Bijna elf jaar na Satoshi Nakamoto’s whitepaper over bitcoin/blockchain en nul serieuze blockchainsuccessen verder zou je zeggen dat het tijd is dat mensen – ict’ers voorop – gaan nadenken over de vraag hoe een groot deel van de ict-wereld zo lang heeft kunnen dwalen. Hoog tijd voor wat harde waarheden.
Mensen zijn kuddedieren en soms in staat tot lemmingengedrag. Wij kunnen jarenlang achter ideologieën, idealen en concepten aan lopen, ook als iedereen kan zien dat het tot niets leidt – of erger. Mijzelf staat nog bij hoe mensen in de communistische heilstaat geloofden terwijl iedereen kon zien dat het leven in het Oostblok geen feest was. Omdat we kuddedieren zijn kan het ook zomaar over zijn met een dwaling. Bij het communisme was dat de vrij abrupte val van de muur.
Ik dacht vorig jaar dat iets dergelijks te gebeuren stond met de blockchain-hype. Wie niet inziet dat het blockchainconcept vol zit met tegenstrijdigheden, moet toch in elk geval gevoelig zijn voor het feit dat de blockchaindoorbraak jaar-in, jaar-uit steeds ergens aan de horizon te zien is. Natuurlijk, zijn er legio lieden die glimlachen om de blockchaingelovigen, maar dat was destijds met de laatste aanhangers van het communisme niet anders. En al dit soort dwalingen kosten energie, geld en papier. Het heeft niet zo mogen zijn.
Pijlers
Zoals ik het zie rust het blockchaingeloof op twee pijlers. De ene pijler is het succes van de bitcoin. Dat de blockchain onder de bitcoin een handvol transacties per seconde aankan en een obscene aanslag op het milieu met zich meebrengt deert de gelovigen niet. Sterker, bitcoin/blockchain wordt geassocieerd met kleinschaligheid, decentralisatie, privacy, vrijheid – kortom, alles wat mooi is in hobbitland. Een deel van deze lemmingen loopt zelfs achter Mark Zuckerberg’s Libra Coin aan, die natuurlijk in alles het tegendeel is van waar bitcoin/blockchain voor staat. De revolutie eet zoals meestal haar eigen kinderen op.
De andere pijler waarop het blockchaingeloof rust is een gebrek aan rationaliteit, meer specifiek een onvermogen om abstractieniveaus te kunnen onderscheiden en om te kunnen doordenken. Ict’ers zijn hier naar mijn gevoel niet beter in dat niet-ict’ers van gelijk IQ. Neem als voorbeeld de stelling dat de essentie van blockchain decentralisatie is. Puur technisch gesproken is dat waar: de bitcoinledgers – data en software – zijn verspreid over enorme aantallen computers: super-decentraal!
Maar de essentie van het blockchainalgoritme is de garantie dat al die kopieën identiek zijn. Logisch gezien is een blockchaintoepassing dus net zo centraal als willekeurig welke andere database. Je kunt daarom ook van buitenaf niet zomaar zien of je met een blockchaintoepassing te maken hebt. (Blockchain is daarom een droom voor charlatans en fraudeurs, maar dat terzijde.) Het is voor mij als ict’er ongelooflijk dat zoveel vakgenoten niet in staat zijn om logisch te scheiden van technisch en de implicaties daarvan te doordenken.
Blockchaingelovige
Natuurlijk kan worden tegengeworpen dat blockchain, anders dan andere technologieën volledig open is: open data en open source. Daarmee komen we automatisch terecht bij mijn tweede punt: onvermogen tot doordenken. Wie wil er nou volledige transparantie? Welk bedrijf wil zijn blockchain-nodes terugzien in Noord Korea of China? In welke logistieke keten is het gewenst dat alle participanten alles wat er wordt geregistreerd kunnen zien? De vraag stellen is hem beantwoorden, maar desondanks blijven we blockchain-business-bullshit over ons uitgestort krijgen.
Denk eens met mij mee. Wat zou je doen als je deelneemt in de Dutch Blockchain Coalition, aan de subsidietiet van de overheid hangt en fijn kunt antichambreren met marketing- en hr-directeuren van grote bedrijven en advocatenkantoren (smart contracts!). Je roept dat het met blockchain – grootschalige blockchain! – nu echt gaat gebeuren, serveert nog een paar uitgekauwde blockchain-business-cases op die het echt gaan worden, geeft daarover een interview aan Computable Magazine. En – essentieel – die business cases worden natuurlijk allemaal gerealiseerd achter gesloten deuren. Niks openbare ledgers en open source. Zei ik al dat blockchain de droom is van elke bedrieger?
Maar stel, je bent een hardcore blockchaingelovige. Je gaat, zeg, bij Albert Heijn in de blockchain groentenlogistiek of bij de Rabobank met z’n blockchain internationale betaalapplicatie. Je weet dan in elk geval zeker dat er echt met blockchain wordt gewerkt. Geloof je voor een moment echt dat Albert Heijn transparant is naar al zijn logistieke partners? Geloof je echt dat alle banken die in de Rabo-blockchain zitten alle transacties kunnen zien? Denk toch eens door!
Extreme hype
Blockchain is de meest extreme hype van de laatste vijfentwintig jaar. Symbolisch hiervoor is een recente publicatie over het nut van blockchaintoepassingen binnen de logistieke (agri-)keten. Die bleek er niet te zijn; er bleek geen enkele zakelijk verantwoorde toepassing van blockchain te vinden.
Ik kijk naar een YouTube filmpje uit de jaren ’50. De USA ging toen gebukt onder communistenhysterie, ook bekend als het McCarthy-tijdperk. Tijdens een nationwide hysterische hoorzitting pakte een advocaat de gelijknamige senator aan. ‘Have you no decency, sir?’ Met die ene zin was de ban gebroken en het McCarthy-tijdperk voorbij. Heeft iemand ook zo’n spreuk voor de blockchain-hysterie?
