In het Roergebied is de gestopte steenkoolmijnbouw tegenwoordig een toeristische trekpleister. Wel zijn de economische accenten verlegd. Zo kent de Kohlenpott een bloeiende cybersecurity-hub. G Data uit Bochum is daarvan een van de boegbeelden. 'Made in Germany' is de slogan van deze it-securityleverancier. Computable gaat langs op de campus, de vroegere uitvalsbasis van een levensmiddelencoöperatie, en spreekt met medeoprichter Kai Figge.
Op 25 juni 1914 werd aan de Bochumer Königsallee de eerste steen gelegd voor het fabriekscomplex van Konsumvereins Wohlfahrt. Het bestond uit een pakhuis, bakkerij, branderij, slagerij, rokerij, wijnkelder, specerijmolen, limonadefabriek, directeursvilla en een administratiekantoor. Later werden er nog een appartementenblok en een consumentenwinkel bijgebouwd. Konsumvereins Wohlfahrt was een levensmiddelencoöperatie waar arbeiders en mijnwerkers in ruim honderd vestigingen tegen redelijke prijzen voedsel konden kopen. In de jaren zestig ging de vereniging op in de levensmiddelenketen Coop Dortmund en werd het complex afgestoten.
Anno 2020 werken er, op wat nu een campus heet, honderden onderzoekers, ontwikkelaars, analisten, marketeers en opleiders van ict-beveiliger G Data. Het securitybedrijf kocht in 2014, een eeuw na de eerststeenlegging, het complex om er een creatieve, inspirerende en praktische omgeving van te maken voor medewerkers, partners en klanten.
Museum
Daarin blijkt G Data te zijn geslaagd. Wat bijvoorbeeld te denken van een museum, ingericht in de oude directeursvilla aan het begin van de campus? Daarin doet het bedrijf, opgericht door Andreas Lüning en Kai Figge, zijn 35-jarige historie uit de doeken. Eventmanager Jessika Lüning geeft er een rondleiding. Zij wijst op de claim of fame dat G Data in 1987 de eerste antivirussoftware op de markt heeft gebracht. In eerste instantie voor de Atari ST homecomputer; in 1990 gevolgd door een MS-Dos-versie (en naderhand voor Windows).
In de beginjaren levert en ontwikkelt het bedrijf software voor de groeiende groep consumenten die de thuis-pc ontdekken, zoals een klok (speciaal voor de Atari), een dicteerprogramma (PowerDictate) en zelfs routeplanningssoftware. Ook biedt het bedrijf een schaakprogramma aan, worden er Atari-games verhandeld, waarvan Lüning er één zelf heeft ontwikkeld en brengt het bedrijf een spraak-naar-tekst-software voor Windows (Logox) uit. Het museum showt hiervan tal van voorbeelden maar toont tevens de ontwikkeling van G Data als pc-softwarehuis naar een gespecialiseerd ict-beveiligingsbedrijf.
Café, bistro en fietsroute
Het museum is niet de enige bijzonderheid van de campus. Het hoofdgebouw kent een heus Trojan Hors Café met speciaal voor G Data gebrande koffie én gebrouwen wijn en bier. Ook herbergt het complex, waar alles op groene stroom draait, een bistro. Lunch betekent bij G Data niet dat de broodtrommels worden open getrokken of dat de medewerkers in een kantine wat eten scoren. Nee, G Data biedt zijn personeelsleden warme maaltijden aan, bereid door eigen koks. In het bedrijfsrestaurant is het dan ook gezellig druk; vooraf doorgeven wat je wilt eten, is wel noodzaak.
De bistro biedt uitzicht op een groenstrook waar een fietspad langsloopt. Er blijkt in de omgeving een speciale route te zijn uitgezet voor personeelsleden die liever op de fiets naar het werk gaan dan met de auto. Zo zijn er nog wel meer opvallende aspecten op de campus, waaronder een conferentiezaal, een onderzoekslab met een demonstratietafel waar real time wereldwijd cyberaanvallen te volgen zijn, een presentatiepodium, allerhande spelletjes en ruim opgezette werk- en vergaderplekken. ‘Wij proberen op de campus een open minded-omgeving te creëren waarin medewerkers zich comfortabel voelen, creatief kunnen werken en zich kunnen ontplooien. Creatie is belangrijk; het gaat bij ons niet alleen om het kloppen van code’, benadrukt Figge.
Securityhub
Medewerkers kunnen dan ook ideeën aandragen, de directie staat daar open voor. Net als het regelmatig organiseren van personeelsbijeenkomsten, zowel werkinhoudelijk en gericht op persoonlijke ontwikkeling of ‘gewoon’ ter ontspanning. Figge: ‘Momenteel is er extra veel aandacht om agile te werken; daarvoor loopt een speciaal programma met een agile-transitieteam. Er zijn nu een stuk of twintig scrummasters maar we hebben er meer nodig.’
