Volgens bluetooth-uitvinder Jaap Haartsen is bluetooth niet nauwkeurig genoeg voor contactonderzoek naar corona. Hij benadrukt dat het bereik van het signaal, dat in de huidige generatie van de draadloze technologie varieert tussen de één en de twintig meter, onvoldoende zekerheid geeft over afstand. Dat leidt volgens Haartsen tot onbetrouwbare uitkomsten. Bovendien is hij zeer kritisch op de wijze waarop het kabinet de ontwikkeling van de app aanpakt.
De Nederlandse uitvinder van het bluetooth-protocol (zie kader) hield zich tot nu toe afzijdig in berichtgeving over de inzet van bluetooth voor de veelbesproken corona-app. Maar hij reageert per mail op vragen van Computable.
Bedroevend
Haartsen: ‘Ik vind de hele aanpak van de corona-app bedroevend. Zowel hoe de overheid dit heeft aangepakt als hoe de samenleving hier mee omgaat. Het is één groot mediacircus waarbij zeventien miljoen experts in een weekend hun ‘mening’ mochten geven. Ik heb mij daarom bewust afzijdig gehouden. Het is een ingewikkelde puzzel. Om dan te verwachten dat dit binnen een paar weken ontwikkeld zou kunnen worden, dan doe je het vakgebied toch een beetje tekort.’
Inmiddels is bekend dat het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) zelf een app gaat ontwikkelen via een consortium en niet kiest voor één marktpartij. Haartsen ziet niet in hoe dat de situatie kan veranderen of verbeteren zolang er voor de huidige opzet van de inzet van bluetooth wordt gekozen.
Wat vindt u van de keuze voor contactonderzoek via bluetooth?
‘Met bluetooth kun je bijhouden wie er binnen radiobereik is geweest. Bereik is niet hetzelfde als afstand. Bereik wordt bepaald door het zendvermogen, de ontvangstgevoeligheid, de afstand (ja) en de omgeving (muren, obstakels, reflectoren et cetera). Uit bereik kun je de afstand afleiden, maar dit is niet erg nauwkeurig.’
‘Maar in ieder geval werkt het niet met (gps)locatie, wat weer privacygevoelig is. Dus op zich is het niet gek om bluetooth te gebruiken om te achterhalen wie er bij je in de buurt geweest is. Men is binnen de Bluetooth Special Interest Group wel bezig met afstandsbepaling (nauwkeurigheid van ongeveer een meter), maar dit is er voorlopig nog niet. Voordat het grootschalig in telefoons zit, zijn we wel een aantal jaren verder.’
Waardoor is bluetooth niet nauwkeurig genoeg voor deze corona-app-toepassing?
‘Met de huidige afstandsbepaling (bereik, gebaseerd op signaalsterkte) komt het neer op statistiek: ‘false alarm’ (binnen bereik maar misschien een afstand van twintig meter, dus ongevaarlijk, of één meter afstand, maar een muur er tussen dus ook ongevaarlijk) en ‘false reject’ (één meter afstand maar radiosignaal sterk afgezwakt door mijn lichaam dus leek het op twintig meter). Maar hoe erg is dit, hoe vaak komt dit voor en met welke waarschijnlijkheid heeft die andere persoon griep? Dit is een statistisch vraagstuk en dat moet je meenemen in de app als je de huidige versie van bluetooth wilt gebruiken.’
Volgens Haartsen is bluetooth een klein onderdeel van wat best eens een goede hulp zou kunnen zijn om de samenleving weer op de rit te krijgen. ‘Maar er komt veel meer bij kijken. Ik denk dat de samenwerking van Google en Apple op de goede weg zit. Deze bedrijven hebben toegang tot het besturingssysteem van de mobiele telefoon en kunnen dus aanpassingen doen op lagere delen van het protocol; op een niveau waar een gewone app-ontwikkelaar niet bij kan. Dat is een betere aanpak dan wat nu in Nederland gebeurt, wat nogal een hoog amateur-gehalte heeft.’
Hij vervolgt: ‘Ook als de app binnen afzienbare tijd ontwikkeld wordt, denk ik dat hij te laat is om ingezet te worden voor Covid-19. Maar wellicht is hij op tijd voor de volgende variant. Dan heeft de wetenschappelijke wereld ook wat meer tijd om onderzoek te doen, bijvoorbeeld naar de statistische aspecten, voordat de app grootschalig wordt ingezet.’
