Minister van infrastructuur en Waterstaat, Cora van Nieuwenhuizen, ontbindt een contract met Deloitte voor de levering van een inhuursysteem voor extern personeel voor Rijksdiensten. Hoofdaannemer Deloitte Consultancy krijgt er flink van langs in een Kamerbrief.
De minister verschoof tot twee keer toe de termijn waarop een werkend systeem moest zijn opgeleverd. Ze ziet geen andere mogelijkheid dan ontbinding van het contract nu het systeem nog steeds niet werkt.
In de brief aan de Tweede Kamer schrijft ze dat na het zomerreces de Tweede Kamer wordt geïnformeerd over vervolgstappen. Dan moet bijvoorbeeld duidelijk worden of er een rechtszaak komt.
Eind 2018 was al bekend dat het project DigiInhuur, een systeem voor de inhuur van externe medewerkers bij diverse Rijksoverheidsdiensten, dreigde te mislukken. Er was veel onduidelijkheid over projectkosten, beheer, rollen en aanpak voor de invoering. Het Bureau ICT Toetsing (BIT) adviseerde de minister om snel duidelijkheid te krijgen over het verloop van het project, kosten en de oplevertermijn van het systeem.
Verantwoordelijk voor de implementatie van het SaaS-platform DigiInhuur is dienstverlener Deloitte Consulting. Die maakt gebruik van een SAP-systeem dat wordt ontwikkeld door de Amerikaanse SAP-specialist SAP Fieldglass. Die partij is als onderaannemer bij de opdracht betrokken. Het systeem moet allerlei koppelingen met onder meer financiële systemen krijgen. Het beheer zou gezamenlijk worden uitgevoerd door enkele Rijksdiensten en Deloitte.
Deloitte wil niet op de zaak reageren. Een woordvoerder reageert op vragen van Computable dat het bedrijf niet ingaat op ‘cliëntaangelegenheden’.
6 miljoen euro
De initiële kosten van het systeem waren in 2014 geraamd op 4,3 miljoen euro, een bedrag dat na de aanbesteding werd verhoogd naar 7,8 miljoen euro. Eind 2018 werd het bedrag teruggeschroefd naar zes miljoen euro.
De minister meldt niet welk deel van dat bedrag daadwerkelijk is uitgegeven.
Ontbinding van overeenkomst
Parafrase uit Kamerbrief minister van Nieuwenhuizen:
In maart jl. heb ik geconstateerd dat de leverancier het product DigiInhuur nog niet had opgeleverd. Als gevolg daarvan heb ik de leverancier op 26 maart jl. in gebreke gesteld en hem daarbij een herstelmogelijkheid geboden van 1 maand.
Na ommekomst van die termijn was het product nog steeds niet opgeleverd. Omdat de leverancier vervolgens aangaf dat hij begin mei alsnog correct zou opleveren, zijn niet direct stappen ondernomen. Nadat oplevering wederom uitbleef heb ik de leverancier op 4 juni jl. medegedeeld mij te zullen beraden op de te nemen maatregelen. Nadat ik de stand van zaken nader heb onderzocht, heb ik besloten om tot ontbinding van de overeenkomst over te gaan.
Bron: Kamerbrief Voortgang project DigiInhuur. Klik hier voor de pdf.
Het heeft alles volstrekt niets met IT te maken, zelfs niet met (weer) SAP.
En ook niet met aanbesteding.
De politiek heeft vanaf het begin de stelregel gehanteerd ‘de markt kan het goedkoper en beter, en daardoor kan de overheid slanker’. Daarbij niet gehinderd door deskundigen-rapporten.
Onderdeel daarvan was dat men verzuimde regie en inhoudelijke kennis te houden op de verzelfstandiging en uitbesteding.
Driekwart – zo niet meer – van de gerelateerde projecten werd en wordt daardoor gekenmerkt.
In dat opzicht is er geen verschil met de Cie. Elias, die overigens ook niet meer was dan een tussenstation.
Dat de aannemer aan zijn opdrachtgever wil verdienen is uiteraard niet meer dan normaal.
Dat deze minder probeert te leveren dan afgesproken is uitsluitend mogelijk als de opdrachtgever tekort schiet op regie en inhoudelijke kennis.
Men mag verwachten dat de opdrachtgever het verschil weet – én heeft gedefinieerd! – tussen requirement, meerwerk, change en beheer.
‘Doorsturen naar de juridische afdeling om te kijken hoeveel gaten erin zitten’ is onzin gelet op het verloop van een doorsnee uitbestedingsproject.
Waar het doorgaans (luid) rammelt is niet op het niveau van het PvE (operationeel niveau), maar een niveau hoger (tactisch/strategisch)
Inderdaad, het niveau van de ‘Opdrachtgever’. Die niet zelden oordeelt dat het nu ‘het probleem van de aannemer’ is, ‘we hebben het geregeld’, en die de begrote besparingen alvast in de boeken heeft verwerkt. Iets wat ik bij de grootste uitbesteders en aannemers ben tegengekomen.
‘Not my money, not my problem’ is overigens iets dat aan beide zijden als basishouding doorschemert.
