it terechtkomt (en dat moment komt, de geschiedenis heeft ons dat geleerd), u weet wat u te wachten staat.