Natuurlijk, erkent hij, is het doel ook om een aantrekkelijke werkgever te zijn voor het behouden en het aantrekken van medewerkers. ‘Werving is moeilijker geworden maar we zijn gezegend met onze Ruhr Universität in Bochum en andere universiteiten in de regio, waaronder in Gelsenkirchen en Dortmund.’ In Bochum is de universiteit op it-gebied gespecialiseerd in beveiliging, onder andere bij het Horst Görtz Institut für IT-Sicherheit (HGI).
Volgens Figge cirkelen er daarom veel headhunters rond, ook namens Amerikaanse concerns als Microsoft, Google, AWS en Facebook. ‘Gelukkig zitten wij een stuk dichterbij dan die hyperscalers in Frankfurt. Wij hebben vanouds sterke banden met de universiteit’, lacht hij. G Data financiert onder andere de leerstoel Systemsicherheit aan de Ruhr Universität en diverse opleidingen aan de universiteit en andere instellingen in de regio, die bekend staat als it-securityhub.
Benelux
De Nederlandse en Belgische markten zijn belangrijk voor G Data, benadrukt directeur Kai Figge. Niet alleen zijn ze snel te bereiken vanuit Bochum, het zijn ook goedlopende afzetgebieden. Met name in Nederland gaan de technologische ontwikkelingen en de omarming ervan soms sneller dan in Duitsland. G Data heeft in Nederland een kantoor in Badhoevedorp; in België staat dat in Dilbeek.
De afgelopen jaren heeft het bedrijf er zijn markt weten te verbreden. Waar het voorheen vooral bekend stond om zijn it-securityoplossingen voor consumenten, is het aandeel bij het midden- en kleinbedrijf aanzienlijk vergroot. Daarnaast ligt er een focus op de onderwijsmarkt.
Thuiscomputer
Terug naar de jaren tachtig. Figge studeert net als Lüning computerwetenschappen in Bochum. Beiden zijn in de ban geraakt van de opkomende thuiscomputer, met name de Atari ST. Die Amerikaanse homecomputer is populair in Duitsland, zelfs bij kleinzakelijk gebruik op het gebied van cad- en desktop publishing work. Beiden kennen elkaar van een lokale copyshop en constateren dat er een gebrek aan programma’s is voor de pc-thuisgebruiker. Het duo besluit om daar wat aan te doen. In 1995 starten zij vanuit een garage met G Data Software (de G in de naam heeft geen betekenis maar is bedoeld om vooraan in bedrijfsoverzichten te komen staan). Figge: ‘Toen we begonnen konden we ons één computer veroorloven. We moesten een taakverdeling aanbrengen: de één deed het programmeerwerk, dat was Andreas, die was daar beter in, de ander de resterende taken, en dat was ik.’
Vanaf het begin buigen de twee oprichters zich dus al over de beveiliging van software en pc-gebruik. Dat is in deze jaren nog geen werkterrein voor cybercriminelen maar vooral voor cyberkids en informaticastudenten die willen weten hoe je software hercodeert en zo’n hercodering als een soort virus kan verspreiden. ‘Daar was nog geen geld mee te verdienen, zoals tegenwoordig’, zegt Figge. ‘Niemand wist toen nog op welke manier precies, wanneer en hoe snel een computervirus zich verspreidt’.
Hub
Met de ongebreidelde groei van het aantal pc-gebruikers en daarna de opkomst van internet neemt de vraag naar it-beveiliging toe. G Data introduceert in 2002 de DoubleScan-Technologie, waarbij twee virusscanners onafhankelijk en parallel van elkaar werken; op de ict-handelsbeurs CeBIT in Hannover volgt in 2004 het product InternetSecurity. In 2006 besluiten Lüning en Figge zich geheel toe te leggen op softwarebeveiliging, de tak waar het dan al het meest bekend om staat.
Bovendien gaat G Data naast consumenten ook de zakelijke markt bedienen. Er wordt extra personeel geworven, wat dan nog niet zo’n probleem is in de it-security-hub ‘Bochum en omgeving’. Ook breidt het bedrijf in de jaren erna het aantal verkooppunten in het buitenland (in Japan was dat al in 2004) uit, waaronder Brazilië, Mexico, de VS, Canada, Rusland, Italië, Frankrijk en de Benelux (in 2011).
Touwtjes in eigen hand
Vandaag de dag is G Data een van de grotere Duitse leveranciers van ict-beveiliging. Het bedrijf telt zo’n vijfhonderd werknemers en heeft een omzet van rond de veertig miljoen euro. Het productportfolio bevat beveiligingsoplossingen voor consumenten, kleine zelfstandigen, het midden- en kleinbedrijf en grote ondernemingen. Voor de bescherming van online bancair verkeer is er de technologie Bank Guard. G Data werkt met een wereldwijd partnernetwerk; oplossingen zijn verkrijgbaar in ruim negentig landen.