Hoe kijkt u naar de weerstand tegen de corona-app, met name vanuit privacy?
‘Ik geloof in technologie, hoe het ons leven kan verbeteren. Het zou ook kunnen helpen in deze tijd van crisis. Ik verbaas me over de weerstand tegen zo’n app. Negentig procent van de bevolking downloadt een app als Twitter, Facebook, Whatsapp, waarbij ze hun privégegevens zonder meer delen (ja, want de app is gratis), waarna hun hele doopceel bekend is bij Google en Facebook. Maar als ze een app moeten downloaden waardoor we weer naar buiten kunnen, en de app kan alleen werken als de meerderheid hem gebruikt, dan is de wereld te klein.’
Haartsen verbaast zich over alle ontwikkelingen momenteel in de markt. ‘Er worden ook mobiele zendmasten in brand bestoken ‘omdat die het virus zouden verspreiden’. Ik heb nooit geweten dat de ‘G’ in 3G, 4G en 5G op ‘griep’ duidde’, grapt hij, ‘dus ik kijk nergens meer van op.’
Jaap Haartsen
De Nederlander Jaap Haartsen ontwikkelde in de jaren negentig bluetooth, een open standaard voor draadloze verbindingen tussen apparaten op korte afstand. Destijds werkte hij voor het Zweedse bedrijf Ericsson.
In 2015 werd Haartsen voor dat werk officieel geëerd met een benoeming in de National Inventors Hall of Fame in de Verenigde Staten.
Haartsen is momenteel actief als hoofdwetenschapper draadloze technologieën (chief scientist wireless technologies) bij de Amerikaanse leverancier van communicatie- en collaboratie-apparatuur Poly. Dat bedrijf is een samenvoeging van Plantronics en Polycom, die in 2019 fuseerden.
Ik heb vragen. Waarom werkt het niet met GPS coördinaten? Het privacy aspect zit in het opslaan van GPS coördinaten, die coördinaten mogen niet opgeslagen worden. Maar voor het bepalen van de afstand tussen mobiele telefoons kan het toch wel gebruikt worden? Wat mis ik?
Klaarblijkelijk moet je niet alleen de app installeren maar ook – geheel vrijwillig – de gevreesde spionage-chip die in nieuwste 5G telefoons zit hebben 😉
Oei, oudlid, dat is lastig! Dus om corona de wereld uit te krijgen, moet je gebruikmaken van een techniek (5G) die corona heeft veroorzaakt?
Zo, het wordt tijd dat ik m’n alu hoedje weer opzet!
@Martin Haarmans
De ene GPS ontvanger is de andere niet, de ene heeft een grotere afwijking dan de andere, hoogte wordt niet altijd goed geregistreerd, en alle apparaten moeten continu hun locatie doorgeven aan een centrale meldkamer. Je ontkomt er niet aan om (voor een bepaalde tijd) de exacte locaties op te slaan. Daarna moet er uitgezocht worden wie er bij elkaar in de buurt was. Qua privacy kan dit niet, maar de accu van je telefoon is ook zo leeg. Dit is onwerkbaar.
Met BT kun je makkelijk verbinding leggen tussen verschillende apparaten. Laat de telefoons zelf bijhouden met welke apparaten ze contact hebben gehad, dan hoeft er (qua exacte coördinaten) niks centraal te worden opgeslagen. Alleen zijn hier ook veel bezwaren, lees om te beginnen dit artikel eens.
Niet elk analoog probleem is met digitale big brother technieken op te lossen!
De onzinnigheid van die hele Corona-APP wordt met de dag duidelijker en schrijnender. Stond net op de fiets voor een stoplicht te wachten. Naast me in een auto met dichte ramen een echtpaar. Zou dus maar zo wéér een false positive hebben kunnen opleveren. De opzet deugt gewoon niet. Het is of het een of het ander: privacy of Corona. Beide kán gewoon niet in mijn niet altijd even bescheiden mening! En Bluetooth is dus al helemaal volstrekt ongeschikt om als basistechniek voor de signalering te dienen…
@Martin, GPS is niet nauwkeurig genoeg voor de plaats bepaling. Afhankelijk van het systeem is GPS op zijn best op 1 meter nauwkeurig. Maar een afwijking van een paar meter is meer waarschijnlijk. Daarmee kan GPS dus wel zien in welke straat je loopt, maar of je links of rechts op de stoep loopt is niet altijd duidelijk. En bedenk dat dat dan voor beide ‘contacten’ geldt, ook degene waar je bij in de buurt bent heeft deze afwijking. Het gebruik van GPS zal dus vooral veel false positives of false negatives gaan geven.
