De corona-uitbraak heeft ons tenminste één ding geleerd: informatie is de levensader van de economie. Van het bedrijf naar zijn toeleveranciers en op zijn beurt weer verder de keten in. De retailer eist meer informatie van zijn leveranciers, de verzekeringsmaatschappij verlangt systemen die veilig omgaan met gevoelige data van de leverancier, et cetera. Wij als consument verlangen steeds betere en meer nauwkeurige informatie. Zo ontstaat de zoektocht hoe informatie in wereldwijde logistieke ketens veel beter kan worden beheerd en gedeeld.
Informatie is vandaag de dag de levensader van de economie. De uitbraak van het coronavirus is daarvan het bewijs. Wanneer wordt mijn pakket geleverd? Waar komen deze aardbeien vandaan? Is het katoen in dit shirt organisch en duurzaam? Kan ik deze organisatie vertrouwen met mijn persoonlijke informatie? Wij, consumenten, stellen dit soort vragen en verwachten heldere antwoorden: ‘uw pakket wordt morgen om 09:00 geleverd’, ‘bij het maken van uw kleding is geen kinderarbeid betrokken geweest’, ‘we waken voor uw privacy’, et cetera. Deze vragen worden ook veelvuldig gesteld in logistieke ketens.
Van een bedrijf naar zijn toeleveranciers en vervolgens weer verder de keten in. De retailer eist meer informatie van zijn leveranciers, de verzekeringsmaatschappij verlangt systemen die veilig omgaan met gevoelige data van haar it-leverancier en de handelaar in Latijns-Amerika eist aanvullende informatie van de coöperaties waarmee zij werkt. Diverse bedrijven komen er nu achter dat hun producten ergens een oorsprong kennen in China. Zonder dat men dit wist! Zichtbaarheid en transparantie ontbreekt en is hard nodig. Ook doordat wij als consument steeds betere en meer nauwkeurige informatie verlangen, ontstaat de zoektocht hoe informatie in wereldwijde logistieke ketens veel beter kan worden beheerd en gedeeld. Deze zoektocht zorgt voor uitdagingen: belemmeringen op de weg naar digitalisering en het delen van informatie. Hoewel deze uitdagingen vaak een vervelende blokkade zijn voor een multinational, zijn het voor mkb’ers soms niet te nemen horden. Doordat zaken altijd doorgaan, lopen mkb’ers het risico achter te blijven en af te haken in deze digitaliseringsreis, waarin meer en meer logistieke-keten-data wordt gegenereerd en gedeeld.
Daarom hebben de hogescholen Windesheim en Rotterdam besloten deze belangrijke uitdagingen op het gebied van informatiedeling te identificeren en aan te pakken, waar mkb-ers in de sectoren logistiek, agrofood en gezondheidszorg mee te maken hebben. Het doel, vallend in het project Blockstart, is om vier transnationale uitdagingen te selecteren die door veel bedrijven worden herkend en daaromheen een transnationaal team van experts en mkb’ers te formeren om gezamenlijk oplossingen te ontwikkelen die naar een hoger ’technology readiness level’ (trl 6) worden gebracht.
In dit blog deel ik de belangrijkste bevindingen per sector.
Supply chain management/logistics
Track & trace. Ondanks significante ontwikkelingen in last-mile delivery (bezorgen bij de klant), is betrouwbare track & trace-informatie door de hele logistieke keten heen nog steeds dé heilige graal van de logistieke sector. Dit blijkt in veel gevallen moeilijk te bereiken doordat er onderling geen informatie wordt gedeeld, gebrek aan transparantie is en er teveel vertrouwd wordt op (onbetrouwbare) informatie. Blockchain kan worden gebruikt om verschillende ‘oracles’ te verbinden om daarmee betrouwbare en tijdige informatie te leveren. Hierdoor worden bedrijven in staat gesteld hun logistieke processen te verbeteren, op basis van meer accurate prognoses en tijdige interventies. Het ontbreken van een wereldwijde datastandaard kan echter een grote drempel vormen, al worden diverse initiatieven met track & trace-oplossingen reeds ontwikkeld.