Dit artikel is eerder verschenen in Computable Magazine 2019/#6.
Computable Café
Op 30 oktober vindt in het Computable Café op de beurs Infosecurity en Data & Cloud Expo de sessie Kijk uit met blockchain! plaats. René Veldwijk licht dan op ludieke wijze de keerzijde van blockchain toe.
“Ik stel deze vraag”
Ewout, even voor de record: Je stelt geen vraag 🙂
En uiteraard, welk doel heb je voor ogen? Welk probleem los je op? Pas als dat bekend is kun je zoeken naar een middel.
Druilerige donderdag stukje was vooral om het “epische” van blockchain wat kleiner te maken.
Met veertig jaar bedoel je waarschijnlijk de hash functie die inderdaad essentieel (maar niet wiskundig noodzakelijk) is voor het kunnen toepassen van blockchain. Overigens kan ik het boek Crypto uit 2001 van Steven Levy aanraden, zonder veel technische kennis krijg je een prachtig beschrijving van de geschiedenis van de o.a. de hash functie te lezen.
René zet zich af tegen de massale charlatans die de kop op steken, grotendeels terecht in mijn opinie. Ik geef aan de onderbouwing daarvan een andere invulling.
De één kijkt graag in de avond naar de actualiteiten, ik doe research in de avonduren. Laatst kwam ik op een congres een blockchain lead of fellow tegen van een zeer groot IT bedrijf… schokkend hoe weinig dit wist over de materie, maar wel breed uit kon vertellen over de modellen en waar het naar toe ging.
Zelfs de Libra white paper (de technische, niet de marketing versie) deed mijn nekharen prikkelen. Niet om het kennisniveau die mij veruit overstijgt, maar over hoeveel wol, onzekerheden en onzin er in stond. Om daar toch een voorbeeld uit te halen… Men denkt dat de Libra alleen maar schaalbaar te maken is (ze spreken over 1000 transacties per seconde) door en een second layer over de core heen te leggen. Zoiets als Lightning over Bitcoin. Hoe ze dat denken te doen wordt met geen letter beschreven. Dus ze beweren schaalbaar te zijn, zonder überhaupt daarvoor een oplossing te hebben.
Maar goed, genoeg geschreven 🙂
Hi Henri, ik deel je laatste zin 😉
Nou had ik nog kort gereageerd gisterenavond, maar dat lees ik nu niet meer terug. Mogelijk heb ik iets verkeerds gedaan (ik word door de preview nog wel eens op het verkeerde been gezet).
Ik had graag links naar de complete artikelen geplaatst, helaas is dat niet altijd mogelijk met wetenschappelijke publicaties. Het staat je vrij om ze te kopen, of via een instelling te lezen. Mooier kan ik het niet maken.
Kern van de zaak is in mijn ogen dat het spreken of schrijven over de potentie van ‘nieuwe’ (of deels unproven) technologie wordt neergesabeld. In plaats van met een onderzoekende mindset te durven verkennen (in woorden en daden) wat zou(!) kunnen, is het makkelijker vanuit een bestaand paradigma te oordelen. En blijkbaar moet men dan als charlatan, een duur woord voor bedrieger, worden weggezet.
En natuurlijk zijn er mensen die gebruik, zo niet misbruik maken van onwetendheid van anderen voor hun eigen gewin. De ICO hype is daar het mooiste voorbeeld van. Maar laten we niet niet iedereen over dezelfde kam scheren.
Anyway, je uitleg van de werking van bitcoin is helder. Daar kunnen velen nog wat van opsteken. We verschillen van mening over toepasbaarheid op andere gebieden. Dat mag. 😉 De toekomst gaat het ons leren! En nu zou ik willen vragen aan iedereen, oogkleppen af en durf af en toe te dromen of iets wat nu onmogelijk lijkt, toch mogelijk is!
Henri,
Ik kijk al jaren niet meer naar de actualiteiten op tv omdat deze achterlopen op de feiten en veelal opiniërend zijn. Nationale Propaganda Organisatie (NPO) geeft geen objectief verslag van het nieuws zoals keer op keer uit feedback in sociale kanalen blijkt, betreffende de subsidietiet waarover René het heeft hoef ik alleen maar te wijzen op de afhankelijkheid aangaande een cash flow.
Birectionele communicatie van sociale media is één van de meeste disruptieve innovaties van de laatste 25 jaar en alleen al dat gegeven lijkt me voldoende redenen om een paradigma zoals blockchain te beoordelen op merites zoals ik altijd gedaan heb met de cloud. Want ik kan als consument niet alleen rechtstreeks communiceren met de producent maar heb ook een bepaalde macht aangaande het imago als het om misstanden gaat. Zeggen wat je doet, doen wat je zegt en dat onweerlegbaar bewijzen heeft een maatschappelijke overtuigingskracht die om vertrouwen gaat.
De vraag, die ik blijkbaar niet stelde, gaat om welke probleem je (eerst) op wilt lossen want schaalbaarheid is een zorg die je pas hebt bij succes. Het prijskaartje van vertrouwen moet jij kennen en het adagium van Fujitsu hierin dat nieuwe business modellen door een consensus model zullen worden gedreven is een (bedrijfs)visie die ik onderschrijf, Fujitsu labortatories zit niet achter een betaalmuur en nieuuwe parallelisatie in (eenvoudig) wiskundige berekeningen op basis van andere processor architecturen zal naar mijn optiek uiteindelijk dus het probleem van schaalbaarheid oplossen. Als elke transactie in de ledger fysiek voor één vrachtwagen staat dan hebben we trouwens als eerste een verkeersprobleem.