In de meest optimale situatie gebruikt GPS 4 satelieten, maar lang niet altijd zijn er ook daadwerkelijk 4 zichtbaar. Al helemaal niet als je in een gebouw (kantoor, winkel, etc) bent. Waarmee de nauwkeurigheid dan meteen flink verminderd. Dus juist op de plek waar je de meeste nauwkeurigheid nodig zou hebben faalt GPS.
Eigenlijk is hetzelfde van toepassing op Bluetooth. Ook daarmee kun je zien of je in de buurt van iemand bent geweest maar of de afstand 1 of 20 meter was is niet zonder meer vast te stellen.
Nieuwe toestellen zullen dan misschien nog wel beter (lees nauwkeuriger) werken maar nog steeds is dat niet voldoende om de 1,5 meter met zekerheid te kunnen meten.
@Frank Heikens
Bij het gebruik van GPS hoef je denk ik niet een centrale opslag van coördinaten te hebben? Ik zie het zo voor me. Elke mobiel heeft (krijgt) een anoniem nummer. De app wisselt via dit anonieme nummer de GPS coördinaten uit om de afstand te bepalen en slaat dan lokaal op je mobiel de afstand en het anonieme nummer op van die andere mobiel. Zodra iemand Corona heeft wordt dit anonieme nummer centraal gemeld (door een actie van de persoon zelf) en rondgestuurd. Degene die dan in de buurt van deze mobiel zijn geweest krijgen dan een notificatie.
Buiten dat GPS niet nauwkeurig genoeg is zou het zo kunnen werken?
Ik vraag me ook af in hoeverre de onnauwkeurigheid van twee sets GPS coördinaten in de buurt van elkaar niet gecorreleerd is?
Indien niet gecorreleerd dan geeft 1 m onnauwkeurigheid (de wortel uit 2) m onnauwkeurigheid in de afstand. Indien 100% gecorreleerd wordt de fout nul in de afstand.
Frank Heikens,
Jan van Leeuwen heeft geneeskunde gestudeerd, ik ben maar een simpele hospik. Maar ik denk dus inderdaad dat een vaccin meer waarde heeft in de strijd. Roger? Andere optie is ‘groepsimmuniteit’ maar ik hoor daar nog maar weinig van want het is commercieel blijkbaar niet interessant. Tenslotte kun je meer verdienen aan apps als het ‘doosje’ van dit medicijn een dure 5G smartphone is, die wordt namelijk niet rekening rijk.
@Martin Haarmans: Quote:”Ik heb vragen. Waarom werkt het niet met GPS coördinaten? Het privacy aspect zit in het opslaan van GPS coördinaten, die coördinaten mogen niet opgeslagen worden. Maar voor het bepalen van de afstand tussen mobiele telefoons kan het toch wel gebruikt worden? Wat mis ik?”
…De app functioneert door het backtracen van je wandelgangen. Zodra een gebruiker van die APP met Corona gediagnosticeerd wordt, gaat hij alle telefoons na die binnen de gestelde afstand zijn geweest binnen een gestelde periode. Die telefoons krijgen dan een seintje dat je mogelijk besmet bent en in quarantaine moet.
Het verschil met GPS is, dat hij dus niet registreert wáár je precies besmet bent geraakt, maar DAT je mogelijk besmet bent geraakt.
Je kan dus zonder gevaar voor ontdekking met je vriendin aan de rol gaan, je vrouw komt er niet via de app achter. Met GPS wordt je continue gevolgd en worden routes vastgelegd. Bigbrother hijgt je dan vol continue in je nek en ook kan de overheid precies zien waar je bent en hoe snel je rijdt. De stap naar een landelijk dekkende trajectcontrole is dan een kwestie van een pennenstreek…
Inderdaad oudlid, een vaccin zou ideaal zijn, alleen dat duurt 2 jaar voor het op de markt mag/komt.
Passief immunizeren met antistoffen uit bloed van genezen verklaarde corona-patienten kan symptomen milder maken, die kunstmatig produceren kost ook veel tijd.
Blijf handen wassen, afstand houden en evt. ademmaskers. Met ongeveer 500 doden heeft Oostenrijk dat niet slecht gedaan, al moet voor de eerlijkheid vermeld dat de bevolkingsdichtheid natuurlijk veel lager is.