Wanneer men er in slaagt dit voor elkaar te krijgen, liggen er veel toepassingen in het verschiet. Te denken valt aan transparantie in productherkomst, certificering op productniveau en herkomstverificatie door klanten. De coronasituatie is het levende bewijs.
Materialenpaspoort. Voor de transitie naar een circulaire economie is het van belang dat alle ketenpartijen de beschikking hebben over betrouwbare informatie van de gebruikte materialen, de specifieke samenstelling en toegepaste behandelingen. Op dit moment bestaat er nog geen standaard voor dergelijke materialenpaspoorten. Blockchain kan zorgen voor een veilige, onwijzigbare versie van zo’n paspoort en werken als een digital twin.
Echter, het is momenteel onduidelijk hoe wet- en regelgeving deze ontwikkeling en het gebruik gaan beïnvloeden. Er zijn mkb’ers vooruitstrevend in de weer met dit idee, maar daadwerkelijke toepassingen lijken toch grote consortia nodig te hebben om te kunnen werken. Vervolgens biedt dit allerlei kansen voor nieuwe businessmodellen in een circulaire economie, waarbij bedrijven (inclusief mkb’ers) specifieke materialen kunnen hergebruiken, recyclen en uiteindelijk het gebruik ervan verminderen. Dit alles gebaseerd op de additionele informatie die jarenlang verzameld is in deze digitale paspoorten.
Financieel – logistiek procesintegratie. Voor mkb’ers is het lastig om hun procure-to-pay en order-to-cash-processen goed te integreren. Waar grote organisaties voldoende omvang hebben om resources in te zetten om het aantal fouten en uitzonderingen te reduceren, hebben mkb-ers te maken met enerzijds meer en anderzijds meer kostbare fouten wanneer ze logistieke informatie integreren met financiële informatie. Er is veel om dit thema te doen, maar we zien nog weinig concrete toepassingen. Een single source of truth voor digitale logistieke documenten (zoals crm) verlaagt aanzienlijk de noodzaak voor handmatige afstemming. Tevens biedt dit op termijn aanvullende supply chain finance -toepassingen zoals invoice discounting, reverse factoring, et cetera.
Agrofood
In aanvulling op de genoemde uitdagingen in logistiek, identificeren we binnen agrofood een aantal specifieke punten:
Tracing food. Massaproductie in de voedingsindustrie vergroot de impact van besmettingen en vervuiling. In de wereldwijde economie kunnen vervuilingen grote gevolgen hebben, zoals we die helaas hebben gezien de afgelopen decennia. Tegelijkertijd zijn grondstoffen momenteel moeilijk op herkomst te traceren. Een in de keten gedeelde, betrouwbare datalaag kan zorgen voor traceability door de hele keten heen en zichtbaarheid van productbewegingen.
De verwachting is dat volledige transparantie (traceerbaarheid) in de keten voor voedsel een license-to-operate wordt. Op termijn betekent dit bijvoorbeeld dat certificering niet steekproefsgewijs plaats vindt, maar real-time per product kan worden getoetst door een consument.
Geconditioneerde goederen. Binnen agrofood komt veel gekoeld (of geconditioneerd) transport voor. Dit wordt over het algemeen vanuit silo’s gestuurd en zijn nog steeds niet realtime, ondanks de duidelijke voordelen die dit met zich meebrengt. Zowel kopers als consumenten ontbreekt het aan inzicht in de omstandigheden van de goederen door de hele logistieke keten. Blockchain in combinatie met iot-sensors op verschillende stadia in de logistieke keten, kan real-time sensordata toevoegen aan de digital twin van het product. Smart contracts kunnen vooraf afgestemde afspraken op basis van condities automatisch uitvoeren. Hoewel sommige mkb’ers hiermee voorop lopen, zal brede toepassing waarschijnlijk grote consortia en meer gestandaardiseerde dataformaten vereisen.
