Onlangs las ik een interessant artikel in het NRC over het innovatievermogen van Nederland. We zijn dan wel gestegen in de meest recente ranglijsten van het World Economic Forum, maar er blijven hardnekkige knelpunten. Bijvoorbeeld de kwaliteit van het onderwijs. Ik heb er nog eentje: ongunstige overheidsregelingen.
Dat het onderwijs in Nederland niet aansluit bij de behoeften van het bedrijfsleven, begint een beetje een stokpaardje van me te worden. Begin vorig jaar schreef ik er ook al een blog over. Iedereen is het erover eens dat technologie/it de toekomst heeft, maar ondertussen leiden we nog altijd meer managers dan techneuten op. Waar blijven de specialisten? Neem alleen al een ontwikkeling als artificial intelligence (kunstmatige intelligentie, ai). Daar hebben we straks in alle onderdelen van de maatschappij mee te maken. Maar er zijn weinig mensen in ons land die er echt verstand van hebben.
Imagoprobleem
Het nog steeds ietwat stoffige imago van it helpt ook niet om meer mensen warm te maken voor het vakgebied. Neem mijn neefje van negen, die bijna 24 uur per dag aan het gamen is. Vraag ik hem of hij later iets met computers wil, dan krijg ik een duidelijke nee. Het klassieke beeld van de nerd in een t-shirt is niet echt aantrekkelijk voor de jonge generatie. Campagnes om dat imago te veranderen zijn voornamelijk op volwassenen gericht. Daar zouden we werk van moeten maken naar kinderen op jonge leeftijd.
Een mooi initiatief is bijvoorbeeld dat van RobotWise. Dit bedrijf laat kinderen op de basisschool spelenderwijs kennismaken met robotica. Zo ontdekken ze dat programmeren ook heel erg fun kan zijn. GirlsDay van VHTOG is ook zo’n goed voorbeeld. Op 2 april is er weer een nieuwe editie. Dan kunnen meisjes van tien tot vijftien jaar bèta, techniek en ict van dichtbij beleven bij diverse Nederlandse bedrijven. Van dat soort initiatieven kunnen we er meer gebruiken!
Gunstig tech-klimaat
Ondertussen zitten we als bedrijven met een serieus probleem. Je kunt zelf techneuten opleiden, maar dat kost een heleboel geld dat je niet gemakkelijk terugverdient. Voor een gemiddelde mkb-ondernemer is een investering van tienduizenden euro’s in nieuwe medewerkers al snel te begrotelijk. Dus richt je je blik over de grens: je outsourcet werk naar andere landen of haalt buitenlandse specialisten in huis. Dat is op zich niet zo erg, want het heeft ook voordelen om in multiculturele teams te werken. Mensen uit andere culturen bekijken dingen vaak vanuit een ander perspectief en dat kan tot verrassende inzichten leiden.
De vraag is natuurlijk waarom andere landen wél de skills hebben waar wij zo naarstig naar op zoek zijn. Dat heeft volgens mij onder meer te maken met het feit dat die landen een beter tech-klimaat hebben. Bijvoorbeeld doordat de overheid regelingen biedt om mensen op de payroll op te leiden. Of door de tech-sector aantrekkelijker te maken door it-werknemers vrij te stellen van inkomstenbelasting, zoals Roemenië de afgelopen tien jaar heeft gedaan.
Nederland een kenniseconomie?
In Nederland worden dit soort innovatie stimulerende regelingen echter steeds minder en strenger. Een voorbeeld is de verhoging van het belastingtarief van de innovatiebox, waar de winsten van innovatieve bedrijfsactiviteiten worden belast. Dat tarief gaat 7 procent nu, naar 9 procent in 2021. Als Nederland zo graag voorop wil lopen als kenniseconomie, dan is dat geen goede zaak. Willen we niet rechts en links worden ingehaald, dan moeten we investeren. Niet alleen in de ontwikkeling van de juiste vaardigheden op het gebied van tech/it, maar ook in het creëren van een klimaat waarin ondernemers gemakkelijker hún bijdrage aan de totstandkoming van innovatie leveren. Anders staan we straks met lege handen in een land vol generalisten.
PaVaKe,
Je kunt de genoemde regeling eenvoudig opzoeken bij de belastingdienst, de korting is mogelijk gelijk aan jouw aftrekposten waardoor jullie onder de streep toch gelijkwaardiger zijn dan je denkt. Oneerlijke concurrentie op arbeid zit meer in de offshoring, zie hiervoor de reactie van Dino.