De 5G-veiling heeft voor KPN, T-Mobile en VodafoneZiggo het gewenste resultaat opgeleverd. Ook het kabinet mag zich met een totale opbrengst van 1,23 miljard euro in de handen wrijven. In de staatskas vloeit 317 miljoen euro meer dan de vooraf bepaalde minimum opbrengst van 914 miljoen euro.
Staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken) maakte dat vanmiddag bekend. Ze sprak van een rustig en zorgvuldig verlopen veiling zonder rimpelingen. Ze vatte het verloop samen met het woord ‘smooth’. Terwijl de emoties acht jaar geleden hoog opliepen, ging alles zakelijk. Incidenten waren er niet. De veilingtelefoon rinkelde geheel niet. Het bleef zo stil dat de veilingmeester zelfs twijfelde of dit apparaat wel goed werkte. Vergeleken met de vorige veiling in 2012 toen 168 ronden nodig waren, kon ditmaal met 90 ronden worden volstaan.
Het meest spannend was de verdeling van de 1400 MHz band. KPN en VodafoneZiggo verwierven elk drie vergunningen, terwijl T-Mobile het met twee vergunningen moet doen. Maar deze laatste mobiele operator heeft een kleiner aandeel op de zakelijke markt. Voor consumenten is 5G zoals bekend minder interessant. Bij de 700 MHz band die belangrijk is om tegen lage kosten een goede landelijke spreiding te krijgen, kregen alle drie mobiele operators elk twee vergunningen. Dat is precies wat ze nodig hebben.
De 700- en 1400 MHz banden kunnen vanaf heden worden gebruikt voor mobiele communicatie. Bij de 2100 MHz die opnieuw werd verdeeld, kwam eveneens een uitslag uit de bus die alle partijen tot tevredenheid zal stemmen. Elke provider ging met vier vergunningen naar huis. Dit jaar zijn er geen nieuwkomers zoals Tele2 in 2012.
Mobiele dekking
Volgens Keijzer kunnen de providers aan de slag nu de 26 vergunningen zijn verdeeld. De deelnemers mogen maximaal 40 procent van het totaal aan beschikbare frequenties hebben. Daarbij worden ook de huidige frequenties meegeteld. In elke gemeente moet een mobiele dekking van 98 procent zijn. Daarnaast zijn eisen gesteld voor minimale snelheden aan de randen van het netwerk. De vergunningen gelden tot eind 2040.
Met de verdeling lijkt te zijn voldaan aan de eis van de Autoriteit Consument & Markt (ACM), die pleitte voor een evenwichtige verdeling van frequenties. De ACM acht het belangrijk dat de huidige drie aanbieders met een eigen mobiel netwerk de frequenties krijgen die nodig zijn om effectief te blijven concurreren. Een te scheve verdeling van frequenties moet worden voorkomen.
Begin 2022 volgt de veiling van de belangrijke 3,5 Gigahertz frequentieband, wereldwijd de belangrijkste norm voor 5G. Dan pas worden substantieel hogere snelheden mogelijk. Nu kan dat spectrum nog niet worden vergeven omdat de afluisterschotels van Defensie in het Friese Burum daarop draaien.
Meerdere blokken
De veiling was verdeeld in meerdere blokken. De laagste frequentie (van 700 MHz) die is geveild, zal niet veel sneller zijn dan het huidige mobiele internet. Deze frequentie kan minder vlot data doorgeven, maar levert een erg grote dekking. Ze is noodzakelijk om tegen lage kosten een landelijk dekkend 5G-netwerk te krijgen. De band van 700 MHz verhoogt de netwerkcapaciteit wat handig is met het oog op de voorziene datagroei.
In de toekomst komen er nog veel hogere frequenties dan 3,5 GHz aan. Die hebben echter een klein bereik. Door radiogolven heel geconcentreerd op een gebruiker te richten en diens bewegingen te volgen wordt een grotere afstand overbrugd.
Network slicing
De mobiele operators gaan voorlopig niet veel aan 5G verdienen. Wel kunnen extra inkomsten komen uit het softwarematig opsplitsen van het netwerk in virtuele lagen. Het opdelen in subnetwerken heet network slicing. Bedrijven kunnen bijvoorbeeld een extreem hoge zekerheid ‘kopen’. Ook is zo beter te voldoen aan de eisen van bepaalde sectoren zoals bewaking en transport.
Het Nederlandse bedrijfsleven heeft al aardig wat interesse in 5G. Een op de vijf ondernemingen met meer dan 150 medewerkers heeft 5G (zeer) hoog op de agenda staan, zo blijkt uit onderzoek van Kantar in opdracht van KPN.
Latency
Voordeel van 5G is dat aanzienlijk meer apparaten en sensoren op het netwerk kunnen worden aangesloten. Nog belangrijker is de minimale vertraging. De latency daalt van 40 milliseconden naar 2 milliseconden. Gamers zullen merken dat in een game vrijwel direct op acties worden gereageerd. In magazijnen zijn op grote schaal zelfrijdende voertuigen in te zetten. De hogere betrouwbaarheid spreekt vooral in de industrie aan. Een andere voordeel is de capaciteitsuitbreiding. Het huidige 4G-netwerk loopt geleidelijk aan vol.
Volgens de staatssecretaris is een mooie stap gezet naar een betere digitale toekomst. Vooral de zorg, het onderwijs, de landbouw en de maakindustrie gaan hiervan profiteren, aldus Keijzer.
Vierde industriële revolutie
5G versnelt nieuwe technologie, zoals artificial intelligence, het Internet of Things (IoT), augmented reality, virtual reality, drones, robots en sensor-netwerken. Ook big data en nieuwe productieprocessen varen er wel bij. Al deze technologieën versterken elkaar in hoge mate. Vandaar dat 5G wordt gezien als een katalysator voor de Vierde industriële revolutie waarbij alles op basis van data wordt geautomatiseerd.
De umts-veiling in 2000 bracht 2,7 miljard euro op. De 4G-veiling van december 2012 had een opbrengst van 3,8 miljard euro. De revenuen komen volledig in de schatkist. De opbrengst van 1,23 miljard euro valt in deze reeks wat uit de toon. Maar Mona Keijzer haastte zich te zeggen dat een maximale opbrengst ditmaal niet het hoogste doel was.
Reactie T-Mobile
T-Mobile Nederland is zeer tevreden met het resultaat dat zij heeft behaald in de multibandveiling. Het bedrijf heeft de gewenste frequenties bemachtigd voor de uitrol van haar 5G-netwerk. Met de positieve uitkomst van de veiling staat niets T-Mobile nog in de weg zijn ‘state-of-the-art 5G-netwerk’ spoedig te lanceren. T-Mobile betaalt 400 miljoen euro, iets minder dan Vodafone en KPN. De aanbieder heeft ook een vergunning minder dan zijn twee concurrenten.
Reactie KPN
KPN-topman Joost Farwerck is eveneens tevreden met de uitslag. Voor 416 miljoen euro is een aantrekkelijke combinatie van frequentielicenties verkregen. De 700 MHz-vergunningen kostten KPN 158 miljoen, de 1400 MHz 95 miljoen en de 2100 MHz 163 miljoen.
Reactie VodafoneZiggo
De multibandveiling is ook voor Vodafone naar eigen zeggen zeer succesvol afgesloten. Vodafone heeft 416 miljoen euro betaald voor deze vergunningen, precies hetzelfde bedrag als KPN.