Uiteindelijk biedt dit kansen voor meer duurzame transportvormen, verbeterde verzekeringsmodellen en specifieke supply chain finance modellen.
Papiergestuurde processen. Veel logistieke processen in agrofood vereisen allerlei papieren documenten, bijvoorbeeld in export. Dit heeft een grote impact op mkb’ers door de extra overhead ten opzichte van de beperkte schaal. Over het algemeen zijn papiergestuurde processen gevoelig voor fouten en vergissingen en kunnen ze leiden tot langere doorlooptijden. Ook hier zorgt een single source of truth voor kortere doorlooptijden wat vooral de kostenstructuur voor mkb’ers verlaagt. Het is nog onduidelijk hoe om moet worden gegaan met niet-gestandaardiseerde documenten. Op termijn kan dit douaneprocedures bespoedigen en smart contract gebaseerde transacties mogelijk maken.
Gezondheidszorg
Veel bovengenoemde uitdagingen herkennen we ook binnen de gezondheidszorg, maar een extra beperking is de zwaardere regulering waardoor de sector over het algemeen meer risicomijdend en terughoudend is. Een extra uitdaging betreft het delen van privacygevoelige informatie.
Uitwisselen van gezondheidsdata. Het delen van gevoelige medische data tussen de verschillende zorgpartijen is uitdagend en zwaar gereguleerd. Tegelijkertijd is deze data steeds belangrijker voor het ontwikkelen en toepassingen van innovatieve zorgtoepassingen waarbij zowel het gedrag als het medisch verleden van de patiënt wordt gebruikt. Voor mkb’ers is het lastig deze data te verzamelen door de beperkte schaal waarop ze actief zijn. Met blockchain kan een single source of truth ontwikkeld worden waarmee de bron en kwaliteit van medische data kan worden gegarandeerd, terwijl de privacy en toestemming van de patiënt wordt bewaakt. Hierdoor kan een groter en eerlijker dataplatform ontstaan waarop meer krachtige data-analyses kunnen worden uitgevoerd met betere inzichten tot gevolg. Dit levert ook meer mogelijkheden op preventie. De technologie is echter nog onvolwassen en dient zichzelf verder te bewijzen om te worden omarmd door de sector.
Al deze uitdagingen zijn geïdentificeerd door gebruik te maken van verschillende methodes: het analyseren van zowel wetenschappelijke als niet-wetenschappelijke bronnen en gesprekken met mkb’ers en experts. Het identificeren van een uitdaging is relatief complex, omdat er verschillende perspectieven in overweging dienen te worden genomen: het probleem waarmee een mkb’er te maken heeft, het technologisch perspectief en de businessimplicaties. Alleen uitdagingen die in deze verschillende perspectieven terugkomen, hebben het overzicht gehaald.
Op basis van deze uitdagingen heeft het Blockstart-consortium een trainingsprogramma ontwikkeld om daarmee een veel grotere impact te hebben. Het gratis programma voor mkb’ers wordt op korte termijn gelanceerd en is toegankelijk voor bedrijven actief in de genoemde sectoren. Het programma wordt op maat aangeboden aan de deelnemende organisaties die zelf kunnen kiezen welke workshops, webinars en trainingen het best aansluiten op hun behoeften.
Blockstart
Blockstart helpt mkb-bedrijven hun concurrentieposities te versterken door het gebruik van blockchain-technologie. Voor kleinere bedrijven is het een lastige stap om met nieuwe technologieën zoals blockchain aan de slag te gaan. Het Blockstart-project is ontworpen om de drempel voor deze bedrijven te verlagen. Door samen te werken vormen de partners binnen het Blockstart-project een internationaal ecosysteem van bedrijfsnetwerken, incubators en blockchain-experts. Dit ecosysteem biedt ondersteuning, netwerkmogelijkheden en een testomgeving aan de deelnemende bedrijven.
