Overheidsorganisaties in Europese lidstaten moeten vanaf 23 september voldoen aan internationale richtlijnen om webcontent toegankelijk te maken voor mensen met een functiebeperking. Stichting Accessibility heeft nu in samenwerking met ruim twintig stakeholders uit Nederland en België de richtlijn vertaald naar het Nederlands.
Het gaat om de Richtlijnen voor Toegankelijkheid van Webcontent (Web Content Accessibility Guidelines, WCAG) 2.1, die door het World Wide Web Consortium (W3C) is ontwikkeld. In dit Engelstalig document staan technische richtlijnen om digitale content toegankelijk te maken voor mensen met een functiebeperking.
Volgens initiatiefnemer Stichting Accessibility was er een grote vraag naar een Nederlandse vertaling. De Engelse taal vormt soms een drempel voor developers, redacteuren, opdrachtgevers, die de richtlijn moeten toepassen. Daarnaast nam de vraag naar een vertaling toe omdat alle Europese overheidsinstanties per 23 september moeten voldoen aan deze internationale richtlijn.
Toegankelijkheid
De stakeholders binnen het vertalingstraject claimen dat het belangrijk is dat websites, online-documenten en mobiele applicaties voor iedereen toegankelijk zijn, zeker in een tijd waarin veel zaken online geregeld moeten worden. Met de Nederlandse vertaling willen de partijen het begrip en de toepassing van de richtlijnen vergroten.
‘Toegankelijkheid van webcontent gaat soms om eenvoudige zaken, zoals goed contrast tussen tekst en achtergrond maar ook of een website of document werkt op een tablet of is te lezen door hulpsoftware’, vertelt projectleider Eric Velleman van Stichting Accessibility. ‘Deze vertaling maakt de WCAG-richtlijnen bereikbaarder voor alle stakeholders. Samen met de inbedding in processen, de toegankelijkheidsverklaring en veel aandacht voor het belang verwacht ik dat de vertaling de toegankelijkheid van het web voor mensen met beperkingen en daarmee voor iedereen weer een stap dichterbij zal brengen.’
De vertaling van de WCAG 2.1 is te vinden op de website van het W3C
Langdurig traject
In 1999 werd eerste versie van de WCAG-richtlijn opgesteld door het W3C. Europese lidstaten hadden als doelstelling om daar in 2003 aan te voldoen. Echter is dit tot op heden dus nog steeds niet overal gerealiseerd en is de nieuwe deadline op 23 september gezet.
Ook Nederland moet voldoen aan deze wet, maar hier is een ‘Tijdelijk besluit digitale toegankelijkheid overheid’ opgesteld. Dit besluit verplicht overheden om een toegankelijkheidsverklaring te plaatsen over alle websites en mobiele applicaties waarvoor de betreffende overheidsinstantie verantwoordelijk is. In die verklaring moet staan hoe de richtlijn wordt toegepast. Het toont wat de status is en welke maatregelen worden genomen (en op welke termijn) om aan de richtlijn te voldoen.
Stappenplan
Velleman schreef eind 2018 een proefschrift over de implementatie van de richtlijn. Hieruit blijkt dat het toepassen van de internationale richtlijnen niet alleen een technische zaak is (dus begrijpen en toepassen van de WCAG-richtlijnen), maar vooral ook een organisatorische kwestie.
Om die organisatorische inbedding te waarborgen, bracht Logius, een ict-dienstverlener van de Nederlandse rijksoverheid, eerder dit jaar een stappenplan op de markt dat overheidsinstanties helpt om te voldoen aan deze richtlijnen. ‘Dit stappenplan heeft veel aandacht voor bestuurlijke betrokkenheid en organisatorische inbedding en legt de nadruk op het bewust toepassen van de richtlijnen. Dat stappenplan wordt nu door de Nederlandse overheid opgepakt. Ondanks dat veel websites nog niet voldoen aan de richtlijnen, zijn deze door het plan wel beter toegankelijk geworden.’
