Voor het vijfde jaar op rij nemen de ict-kosten bij ziekenhuizen toe. De uitgaven bedragen gemiddeld 5,7 procent van de omzet. De stijging houdt sterk verband met de hoge mate waarin ziekenhuizen afhankelijk zijn van de digitale informatievoorziening. De kosten van de digitalisering komen bovendien bovenop de al bestaande ict-kosten.
Dit blijkt uit de ICT Benchmark Ziekenhuizen van M&I/Partners. De benchmark betreft het boekjaar 2018, het onderzoek is vorig jaar uitgevoerd.
In 2018 bedroegen de ict-kosten bij de deelnemende ziekenhuizen gemiddeld 5,7 procent van de omzet. In 2013 was dit nog 4,5 procent.
Stapeling van kosten
Antoon van Luxemburg, adviseur bij M&I/Partner, geeft aan dat de kosten vooral stijgen doordat ziekenhuizen afhankelijk zijn van de digitale informatievoorziening. Deze stelt hoge randvoorwaarden aan continuïteit, beveiliging en kwaliteit van informatie. ‘De digitalisering in de zorg, zoals met ‘de juiste zorg op de juiste plek’, netwerkzorg en onderlinge doorverwijzing, neemt steeds verder toe. De kosten hiervan ‘stapelen’ op de bestaande ict-kosten’, vertelt hij. De extra kosten zijn meestal onderdeel van raamcontracten, bijvoorbeeld een epd en/of communicatiediensten. Deze kosten lopen bovendien op, zo blijkt uit het feit dat xds (cross-enterprise document exchange) is toegetreden tot de software top tien bij ziekenhuizen.
Top tien softwarekosten in ziekenhuizen
De software top tien varieert per ziekenhuis. De volgende toepassingen ziet de adviseur meestal terug in de top tien; epd (inclusief functionaliteit voor apotheek, verloskunde, dialyse e.a.), PACS (radiologie, nucleair en PACSII toepassingen), pdms (voor operatiekamer en intensive care), Microsoft-licenties (voor Office, besturingssysteem, virtualisatie en dergelijke), erp-software (financiën, hrm, inkoop en logistiek), laboratoriumsystemen, systemen voor management informatie (business intelligence) en communicatieservices met externe partijen (bijvoorbeeld xds).
Gekeken naar de totale ict-kosten, valt op dat de meeste kosten vallen in de categorieën ‘software’ en ‘personeel’, zo’n zeventig procent van het beschikbare ict-budget gaat naar deze twee posten. De kosten van ‘werkplekken’ en ‘servers en storage’ zijn gestegen, dit heeft te maken met vernieuwingen op infrastructuur en gemoeide investeringen. Wanneer we kijken naar de procentuele kostenverdeling, dan staat software bovenaan met 42,1 procent, gevolgd door personeel met 29,7 procent. Server en storage bedraagt 13,2 procent van de kosten, gevolgd door werkplekken met 7,6 procent. De kosten voor netwerk en data omvatten 4,4 procent van de kosten, gevolgd door spraak en beeld met drie procent.
Digitaal patiëntcontact in de vorm van portalen
De deelnemende ziekenhuizen Bravis, Elkerliek, Flevoziekenhuis, Franciscus Gasthuis & Vlietland, Noordwest Ziekenhuisgroep en Ziekenhuisgroep Twente hebben volgens het rapport de eerste stappen in digitale patiëntinteractie gerealiseerd. De kosten die ziekenhuizen voor deze functionaliteiten maken, vallen vooral onder de kostenpost ‘software’. Het gaat dan met name om patiëntportalen. Deze investeringen moeten de informatiepositie van de patiënt verbeteren en ervoor zorgen dat de gegevens eerder vanuit de patiënt bij het ziekenhuis beschikbaar zijn. De focus ligt hierbij op online-inzage van het dossier en op online-ondersteuning in het zorgproces. Het uitbreiden naar online-functionaliteiten op zelfregie van de patiënt door het koppelen van zelfmeetapparatuur en het koppelen van een persoonlijk gezondheidsdossier (pgd) komt ten slotte ook langzaam op gang.
Tijd voor een ander ict beleid. Philips heeft alleen nog maar medische apparatuur over, de winstmarges zijn daar hoog.
Op een of andere manier krijgt de gezondheidszorg het niet voor elkaar om betere prijzen af te spreken.