Blockstart is een project binnen het Interreg-programma Noordwest-Europa. Dit programma valt onder het Europese Cohesiebeleid en wordt gefinancierd door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (Efro). Blockstart heeft een looptijd van 3,5 jaar en heeft een totaal budget van vijf miljoen euro tot zijn beschikking. Blockstart bevind zich nog in de opstartfase. Vanuit Nederland maken Windesheim University of Applied Sciences, Rotterdam University of Applied Sciences, OostNL, Chainpoint en Brightlands Smart Services Campus deel uit van het consortium.
Geïnteresseerde bedrijven kunnen al contact opnemen met een van de partners binnen het project. Een compleet overzicht van alle (Europese) partners is te vinden op de website van Interreg North-West Europe.
Victor,
Om direct met de deur in huis te vallen, ik betwijfel of blockchain als technologie verandering brengt. Titel en introductie van je blog zet mensen op het verkeerde been want het gaat niet om de uitwisseling van data maar om het vertrouwen in de informatie. En betrouwbare informatie is op dit moment inderdaad een punt van zorg als ik kijk naar de discussies over cijfers op sociale media. De problematiek in de logistieke ketens is hiervan een gevolg want opeens blijkt een vrij verkeer van mensen binnen de Europese gemeenschap niet zo’n goed idee, wantrouwen is op dit moment keukenmeester en in de opinie van 7 september 2012 schreef ik: “Als de bron gemanipuleerd is, de data vervuild of gemasseerd dan levert dat misschien leuke uitkomsten op maar niet altijd waarheden.”
Inhoudelijk ben ik van mening dat de track & trace mogelijkheden van blockchain vooral worden bepaald door een governance op de keten. Permissionless blockchains zoals gebruikt voor de cryptomunten kennen een speculatief consensusmodel hierin. Hoe hoger het vertrouwen, hoe meer waarde de munten hebben en hoe hoger de koersval als het vertrouwen misplaatst blijkt te zijn. Ik zie de reacties op deze stelling graag tegemoet want de waarneming mist nog een goede onderbouwing maar speculaties op de bitcoin markt wijken statistisch niet af van de speculaties op de kapitaal- of goederenmarkt, hebzucht is keukenmeester.
Zo smeert olijfolie beter dan Haarlemmerolie omdat de katholieke levenskunst van eerst feesten en dan vasten populairder is dan sociale & politieke leer van Calvijn. En de zoon van een barkeeper begrijpt heel goed dat er geen gratis bier meer is als de hele keten gecontroleerd is. Een materialenpaspoort gaat m.i. dan ook uit van een permissioned blockchain, de governance op uitgifte van het paspoort zal gedaan moeten worden door een instantie die door alle partijen in de keten vertrouwd wordt. Dat hiervoor eeste de internationale uitdagingen aangaande de consensus van wet- en regelgeving opgelost moeten worden geeft een blockchain criticaster zoals René Veldwijk gelijk, waarom dan niet doorgaan op het ontkoppelde systeem van records?
Als ik even 2 steekwoorden pak, “dataverkeer” uit de titel en “blockchain” uit de functietitel en her en der in het artikel, dan denk ik dat het dataverkeer door overal blockchain te gebruiken gigantisch toe gaat nemen. Als het dataverkeer al in de knel is, dan knelt het door blockchain nog meer. Maar het artikel gaat ergens anders over… Ik kan me redelijk vinden in het verhaal van Ewout het oude lid, die reageert op de inhoud.
