Nederland reageert afwachtend op het plan om met een traceer-app de verspreiding van het coronavirus te beperken. De meeste terughoudendheid zit ’m in de bescherming van gebruikersgegevens. Zitten er zoveel haken en ogen aan dit plan dat zo'n app er toch niet moet komen?
Zowel landelijk als op EU-niveau zijn er plannen voor de ontwikkeling van een opensource-traceer-app voor smartphones. De app waarschuwt de gebruiker zodra deze in de buurt is geweest van een andere smartphone die behoort bij een persoon die heeft aangegeven besmet te zijn (geweest) met het Covid-19-virus. Dit zou bijvoorbeeld met behulp van bluetooth kunnen werken, indien de app massaal wordt gebruikt.
Wenselijk of niet?
Privacy-organisaties vragen zich af of zo’n app wenselijk is en zo ja, hoe je deze dan moet inzetten. Onder meer Bits of Freedom, de Consumentenbond en Platform Burgerrechten eisen dat contact-apps tijdelijk, transparant, volledig anoniem, vrijwillig en gebruiksvriendelijk moeten zijn. De app mag niet tot individuele burgers herleidbaar zijn. Identificatienummers van hardware en bijvoorbeeld het bluetooth device address zijn volgens hen dus taboe.
Ook wetenschappers en politici zijn er niet op gerust. Zo waarschuwt ai-hoogleraar Rob van den Hoven van Genderen dat er geen garantie is dat de overheid de verzamelde gegevens niet gaat gebruiken. Met kunstmatige intelligentie is immers alsnog te achterhalen waar gepseudonimiseerde data vandaan komen, zegt hij. Europarlementariër Sophie in ’t Veld pleit voor gedecentraliseerde opslag en voor transparantie, zodat mensen ‘kunnen checken of de code inderdaad zo functioneert als de overheid stelt.’
Niet zeker
Ondanks goede bedoelingen en beloftes van de overheid, de alertheid bij de Autoriteit Persoonsgegevens en de controleerbaarheid van opensourcesoftware, zijn er veel twijfels. Het is dus nog niet zeker dat de overheid tot de inzet van zo’n traceer-app besluit, zelfs als dit de verspreiding van het coronavirus zou kunnen beperken.
Wat vindt u? Verdient de bestrijding van de pandemie voorrang op privacy? Is terugdringing van het virus zo belangrijk dat we onzekerheden over de privacy op de koop toe moeten nemen? Vertrouwt u erop dat de overheid de privacy en mensenrechten bij zo’n traceer-app kan waarborgen?
@Jan, iedereen doet aan social scoring. Het gaat over wie je kunt vertrouwen in de beoordeling, de integriteit met als doel fraude en discriminatie te voorkomen. Denk dat we dit in Nederland beter voor elkaar hebben dan in China. Het gaat hier echter over besmetting en de inzet van technologie om dit te reguleren. Ik ben van mening dat je dit moet proberen omdat simpelweg in de ochtend wakker worden, een Corona test doen en bij een positieve uitslag je thuis niet uitgaan er niet in zit. Laat staan dat je weet wie je allemaal gezien hebt de afgelopen 5 dagen om ze een waarschuwing te geven. Ja dit kan falen, de kans is misschien wel groter dan succes, maar dan kunnen we ook leren om bij een volgende uitbraak een beter alternatief te maken. Stilstaan is geen optie. Corona kost ons welzijn en welvaart, zeker als we niets doen.
Wat vandaag een afdeling in een verzorgings- of verpleegtehuis zonder risico is kan morgen een besmette afdeling zijn omdat er nog altijd pas getest wordt als de ziekteverschijnselen zich voordoen. En op deze manier komen nog altijd duizenden – zonder afdoende bescherming – in aanraking met Corona waar ze achteraf pas over geïnformeerd worden. Een app gaat geen oplossing bieden, zoals een app uiteindelijk ook geen enkele indicatie zal geven over de kans tussen ziek worden en een mogelijke besmetting.
Eerlijk gezegd wou ik me niet in deze discussie mengen maar een oud-collega gaat even voorbij aan de feiten die niet alleen gebasseerd zijn op (eigen) waarnemingen maar ook op het Q-koorts dossier. Laatste leert dat het niet de eerste keer is dat de officiële cijfers er een factor 40 naast zitten, dat we al eerder een zoönose epidemie hebben gehad die we overleeft hebben. Het punt waar mijn oud-collega even aan voorbij gaat is aansprakelijkheid want het ‘ziek door schuld’ kan vervelende consequenties hebben, zeker als het tot blijvend letsel leidt.
@Frank
wellicht kun je je wat beter informeren. Het chinese social scoring is nieuw en gaat heel erg ver. Nederland is geen voorloper, eerder wat achter, in 30 jaar van 160 naar onder 100 ziekenhuizen is bepaald dom, corona bewijst dat.
Geen enkele app gaat aan de mortaliteit van dit virus iets veranderen, simpel afstand houden is nog het meest effektief.
Vroeger heb ik nog medicijnen gestudeerd, het is opvallend dat er vandaag de dag overal specialisten rondlopen die zonder achtergrond-kennis alles beter weten.
