Onderzoeksinstituut TNO en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) starten een samenwerking om het gebruik van kunstmatige intelligentie (ai) in de publieke sector transparant, eerlijk en toetsbaar te maken. Zij willen de aandacht vestigen op ethische, juridische en organisatorische randvoorwaarden van de technologie. Dit doen ze in het zogeheten TNO-CBS Partnership for Trusted AI.
TNO en het CBS werken al veel samen op het gebied van maatschappelijke vraagstukken in de zorg, arbeid, veiligheid en criminaliteit, energie, klimaat en mobiliteit. Beide onafhankelijke organisaties ontwikkelen ook ai-kennis en toepassingen. De partijen stellen dat de publieke sector steeds vaker op bescheiden schaal experimenteert met ai. Om dat op een eerlijke en verantwoorde manier te doen, is het noodzakelijk dat de gebruikte ai-technologie transparant en toetsbaar is. Daarvoor starten zij de TNO-CBS Partnership for Trusted AI.
Binnen de samenwerking beschikt CBS over data, die feitelijke kennis over de stand van Nederland produceert. Deze kennis wordt gebruikt voor beleid, onderzoek en debat. In de verwerking maakt het CBS steeds meer gebruik van slimme algoritmes en methoden voor toegang tot de brondata. TNO beschikt over inhoudelijke kennis en expertise om data te delen en algoritmes te maken om besluitvorming te ondersteunen.
Zes pijlers
De initiatiefnemers claimen overheidsorganisaties en marktpartijen vanuit een vertrouwde en onafhankelijke positie met elkaar te verbinden. Om te komen tot toetsbare en transparante technieken voor ai worden zes gerichte maatschappelijke programma’s opgezet. Elk van deze programma’s is gekoppeld aan maatschappelijke thema’s uit het innovatiebeleid van het kabinet: energietransitie, duurzaamheid, veiligheid, gezondheid en zorg, landbouw, water en voedsel.
TNO en het CBS nodigen overheden, bedrijven en onderzoeksinstellingen uit te participeren in deze programma’s. Het doel is dat zowel overheidsorganisaties als marktpartijen kunnen beschikken over ai-kennis en -toepassingen op basis van betrouwbare data en technieken, zodat het publieke belang verzekerd is.