Verder heb ik enigszins moeite met artikelen waar een techniek (blockchain) het doel lijkt in plaats van een middel. Dat worden vaak religieuze artikelen. Prachtig, vaak best interessant om te lezen, maar gun mij mijn eigen godsdienst. Ik predik oplossingen, de tools en technieken, waar blockchain ook één van kan zijn, zijn afhankelijk van het doel. Nu is een wildgroei aan tools ook niet handig, dus omwille van beheer mogen er best beperkingen zijn aan het aantal tools, maar beperken tot blockchain, of blockchain als Haarlemmer Olie verkopen, dat vind ik erg beperkend. Blockchain als de waterdichte oplossing voor supply chain vraagstukken: doe mij een voorbeeld in het echte leven!
beetje jammer dat dit verhaal opgehangen wordt aan Corona terwijl het er niets mee te maken heeft
Dat maakt het artikel actueel, PaVaKe!
PaVaKe,
Ik ben geen viroloog maar ik begrijp uit de berichten erover dat vanuit het DNA de oorsprong van de besmetting terug herleid wordt. Het is wat vergezocht maar in dat opzicht zit er dus een gelijkenis met DLT/BC technologie omdat basis hiervan om het teruglezen van de mutaties tot op de bron gaat. Maar je reactie lezend over eerdere opinie over besmette bronnen en gemanipuleerde data loop ik voor jouw misschien wat te ver voor de muziek uit.
Frank,
Dat je me in redelijkheid kunt vinden in voorgaande reactie is al de helft van het verhaal. De religie van een technologische oplossing voor een maatschappelijk probleem is inderdaad onvolledig. De aflaat van een boete na de zonde werkt namelijk alleen als iedereen de straf accepteert als een genoegdoening naar de gemeenschap. Je hebt dan ook gelijk aangaande het doel versus het middel, je kunt vertrouwen niet verkopen als product.
Maar je kunt wel certificaten of keurmerken als materiaal paspoort verkopen op basis van conformiteits- of overeenstemmingsprocedures zoals een CE-markering binnen de Europese Economische Gemeenschap. Fraude met de CE-markeringen is net als fraude met het handelregister een economisch delict met een relatief lage pakkans en hoge winsten. Victor wees op de onbekende partijen in een B2B supply chain en de ‘plof BV’ wordt in Nederland veel gebruikt voor fraude. Jaarlijks is de schade aan misgelopen BTW alleen al €50 miljard en hoewel ik dus niet zeg dat DLT/BC hiertegen een effectieve aanpak biedt denk ik dat systeem van Digital Twins het vinden van bedrijven die frauderen eenvoudiger maakt:
“A digital twin is a digital representation of a real-world entity or system. The implementation of a digital twin is an encapsulated software object or mdeze odel that mirrors a unique physical object, process, organization, person or other abstraction. Data from multiple digital twins can be aggregated for a composite view across a number of real-world entities, such as a power plant or a city, and their related processes.” – Gartner
Simpel gezegd gaat het mij om het onweerlegbaar koppelen van onderling afhankelijke processen die voorbij de begrenzingen van organisaties en landen gaan. Het gaat hier om de som van input die het volume van de output bepaalt en dataverkeer zal met de toepassing van IoT hierin zeker toenemen maar dat is voornamelijk een interne B2B communicatie. En ik denk ook niet dat de B2C keten hierdoor meer vertrouwen gaat krijgen – analisten zien dit als een toekomstige ontwikkeling – maar betreffende real-life business voordelen heb ik wel enkele referenties met ook echte uitkomsten. Punt hierin blijven natuurlijk de conformiteits- of overeenstemmingsprocedures aangaande de kwaliteit en veiligheid van het product plus de duurzaamheid van de productie.
Dank voor de reacties en om te beginnen heb ik als schrijver geen invloed op de titel. Die maakt de redactie 😉
Maar goed, dat terzijde.
De link met Corona is er om het probleem extra te duiden. De huidige situatie toont allemaal maar meer de noodzaak tot meer inzicht in logistieke ketens en het artikel was al geschreven voor de uitbraak.