@EwoutDekkinga Je hebt helemaal gelijk over dat testen alleen het probleem is dat die testen niet massaal voorradig zijn. Het begint nu een heel klein beetje te komen. Moet meteen denken aan die man van het WHO: testen testen testen. Misschien zijn ruim voorradige en gemakkeljke toegankelijke testen de snelste weg naar normalisering en het vertrouwen weer krijgen. Kan geen app tegenop.
Over testen: Je kunt niet van tevoren specifieke testen op voorraad hebben. BIj een pandemie heb je dus per definitie tekort. In dit geval mogen we ons nog gelukkig prijzen dat er heel snel een specifieke test is ontwikkeld, want voor hetzelfde geld heb je die pas na een jaar en moet je het tot die tijd met een kweek doen die minstens een week duurt. Nu hangt het van de produktie en distributie af (bij wereldwijde schaarste), en die wordt in hoge mate bepaald door macht en geld. Nederland is daarbij een hele kleine speler, en wil bovendien eerlijk en fatsoenlijk zijn.
Al bij al, tegen de tijd dat de produktie voldoende is opgeschroefd, is de epidemie uitgewoed. Dat is dus eigenlijk het normale beeld.
@Jan
Zeker de wijze hoe men het nu in China doet is nieuw. Waar ik op doel is dat we als mens al heel lang aan profiling doen. De bepaling en technologie is wat in China het nu anders maakt. Volgens mij is de app bedoeld om te helpen om te bepalen wie wel of niet in quarantaine zit. Een app is geen medicijn of ziekenhuisbedden verhoger maar een mogelijk potentieel om social distancing te organiseren.
Louis,
Ik wees alleen maar op het beleid, een voortschrijdend beleid zoals je kunt zien:
https://lci.rivm.nl/lci.rivm.nl/covid-19/bijlage/zorgmedewerkersinzetentestbeleid
Natuurlijk speelt schaarste een rol in het beleid maar we kunnen niet ontkennen dat we de storm niet aan zagen komen. Het verschil tussen reageren en regeren is meer dan één letter, in van voortschrijdend naar vooruitziend kan de inzet van technologie een rol spelen maar deze speelt naar mijn mening nooit de hoofdrol. Idee om zonder toetsing van bijvoorbeeld een test mensen onder ‘huisarrest’ te plaatsen middels een app wringt m.i. niet alleen met de privacy.
Als (crisis)projectmanager, IT-/bestuursjurist en ITer constateer ik een volledig ontspoorde ‘doel heiligt middelen’ discussie.
Niet te zuinig aangejaagd door de nationale politiek die driftig aan window dressing doet.
Een paar simpele vragen :
1- is dit voorgestelde middel effectief om het gewenste doel te bereiken?
2- is dit voorgestelde middel efficiënt om het gewenste doel te bereiken?
3- is dit voorgestelde middel wenselijk om het gewenste doel te bereiken?
Het antwoord op vraag 1 is al ‘NEE’.
Functioneel-technisch gaat dit middel niet werken. Dat wisten we al.
Bovendien adviseert de NCSC Bluetooth en Wifi in de openbare ruimte uit te schakelen.
Daarnaast is er nog een behoorlijk aantal burgers dat geen (geschikte) smartphone heeft.
Dan komen we aan de overige vragen dus in feite al niet toe.
Maar het antwoord op vraag 2 is eveneens ‘NEE’.
De burger moet immers vrijwillig meewerken of gedwongen worden om de app te gebruiken. Daartoe bestaan geen middelen – bestuurlijk-juridisch of anderszins. In het buitenland is al gebleken dat dit niet werkt.
Bovendien is men Europees reeds doende een Europees gezekerde oplossing te ontwikkelen. Een groot aantal nationale oplossingen is onwenselijk. Overigens stoort het Corona-virus zich niet aan landsgrenzen.
Bij vraag 3 komen we ook al op ‘NEE’.
Hierbij komen we op een feitelijk academische discussie of de voorgestelde oplossing staatsrechtelijk en privacy-technisch door de beugel kan.
Het antwoord op die vraag is eveneens ‘NEE’.
Europees is men reeds doende een Europees gezekerde oplossing te ontwikkelen.
*Conclusie:*
De hele discussie over ‘wel/niet Corona-app’ gaat 3x nergens over. De relevante vragen worden in de verkeerde volgorde afgewerkt.
Intussen duiken er allerlei opportunisten en ‘deskundigen’ op die gaan mee-discussiëren of een waarschuwend vingertje opsteken. Het laatste bijv. de recente brief van wetenschappers aan het kabinet.
Het leidt allemaal af van de fundamentele discussie over oorzaken en gevolgen van deze crisis.
Hierover heeft de NRC een interessante introductie-reeks van artikelen over het falende nationale crisismanagement zorg.
Niet alleen versluiert de politiek dit essentiële punt, ook roept men om het hardst om onderzoeken en parlementaire enquêtes. Waarvan de uitkomsten bij voorbaat vast staan.
Ja Westerhof dit is een tijd waarin statistiek continu verkracht wordt.
Het einde van de “corona-app”.
Beveiligingsonderzoekers Daniele Antonioli, Nils Ole Tippenhauer en Kasper Rasmussen beschrijven hiaten in het authenticatieproces van het klassieke Bluetooth-protocol, waardoor een onbekend apparaat verbinding kan maken met een nabijgelegen Bluetooth-apparaat.
https://www.heise.de/news/Bluetooth-Sicherheitsluecke-ermoeglicht-unerkannte-Angriffe-4726211.html