Er zijn opnieuw gebreken geconstateerd in de controles op uitkeringen aan gedetineerden. Met name de gegevensuitwisseling en bestandsvergelijkingen tussen de verschillende overheidsorganisaties is niet altijd sluitend. Het gaat om gegevensuitwisseling tussen Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB), Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) en het ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) enerzijds en UWV, de SVB en het Inlichtingenbureau (namens gemeenten) anderzijds.
Dit meldt minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in een brief aan de Tweede Kamer. Hij stelt tevens dat hij over de tekortkomingen in gesprek is met de verschillende uitvoeringsorganisaties. Doel is om de controles en gegevensuitwisseling te verbeteren.
Logging en monitoring
Het UWV ligt al jaren onder vuur in verband met de gebrekkige ict en de gevolgen hiervan. Recent bleek dat het UWV bedragen stortte op de rekening van veroordeelden nadat die in de cel zijn terechtgekomen. Dit is tegen de wet, die bepaalt dat gedetineerden geen recht hebben op een uitkering. Nieuwsuur meldde dat het UWV de detentiemeldingen verwerkt met een sterk verouderde database en dat processen onvoldoende worden bewaakt.
Ook bleken volgens de NOS misstanden groter dan tot nu toe bekend was. Zo stonden computers van het UWV ongemerkt jarenlang uit, waardoor grote aantallen uitkeringen ten onrechte zijn verstrekt aan gedetineerden.
In zijn Kamerbrief van juni 2019 meldde Koolmees dat er meer focus komt op logging en monitoring en dat er extra vergelijkingen worden uitgevoerd. Volgens het recente schrijven lijkt dit nog geen vruchten af te werpen. In een brief van september 2019 stelt de minister dat het ‘proces van gegevensleveringen en verwerking door UWV, SVB en het Inlichtingenbureau na ontvangst van deze gegevens beter moet’. Koolmees benadrukt dat maatwerk nodig is per organisatie. Oplossingen ziet hij vooral in het vaker vergelijken van data of in het uitbreiden van de geleverde gegevens, bijvoorbeeld met de duur van detentie of de leeftijd van een gedetineerde.
Terugvorderingen
In zijn Kamerbrief van september stelt de minister wel dat de betrokken organisaties inmiddels ‘maatregelen hebben getroffen’ en onderzoek doen naar in hoeveel gevallen er daadwerkelijk onterechte uitkeringen zijn verstrekt. Deze worden teruggevorderd. De minister besluit zijn brief door te stellen dat hij voor het eind van het jaar bekendmaakt hoeveel uitkeringen er onterecht zijn verstrekt en welke acties hij precies onderneemt om de gegevensuitwisseling te verbeteren.
Uitkering aanvragen vanuit gevangenis
Door de gebrekkige onderlinge ‘datacommunicatie’ is het in theorie mogelijk dat een gevangene vanuit de gevangenis een uitkering aanvraagt en daarbij niet in beeld komt via de huidige gegevensuitwisseling. Hiervan zijn echter geen situaties bekend bij UWV, SVB en het Inlichtingenbureau. Door de manier van gegevensuitwisseling kan het ook zijn dat personen die nog in het aanvraagproces van de uitkering zitten en ondertussen in detentie belanden, gemist worden. In zijn brief meldt de minister dat het UWV, SVB en het Inlichtingenbureau onderzoeken of en hoe vaak dit zich daadwerkelijk heeft voorgedaan.