Interessanter is dat Deloitte met zijn pretenties op deze wijze nat gaat.
Oók niet geheel nieuw.
@Louis Kossen | 7 augustus 2019 10:46
Het is niet alleen het uitbestedingsproces dat wordt uitbesteedt. Heb ooit wel eens op een systeem gewerkt voor een ministerie dat in beheer was bij een groot ICT bedrijf in NL, dat intern was uitbesteedt aan hetzelfde bedrijf maar dan in India, dat vervolgens wederom in India was uitbesteedt aan een grote speler in India.
@KJ: Wat bedoel je met de vraag? Dat het ook een SAP portal is?
Vind dit dan weer hilarisch:
https://apps.apple.com/nl/app/p-direkt/id913087170
Dat https://sap-portal.p-direkt.rijksweb.nl/irj/portal niet bereikbaar is (SAP Portaal) komt wellicht dat er een firewall zit?
@Ewout: Ik denk dat Deloitte Fieldglas al kende en dacht “met wat aanpassingen hier en daar moet het mogelijk zijn”. Ik weet niet welk gedeelte van mijn reactie je niet begrijpt. Je stelt ook geen vragen, dus kan er ook geen antwoord op geven.
—
Welk vraag ik me af: Wie wil nu voor zulke partijen werken? Als je liefde hebt voor het vak “software maken” dan ga je toch niet werken voor overheid of toeleveranciers van overheid?
is er iemand van de lezers hier die hier wat duiding aan kan geven, want ik snap het niet.
Wat ik ook niet snap is dat hele proces van aanbesteden, contract, juridische zaken, waterval projecten…
Ik blijf bij mijn stokpaardje van John Gall; “A complex system that works is invariably found to have evolved from a simple system that worked. A complex system designed from scratch never works and cannot be patched up to make it work. You have to start over with a working simple system”
@Henri Koppen | 7 augustus 2019 13:24
Niet impliciet elk groot stuk maatwerk is een slecht idee. P-Direkt is een voorbeeld van een uiterst succesvol erg groot stuk HR maatwerk dat meerdere ministeries omvat en op talloze SAP systemen is geimplementeerd. Dat frontendje dat het niet doet zal wel aan de gebruiker gelegen hebben.
Wat bedoel je precies met “Wie wil nu voor zulke partijen werken? Als je liefde hebt voor het vak “software maken” ?
Ik ken behoorlijk wat SAP developers die voor de overheid werken al dan niet als freelancer. Waarom zou dat minder interessant zijn dan wat Java krassen? Verdiep je eens in de taal ABAP en Webdynpro zou ik zeggen.
SAP heeft een geschiedenis van ruim 40 jaar. Niet verbazingwekkend dat het ondertussen complexe systemen zijn. Grotere bedrijven draaien geen core-software op een snel inelkaar geflanst stukje python of java.
Natuurlijk zijn dit soort IT ontwikkel en aanpas projecten zeer complex, daarom zijn er maar een paar Partners blijkbaar competent genoeg om bij de aanbesteding mee te dingen…. En dat al enkele decennia! Na CIE Elias zijn we nog steeds op onze blaren aan het zitten! En bedenk ik me wat er voor de belastingbetaler voor Nederland zo spijtig aan is… namelijk dat er voor de zoveelste maal rumoer rondom een overheids IT project ontstaat en dat er gewoonweg te weinig succesverhalen te lezen zijn geweest, in de afgelopen jaren.
Ik houd mijn hart vast als ik het Rijks ICT dashboard bekijk! Voor wat het waard is, want niet actueel (laatste update 31 december 2018)
Het lijkt me eenvoudigweg niet meer te verklaren dat deze IT faalkunsten alleen op “konto” van de juridisch dichtgetimmerde aanbestedingspraktijken komen! Ik ben juridisch niet voldoende onderlegd, maar ergens gaan dit soort projecten toch een keer op broddelwerk lijken…. zeker wanneer men niets te horen krijgt als geïnteresseerde over wat er daadwerkelijk werkend is opgeleverd! Wanneer er onder aanbesteding 2 jaar aan software ontwikkeling is uitgevoerd en er 4,5 miljoen EURO is overgemaakt, dan lijkt het me stug dat er niks werkend is opgeleverd!
Nu maar hopen dat er voldoende doorvraag vermogen in de 2e Kamer aanwezig is bij onze volksvertegenwoordiging… anders gaat dit ook weer gewoon “over tot de orde van de dag”. En dat lijkt me nou net niet de bedoeling…
@Ron J Buitenhuis … je beschrijft precies één van de problemen die een oud manager van me had met de agile manier van werken:
– je hebt een zak met geld (4½ M€ in dit geval)
– iedere maand krijg ik een stukje werkende functionaliteit opgeleverd
– uiteraard ziet iedere sprintdemo er gelikt uit
– echter, als opdrachtgever heb ik geen idee of er achter die muiskliks de echte functionaliteit schuilgaat, of slechts een dummy implementatie/stub of wat dan ook
– en … aan het einde van mijn budget heb ik geen garantie dat ik een werkend geheel heb.
