Overheid gaat broncodes vrijgeven

Het kabinet wil al volgend jaar de broncodes van de overheid vrijgeven. Het beschikbaar stellen van open-source-overheidssoftware krijgt dan een stimulans.

Staatssecretaris Raymond Knops (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) had dit streven al eerder aangekondigd. Het principe is: ‘open, tenzij’. Zo worden broncodes niet vrijgegeven als de belangen van nationale of openbare veiligheid in het geding komen.  

Daarmee wordt dezelfde weg gevolgd als bij opensourcesoftware. Aanvankelijk zag de staatssecretaris nog wat obstakels maar in zijn begroting wordt hier niet meer over uitgewijd. In een eerdere brief raadde Knops overheden aan met het vrijgeven van broncodes klein en beheerst te starten. Begin 2021 komt hij met een voortgangsrapportage.

Data cruciaal

Knops onderstreept het belang van een toegankelijke en transparante digitale overheid. In dit verband is een verantwoorde inzet van gegevens, algoritmes en broncodes van belang. Bij de coronamaatregelen is gebleken dat data cruciaal zijn voor het besturen van Nederland. Het databeleid van de overheid moet verder worden ontwikkeld. De data- en informatiehuishouding dient verder op orde te worden gekregen. Ook het delen van overheidsdata kan effectiever. Een grote rol is weggelegd voor algoritmische data-analyses en kunstmatige intelligentie. Volgens Knops valt er op deze terreinen binnen de overheid nog het nodige te verbeteren.  

Verder wordt gewerkt aan een beter stelsel van basisregistraties. Het kunnen combineren van deze gegevens wordt steeds belangrijker bij het aanbod van digitale diensten. Burgers en ondernemers kunnen in 2021 fouten in basisregistraties centraal melden.

Discriminatie door ai

Het ministerie ontwikkelt principes voor ontwikkelaars om discriminatie door kunstmatige intelligentie tegen te gaan. Verder kondigt Knops een nieuwe visie aan op de werkomgeving van de toekomst. De coronamaatregelen hebben het werken bij de Rijksdienst veranderd. Hier is veel van geleerd. Het is bedoeling de andere manier van werken te verankeren. Denk daarbij aan e-learning en videoconferencing alsmede aan betere voorzieningen om op afstand te werken. Ook komt er aandacht voor behoud van de sociale cohesie om aantrekkelijk te blijven als werkgever.  

In 2021 wordt de digitale weerbaarheid van het Rijk versterkt. Meer overheidsdiensten worden aangesloten bij het Nationaal Detectie Netwerk (NDN). Verder wordt bekeken hoe een doorlopende scan van kwetsbaarheden valt in te richten. Volgend jaar wordt het besluit CIO-stelsel Rijksdienst ingevoerd. Doel is de rollen, taken en verantwoordelijkheden van de betrokken ambtenaren binnen dit stelsel te verhelderen. Het Rijks ICT-Dashboard moet meer helderheid verschaffen over aantallen projecten, kostenramingen en duur van ict-projecten.