G Data onderscheidt zich door veel activiteiten zelf uit te voeren. Het bedrijf doet niet aan outsourcing en houdt de touwtjes het liefst in eigen hand. Dat begint bij de facilitaire diensten, zoals de keuken, de beveiliging en de schoonmaak, en eindigt bij de r&d. Het is allemaal G Data. Het bedrijf maakt in het Roergebied deel uit van een belangrijk hub rond cybersecuritytechnologie. ‘Waarom zouden wij dan naar een land als Roemenië moeten uitwijken?’, vraagt Figge zich af. ‘We hebben in het verleden wel eens wat uitbesteed, maar het werkte niet.’
Zelf bouwen
Min of meer hetzelfde geldt voor overnames: het integreren van zo’n bedrijf in de bedrijfscultuur en de technologie van G Data noemt hij te veel gedoe. ‘Liever bouwen we het zelf als we bepaalde functionaliteit missen. Wij denken dat het eenvoudiger is om mensen in te huren of te werven dan daarvoor een ander bedrijf te kopen.’ De eigengereide aanpak staat voor het stempel ‘Made in Germany’, zeker nadat G Data in 2011 een no backdoor-garantie afgeeft. Daarmee verkrijgt het bedrijf het keurmerk ‘IT Security made in Germany’ van de Duitse it-beveiligingsvereniging TeleTrust.
Van de huidige omzet komt ongeveer de helft van consumentenmarkt, de andere helft van de zakelijke markt. Dat laatste aandeel is wel groeiende, zegt Figge. ‘Onze huidige strategie er is ook op gericht om meer te groeien op de zakelijke markt. Deels omdat de pc thuis steeds minder wordt gebruikt en deel omdat het eigen product van Microsoft, Defender, steeds beter wordt, net als een hoop freemium-software. Mensen gebruiken veel meer hun smartphone of hun tablet, zowel voor privé als werk. Het beschermen van zakelijke omgevingen, daar ligt ons voor nu de nadruk op.’
Dienstentak
De volgende stap: naast het softwareportfolio een dienstentak uitbouwen. G Data wil meer zijn dan alleen een antivirus-softwareleverancier en het hele spectrum aan it-beveiligingsdiensten kunnen aanbieden. Symbolisch hiervoor is de naamsverandering in oktober vorig jaar van G Data Software AG in G Data CyberDefense AG. De software is er al meer dan dertig jaar; de toegevoegde waarde zit ‘m vandaag de dag in de combinatie producten, analysediensten en educatie om cyberdreigingen in de samenleving het hoofd te kunnen bieden, aldus Figge.
In 2015 start het bedrijf al met een interne startup: G Data Advanced Analytics voor de zakelijke markt. In eerste instantie voor het analyseren van malware. Al snel komen er verzoeken van klanten, – grote bedrijven maar ook het Openbaar Ministerie – of G Data ook aan incident response doet en beveiligingsadviezen kan geven over incidenten zoals ransomware. Volgens Figge weten bedrijven en instanties in de regel niet wat ze moeten doen in dit soort gevallen. ‘Ze hebben geen plan en blijken vaak niet op de hoogte van hoe hun netwerk er uit ziet. Er is te weinig kennis in huis. Daarom zeggen wij: je moet incident-ready zijn. Je kunt al je zaakjes nog zo goed op orde hebben, je weet niet honderd procent zeker dat er niets gebeurt. Je moet een plan hebben, daar helpen wij bij.’
Handen vrijhouden
Over een jaar of twee wil G Data klanten een complete soc (security operations center) aanbieden. Nu nog biedt het bedrijf endpoint detection & response en een managed endpoint solution maar het bedrijf wil straks in staat zijn de gehele beveiligingsomgeving van een klant te beheren via een soc.
Dat het bedrijf en zijn ambities niet onopgemerkt blijven in de markt, blijkt wel uit de wekelijkse telefoontjes of e-mails van andere bedrijven of investeerders die de directie binnenkrijgt. Of er valt te praten over een overname? ‘Nee’, benadrukt Figge, ‘wij willen ons bedrijf niet verkopen aan Amerikanen, Chinezen of Russen. En nee, we hebben eveneens geen plannen voor een beursgang. Wij willen onze handen vrijhouden. Wellicht komt er op termijn een personeelsaandelenplan. Maar concrete vormen heeft dit nog niet aangenomen. Andreas en ik hebben nog wel even te gaan.’
Dit artikel staat ook in kortere vorm in Computable Magazine #4 2020.
G Data Museum en prentenboek
Het museum staat niet alleen stil bij de geschiedenis van G Data maar plaatst die ook binnen de ontwikkelingen in de ict-industrie van de afgelopen veertig jaar. Met in het bijzonder de strijd tegen cybercriminaliteit. Bezoekers ervaren hoe het belang van beveiliging snel toeneemt bij elke technologische sprong voorwaarts.
Curator Jessika Lüning leidt regelmatig schoolklassen rond in het museum. Daarnaast heeft ze het educatieve prentenboek Lina und die Computerviren geschreven, met tekeningen van Ines Eckermann.
Het museum van G Data is op aanvraag te bezoeken, zowel voor particulieren als voor groepen. Stuur daarvoor een e-mail naar: museum@gdata.de