In hoeverre mag van de opdrachtgever verwacht worden dat hij (bij uitbesteding!) ook onder de motorkap blijft meekijken om zeker te weten dat gebouwd wordt wat gevraagd is? Ergo … als tijdens de demo’s de indruk gewekt wordt dat er een werkend product in de maak is, en dat blijkt aan het eind van de rit niet zo te zijn, is er dan sprake van slecht opdrachtgeverschap of wordt de opdrachtgever gewoon besodemieterd ???
@Pa Va Ke … Daarom zijn dit soort aanbestedingen ook juridisch dichtgetimmerde contracten, Ruud Leether (https://ibestuur.nl/auteur/ruud-leether) schrijft en bericht daar al over en was ook een van de geïnterviewden tijdens de juridische vraagstukken ronde van de CIE Alias. Wanneer “Agile” werkt zoals jij nu aangeeft, dan kan die werkwijze zo in de prullenbak…
Wanneer het opleveren van een werkend geheel niet haalbaar is, waarom nemen competente “Partners” dit soort lastige IT opdrachten dan aan? Moeten we het dan toch zoeken in het terugdringen van complexiteit, zoals Henri dat altijd keurig beschrijft (ikzelf ken het KISS principe, maar weet niet of dat hiermee bedoeld wordt?)
Wat er zo schrijnend aan is, dat er zo zinloos veel verspild wordt aan kennis en geld. We kunnen ons niet voorstellen hoeveel irritatie dit veroorzaakt… Door de hoeveelheid van irritatie van de afgelopen tientallen jaren (of is het eerder regel dan uitzondering?) zijn de reacties ook middels het BIT wat krachtiger. Wanneer dit bureau wordt “afgeserveerd” dan zijn de rapen weer gaar!
Wanneer komt er nu een vakministerie voor informatisering waaronder er een groep goedbetaalde en deskundige ambtenaren wordt neergezet om de slecht werkende overheids codespaghetti om te bouwen naar een toekomstbestendig en onderhoudbaar samenhangend softwaresysteem? Dit gaat vast jaren duren, dus hoe langer we dit uitstellen…
Wanneer het probleem zich dan daadwerkelijk op tactisch/strategisch bevindt zoals P.J.Westerhof aangeeft, lijkt het me zinvol om hier een inhoudelijke dialoog mee te starten waarom men zo het falen in de hand werkt. Vraag is, wie gaat deze dialoog aan?
Je mag verwachten dat de opdrachtnemer de opdrachtgever ook op alle risico’s wijst, maar dat wordt natuurlijk weer direct juridisch vertaald! Dus dat helpt er ook niet aan…
Dit lijkt een “bodemloze put” zo, maar dan wel eentje waaruit men zonder scrupules miljoenen belasting Eurootjes blijft putten…Tjonge, wat een voorbeeldfunctie…
KJ: Ik bedoel: Wat is er nu leuk aan om een klein stukje code te beheren of te schrijven in zo’n groot systeem waarbij je zelf maar een klein radartje bent. Als je software maakt en codeert wil je toch gave dingen maken met veel veranderingen en zien hoe je blij gebruikers hebt?
Programmeren voor Spotify / Airbnb en dergelijke lijkt me nog wel okee (al is het nu al wat te groot). Maar SAP?! Nog niet in mijn ergste nachtmerrie.
Als je talent en potentie hebt ga je toch niet in met SAP programmeren? Ik kan me daarin maar heel slecht inleven.
Als ik dan even wat tutorials wil zien van Webdynpro ( https://www.youtube.com/watch?v=G7kAJxDHUq0 ) dan weet ik genoeg.
En als P-Direct zo goed werkt, waarom bouwen ze daarop dan niet een extensie voor externe inhuur?
@Henri Koppen | 8 augustus 2019 13:31
Kennelijk werk jij in MKB omgevingen en zet je daar leuke goedkope totaaloplossinkjes neer voor frontend zaken. Uit alles wat je hier post kan ik zien dat vrij weinig ervaring hebt met grotere IT omgevingen. Op zicht niks mis mee, maar dan zou ik mij onthouden van uitspraken daarover.
Om een grote SAP Webdynpro applicatie te onderhouden heb je nu eenmaal wat meer kennis, skills en ervaring nodig dan wat Python. Je laatste vraag zal ik dan ook maar niet op ingaan.
PaVaKe,
Het aantal inschrijvingen voor deze aanbesteding was 2, de gunning was op prijs en kwaliteit. Maar laatste is in dit soort trajecten altijd een dubieus verhaal want gedurende de aanbestedingsfase is er vaak nog geen sprake van een ICT (of bouw)project en je kunt niet de kwaliteit van iets beoordelen dat nog gemaakt moet worden. Conclusie, de prijs is allesbepalend want aan de vragende kant van de onderhandelingstafel zitten veelal de juristen van de afdeling inkoop die geen kwaliteit willen maar korting. En aan andere kant van de onderhandelingstafel zitten de juristen van marktpartijen die vooral kijken naar de risico’s, de eerste vraag is waarom er uiteindelijk maar 2 inschrijvingen waren.