De overheid moet bij het gebruik van locatiegegevens in de strijd tegen het coronavirus binnen de grenzen van de wet blijven. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) is niet bereid een oogje dicht te doen. Voorzitter Aleid Wolfsen vindt het juridisch niet in de haak als Nederland de gegevens van smartphones gaat opvragen.
Nederland kan niet zomaar de praktijken van landen als Singapore en Zuid-Korea volgen. Daar wordt gekeken op welke locaties coronapatiënten zijn geweest en met wie ze contacten hebben gehad. Burgers die mogelijk ook besmet zijn zonder dat ze zich daar bewust van zijn, kunnen in quarantaine worden gezet. In een aantal Zuidoost-Aziatische landen gebeurt dit om verdere verspreiding van het virus tegen te gaan. Wolfsen vindt dat Nederland dit alleen mag doen als de wet wordt gewijzigd. De AP-voorzitter zint op een spoedwet. Democratische controle door het parlement mag daarbij niet ontbreken.
‘Zo’n maatregel moet in ieder geval duidelijk zijn, in verhouding staan tot het doel ervan en voldoende waarborgen bevatten. Daar zullen wij goed op letten, mocht er zo’n wetsvoorstel komen’, aldus Wolfsen.
Toestemming
Volgens zowel de verordening AVG als de Telecommunicatiewet mogen telecombedrijven niet zomaar gegevens van klanten delen met de overheid. Tenzij al die klanten daarvoor zelf toestemming hebben gegeven of de gegevens anoniem zijn. Toestemming vragen van alle Nederlanders is in dit geval te omslachtig. En het anoniem maken van dit soort gegevens kan niet, omdat dat nooit onomkeerbaar is.
Wie weet waar iemand woont of werkt en die gegevens combineert met de ‘geanonimiseerde’ locatiegegevens van heel veel burgers, kan met die combinatie achterhalen wie bij welke locatiegegevens hoort. ‘Dat maakt van deze gegevens persoonsgegevens en die mag je niet zomaar delen’, zegt Wolfsen.
Wolfsen hamert op een goede doelbinding. Hij vindt het cruciaal met welk doel de telecomgegevens worden verzameld. ‘Is dat doel alleen handhaving? Of is het om zieke patiënten te volgen, om te kijken met wie een besmette patiënt contact gehad heeft gehad of om gezonde burgers te waarschuwen voor mensen die besmet zijn met het virus? Dat zal echt scherp in zo’n wet moeten staan.’