De insteek is niet dat blockchain wordt neergezet als enige en juiste oplossing in supply chains. Het primaire doel was het in kaart brengen van generieke problemen aangaande datadeling en voorgesteld zijn oplossingen waar blockchain een rol in kan spelen. Dit zal zich in de praktijk moeten bewijzen. Dat is precies het idee 😉
Victor,
Ik vind je reactie aangaande inhoudelijk tegenwerpingen onvoldoende, ik neem namelijk aan dat Blockstart niet bedoeld is om oplossingen op basis van ‘oracles’ te ontwikkelen. Betreffende je probleemstelling stel ik dat alleen een permissioned blockchain toepasselijkheid hierin kan hebben, reden hiervoor zit in de jurisdicties. Oftewel de conformiteits- of overeenstemmingsprocedures die uiteindelijk het doel bepalen als ik aanneem dat de problematiek aangaande datadeling bij digitale twins om de kwaliteit gaat, is iets wat het zegt te zijn en hoe weet ik dat zeker?
Real-time conditionele sensordata toevoegen aan digital twins zal zoals Frank stelt voor meer data zorgen, ook hier ga je niet op in met je excuus dat je geen invloed hebt op de titel. Hierdoor krijgen criticasters gelijk dat een subsidie van 5 miljoen Euro weggegooid geld is. En dan hebben we nog Pascal van K. die nergens een touw aan vast kan knopen terwijl de inzet van Digital Twins zich binnen het configuration management ruimschoots bewezen. Analisten stellen dat het predictive maintenance concept volwassenheid heeft en om een markt gaat waarin tot 2022 honderden miljarden zijn te besparen. De man IFS gokt op RCM ik op digital twins met real-time conditionele sensordata middels IoT.
Dag oudlid,
Uit zowel onderzoek als gesprekken met bedrijven blijkt dat informatie slechts zeer beperkt gedeeld wordt in supply chains. zonder het artikel te herhalen mijn reactie. Partijen delen voorraadinformatie, bestellingen en leveringen nog wel met hun supplier of buyer, maar over het algemeen niet dieper in de keten. Doordat ketens in de loop der jaren dieper en complexer zijn geworden, is het voor veel partijen in een dergelijke keten lastig de vraag goed te voorspellen, en andersom de leveringen. Corona vergroot dit momenteel.
Simpel gezegd gaan goederen stroomafwaarts door vele handen, en geld stroomopwaarts. Een informatiestroom coordineert dit geheel.
Er zijn allerlei initiatieven op dit vlak gaande, veelal vanuit een gecentraliseerd oogpunt. Met allerlei uitdagingen vandien, mede gezien jurisdicties / landsgrenzen, privacy, macht, etc. Een andere aanpak is het inzetten van een open gedecentraliseerd model (en begin niet de discussie over logisch vs technisch!) waaroverheen logistieke data kan worden uitgewisseld om een eenduidig beeld te creeren. Hier zijn allerlei initiatieven in gaande, zoals Deliver, TradeLens en CargoLedger en is het doel van dit project enerzijds mkb bedrijven de kans geven dit soort technologie in te zetten en anderzijds het TRL daadwerkelijk te verhogen. Om op basis daarvan te kunnen bewijzen wat de voordelen zijn en hoe dit aangevlogen dient te worden. Dus van onderbuik-gevoel (of religie) naar experimenten en bewijzen.
Victor,
Dat informatiedeling tussen partijen veelal beperkt wordt tot het noodzakelijke heeft een reden, de ketens zijn dieper en complexer geworden vanuit economische motieven zoals productie in lagelonen landen. En Corona maakt duidelijk dat een te grote afhankelijkheid hierin een risico is wat natuurlijk ook geldt voor ecosysteem van digital twins e.d. Ik weet fijne er niet van maar als je voor Corona testen afhankelijk bent van consumables die maar door één leverancier gemaakt worden dan klinkt dat als een HP printer die alleen maar werkt met dure cartridges. Of het doel van TradeLens gericht is op profijt voor het MKB of winst voor IBM is een vraag die niet technisch of logisch is maar commercieel, juridisch te beteugelen met regels.