Richtlijnen voor Toegankelijkheid van Webcontent
Organisaties die als partner mee hebben gewerkt aan de vertaling zijn: Stichting Accessibility (projectleiding), W3C Benelux Office (gehost door Centrum Wiskunde & Informatica (CWI)), ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Oogvereniging, Ieder(in), Logius, Capgemini, Drempelvrij.nl, Cardan Technobility, Bartiméus, AnySurfer Belgium, Hogeschool Arnhem Nijmegen, Firm Ground, The Internet Academy, 200OK, Deque systems, ING, Forum Standaardisatie, Level Level, Limoengroen, Axendo en Eleven Ways.
Al decennia bekommert bijna niemand zich om de standaarden en richtlijnen van W3C. Terwijl Bill Gates daar nog een schepje bovenop deed.
Bestuurders en andere verantwoordelijken hebben nog nooit van W3C gehoord, ontwerpers en testers doorgaans óók niet.
Rapport op rapport constateert dat niemand zich er aan houdt, en handhaving en sancties zijn er niet.
Maar goed, nu is er dan gelukkig een Nederlandse vertaling voor het stukje ‘accessibility’, oftewel ’toegankelijkheid’.
Oh nee, wacht ………
@Westerhof, voor firefox is er een addon WCAG Color Contrast Checker, die zouden designers standaard op hun systeem moeten hebben.
Waar websites met donker op lichtgrijs en hele kleine dunne fonts werken geef ik af en toe commentaar.
Sommigen begrijpen niet dat “design” niet synoniem mag zijn met onleesbaar.
@vL : er zijn legio tooltjes maar dat gaat voorbij aan W3C richtlijnen, waaronder WCAG.
Maar zoals vaker gezegd : blinden en slechtzienden kopen niet via Internet, en zijn dus niet relevant als doelgroep’. En wat de overheid betreft zijn ze digibeet.
Gelukkig gaat het bij de rijksoverheid bijna altijd goed, maar sommige gemeenten, samenwerkingsverbanden en gemeenschappelijke regelingen maken er een directe puinhoop van.
Vaak is de gebruikte template al verkeerd gemaakt, waardoor alle pagina’s van een website dus ook verkeerd zijn.
Daarnaast zijn er ook nog overheden die informatie aanbieden in een gesloten formaat als DOCx, die begrijpen er dus echt niets van.
@Bakker : ik moet je teleur stellen. De rijksoverheid maakt er sinds jaar en dag minstens zo’n grote puinhoop van als lagere overheden.
Zelfs 2e Kamer-stukken worden in DOCx format gepubliceerd, en regelmatig zelfs zonder metadata te verwijderen.
@P.J.Westerhof: Vandaar ook dat ik het woord “bijna” heb gebruikt.
In maart 2019 heb ik een klacht hierover ingediend bij het beheer van de website voor de Tweede Kamer.
De reactie was: “wij passen niets aan, en er komt binnenkort een nieuwe website, dan is alles opgelost”.
Blijkbaar een 5-jaren-plan 🙂
@Westerhof
die addon is er voor om te controleren of je je aan de w3c regels houdt die in wcag beschreven zijn.
Het is 1 van die “tooltjes” die blijkbaar nauwelijks gebruik worden door webdesigners, anders zouden ze de w3c richtlijnen gevolgd hebben.
Overigens zijn er meer doelgroepen als “consumeerders” bijv. voor een gemeente website.
@Bakker & Van Leeuwen :
W3C heeft tools om webpagina’s te beoordelen op compliance.
Ik heb diverse overheden – o.a. Justitie – al eens rapport-links gestuurd over non-compliance.
Geen of ikkeniebegreip-reacties, en jaren later is alles nog hetzelfde.
Simpelste test is om te proberen een pagina te printen vanuit een non-Micro$soft browser.
Dus eerst was WCAG compliance geen requirement en vanaf 23 september wel.
Mooi toch.